img032

miczno-fizjologiczne, a zwłaszcza typ układu nerwowego,

2)    własna aktywność dziecka, uzależniona zarówno od cech biologicznych, jak i otoczenia, mająca istotne znaczenie dla dojrzewania i kształtowania struktury i funkcji układu nerwowego oraz dla zdobywania przez dziecko coraz więcej nowych i bogatszych doświadczeń,

3)    szeroko rozumiane środowisko, a więc nie tylko dom rodzinny (aczkolwiek gra on podstawową rolę w rozwoju dziecka), ale także inne kręgi środowiskowe- nauczycieli, znajomych rodziców itp. Znaczenie mają także kontakty nawiązywane w skle-pie, na podwórku, ulicy, wpływ radia, TV itp.

4)    wychowanie i nauczanie polegające na organizowaniu trybu życia dziecka i jego działalności, odpowiednim stymulowaniu jego rozwoju przez dostarczanie bodźców dostosowanych do wieku. Pomimo odrębności indywidualnych dzieci, wiek przedszkolny charakteryzuje się pewnymi typowymi i specyficznymi tylko dla tego okresu cechami, pozwalającymi na wyodrębnienie go spośród innych etapów rozwojowych.

L. S. Wygotski stwierdza, iż ukończenie trzeciego roku życia jest bardzo ważnym, wręcz przełomowym punktem w rozwoju dziecka. Do tego czasu bowiem uczyło się ono w sposób bardziej spontaniczny niż kierowany. Obecnie rozpoczyna się nowy etap przyswajania wiadomości i umiejętności, w którym ma znaczenie nie tylko jego własna, spontaniczna aktywność, ale uczenie się bardziej zorganizowane, narzucone mu przez oddziaływania wychowawcze. Dotyczy to w szczególności dzieci, które po raz pierwszy stykają się w przedszkolu z systemem nowych wymagań, ukierunkowanych na osiąganie określonych umiejętności.

Pobyt w przedszkolu stwarza więc nowe możliwości w znaczeniu poszerzania terenu swojej działalności, zdobywania nowych doświadczeń w sytuacji, która zapewnia większy wachlarz bodźców różniących się od działających dotychczas w środowisku rodzinnym. Związane są z tym zmiany zarówno ilościowe; wzrost liczby wymagań, jak i jakościowe: zmiana ich rodzaju wynikająca z odmiennej sytuacji, w jakiej znajduje się dziecko. Powiększa się liczba osób znaczących, dyrektorka przedszkola, nauczycielki, pielęgniarki itp. Prezentują one częstokroć nie tylko inne wymagania, ale i związane z tym odmienne oceny zachowania dziecka. Pojawia się konieczność dostosowania aktywności do norm społecznych, uwzględnianie nakazów i zakazów, z którymi dziecko w domu mogło się nie spotkać. Dotyczą one między innymi rodzaju aktywności, sposobu nawiązywania kontaktów w grupie rówieśniczej, umiejętności podporządkowywania się zasadom wspólnych zabaw

Zwiększona częstotliwość kontaktów z innymi dziećmi prowadzi do zmniejszenia się ilości sytuacji kontrolowanych przez osoby dorosłe, maleje więc ich bezpośredni wpływ na każde zachowanie dziecka. Prowadzi to z kolei do wzrostu samodzielności, umiejętności dawania sobie rady bez stałego angażowania rodziców czy nauczycieli.

Bardzo intensywny rozwój fizyczny i psychiczny, szybkie zmiany rozwojowe następujące po sobie umożliwiają dzieciom w wieku przedszkolnym przystosowanie się do nowych warunków i wypełnianie stawianych przed nimi wymagań. Według A. Gessela szybkość rozwoju w okresie przedszkolnym jest tak znaczna, że każdy rok może się wydawać wiekiem przejściowym.

17

i » (dnu (Uhlu...