Rys. 7.6. Rodzina przemian powstających z politropy dla różnych m, w układzie logarytmicznym
I
Tangens kąta a nachylenia prostej będącej obrazem przemiany w układzie logarytmicznym (rys. 7.6) jest równy wykładnikowi równania tej przemiany:
m
Iga = -
^(lg P) </(Ig v)
(7.42)
Prostowanie się krzywej postaci (7.30) w układzie logarytmicznym można wyko rzystać do:
sprawdzenia, czy krzywa przemiany w układzie p—v (np wyznaczona doświadczalnie) jest politropą; jeżeli jest politropą, jej wykres będzie prostą w układzie Igp - Igię
- wyznaczenia wykładnika przemiany (jeżeli można założyć, że spełnia równanie (7.30)). korzystając z tego. żc wykres jest prostą w układzie Igp - Igv; można to zrobić graficznie na wykresie, wyznaczając tgoc, albo też bezpośrednio ze zloga-rytmowanego dla dwóch punktów równania przemiany:
lgpj
(7.43)
Pi
Wszystkie podane w tym podrozdziale przykłady dotyczą przemian zachodzących kv tarcia (czyli qf = 0), a zatem qc = q + qf- q, dlatego też w oznaczeniu ciepła tych ffZcmian pominięto indeks c
Przykład 7.1
Parametry początkowe n - 0,05 kmola azotu w układzie wynoszą: ciśnienie mano-nictrycznc pm, - 1.2 bara, temperatura i, - 25°C, ciśnienie końcowe pm2 - 0.37 MPa.
Ile ciepła musi przepłynąć między układem a otoczeniem, aby temperatura nie uległa zmianie? Ciśnienie otoczenia p0 ■ 0,1 MPa.
ROZWIĄZANIE
Warunek niezmienności temperatury w przemianie oznaczamy t, = t2 = r = 25°C ■» idem, analizowana przemiana jest przemianą izotcrmiczną. Temperatura bezwzględna przemiany wynosi: T = 273,15 + t, T = 298,15 K.
Ciśnienia w stanic początkowym i końcowym są nadciśnicmami. Wartości bezwzględne ciśnień wynoszą odpowiednio:
P\ ~ Po + Pml*
p, =0,1 + 0,12. pt =0,22 MPa,
Pl = Pd + Pm2*
Pi = 0,1 + 0,37, pj =0,47 MPa.
1) Z równania Clapeyrona wyznaczamy objętość azotu w sianie początkowym przemiany
Pi
Wyrażenie (^) = 8314,3 J/(kgK.) jest uniwersalną stalą gazową.
v _ 0. OS -8314,3- 298^15 V|=0,563m5.
; 0.22 106
2) Objętość końcową V2 wyznaczamy z równania przemiany tzotermicznej:
P2 vi “
V2 =0,563
V2 =0,264 m\
0,47 • 106 *
14^