Rys. 10.2. Schemat cykli cieplnych podgrzewania przy spawaniu: a) podgrzewanie przed spawaniem, b) podgrzewanie przed spawaniem i dogrzewanie w czasie spawania; 1 - podgrzewanie wstępne,
2 - spawanie, 3 - nagrzewanie wyrównujące, 4 - chłodzenie po spawaniu (powolne); A - temperatura
elementu, B - temperatura elementu w obszarze spawania
Najważniejsze jest to, aby pod koniec spawania temperatura elementu zbytnio nie spadła poniżej temperatury podgrzania. Łatwo można to osiągnąć, gdy spawany przedmiot ma dużą masę, a więc i dużą pojemność cieplną. Jeśli spawamy przedmiot o złożonym kształcie i różnej grubości ścianek, konieczne jest utrzymanie stałej temperatury podczas spawania, a nawet nieco dłużej (rys. 10.2b), w celu wyrównania temperatury w całej jego objętości. Utrzymanie stałej temperatury podczas spawania uzyskuje się poprzez dogrzewanie w czasie spawania.
Należy podkreślić, że podgrzewanie wstępne i dogrzewanie są operacjami bardzo kłopotliwymi i utrudniającymi prowadzenie spawania. Jest to spowodowane koniecznością utrzymania stałej temperatury i zabezpieczenia spawacza przed promieniowaniem przedmiotu nagrzanego do wysokiej temperatury.
Temperaturę przedmiotów spawanych kontroluje się, stosując termoelementy stykowe, pirometry wykorzystujące promieniowanie podczerwone lub termoindykatory, czyli wskaźniki zmieniające barwę w ściśle określonej temperaturze (to urządzenie jest najczęściej wykorzystywane).
Aby zmniejszyć naprężenia i uzyskać odpowiednią strukturę i odpowiednie właściwości połączeń spawanych ze stali niskowęglowych i niskostopowych, stosuje się następujące rodzaje obróbki cieplnej:
- miejscowe wyżarzanie odprężające,
- wyżarzanie odprężające całej konstrukcji,
- wyżarzanie normalizujące,
- wyżarzanie w zakresie dwufazowym
524