IMG44

JJ?

ona isaych przedstawicieli txw fllotofii idealistycznej Podobną akcję rok później praeprowadz.il> w irodowiiku biologów, narzucając oficjalny program biologii ^iczurinowsko-Łyscokowskiej". Kolejne „dyskusje” o języku, o zagadnieniach ekonomii politycznej socjalizmu. organizowane M gigantyczną skałę z okazji pojawienia nę kolejnych „dzieł" Stalina (Marksizm i zagadnienia językoznawstwa, 1951; Ekanmicrne problemy socjalizmu w ZSRR, 1952), stanowiły swoistą klamrę, szczelnie spinającą w gorsecie politycznej dyktatury naukę, kulturę i sztukę w Związku Radzieckim^

(jwret w polityce kulturalnej po roku 1946 polegał nic tylko na pozbawieniu raodiwoda druku pisarzy niewygodnych, lecz nade wszystko na narzuceniu Środkami administracyjnymi całemu społeczeństwu — twórcom i odbiorcom — jednolitego stylu myślenia, jednolitej tematyki, poetyki, stylistykTJiasiąpił okres ęg*jadosnq twórczości, który przeszedł do historii jako epou schematyzmu. lakiemictwa i bczkonfliktowościTpkreślenia te, danióayzujiKe cale powojenne dziesięciolecie, wymagają komentarza.

(fowojeaae dBeaęootooc me sprawia wrażenia okresu szczególnie wyjątkowego w dziejach literatury Związku Radzieckiego. Rzeczywistość literacka po raka 1946, wudaana pod kątem ogólnych prawidłowość procesu btcrac-bqp. wylać *C kołryaą fazą reihzacyjaą programu literackiego oraz polityki latantej paaetaw aWatarncj u progu lat trzydziestych Jq początek ■wat caaacaary daną MS2 (odmala KC O przebudowie liierachnirtystyeinych orgomaefl ona 1934(1 Zpać Piwny Radzieckich i proklamowanie realizmu ■tjrinjaeg^ Uaaaęąc łata trzydzieste aż do połowy pięćdziesiątych ■ tuamryczun jak fnwąę realizmu socjalistycznego lub — jeśli kto wofi — statificmką epafce teraAptroba pąguętać o specyficzaych właśtiwoŚ-etach paarawpteyafc te Mg prądu, {£aza powojenna realizmu sogali stycznego, podstaw jak napy pspwtei. tj. lata trzydzieste i okresu wojny, zróżnicowana jot w tym ssane, że każdorazowo pojawiają się inne aeepeły utworów, dochodzą da 0aw Mae peketeie parny, dostosowujących nę ściśle w swe jej WdasedN de dyrektyw pokiyanych decydentów w sakisat kultury Również w powojennym diMaęWdeetu twenyłl pisani ais młeet czący się w aarels oficjalne) Kteratury rad/wkiej (wymtenwat już - Ach* matowa, Pasternak, ponadto Nikołaj Znhotnoki, Leonid Martynnw, Jewgienij Szwarc). Pojadały aą l# pejsdyaras jNe mnrmalisowaae" utwory pisany, których twórasott fsaeraims ipshiiala maskiwaałs dysponentów polityki kulturalnej, np, opowieść Kmmaauile Knaakiewlesa pt. Dwą/e w tteple (Dwoje w stlepl, 1941) — odrzucona pn»r oficjalną krytyką literacką. Z utworów okraw powojMuugo dziesięciolecia niewiele jednak przetrwało próbę czasu. Również szuflady pisarzy z sago okraw ais zapełniły się zbytnio utworami „dla potomnych". Wyjątek, i to aafwiffcamgo formatu artystycznego, stanowi niewątpliwie powieść B. Pasternak* Doktor Żywago, powstała w latach 1945—1955. Jak wynika z komentarza do tej powieści, opublikowanej