384
R02(I/!a| 10
w \ o świadczenie usług turysty c znych wskazanego ustalenia. które jednak nic n*o/c dotyczyć s/kod im UM»bie Nalepy podkreślić, a* analizowane unormowa nie pozostaje u zgodności z ustaleniami dyrektyw) ‘>0 U4 l WG, które co do szkód innych niz na osobie pozwalają na wprowadzenie prawię wewnętrznym możliwości umownego ograniczenia wysokości odszkodowania Wanmkiein icst, ab) ograniczenie takie nie było nierozsądne Granica w postaci dwukrot-ności ceny imprezy turystycznej musi być uznana za rozsądne ograniczenie i trudno ją kwestionować. Tym bardziej może to być trzykrotność ceny imprezy turystycznej
Trzeba zaznaczyć, ze szkoda wyrządzona klientowi w razie niewykonania lubnienałezytego wykonania zobowiązania, może być następstwem bardzo różnych działań biura podróży będącego organizatorem imprezy turystycznej. Może to być w szczególności tylko częściowa realizacja programu danej imprezy, czy różne uciążliwości występujące w trakcie jego realizacji. Wykazanie tej szkody oraz jej wysokości jest z reguły bardzo trudne r poszkodowany klient, na którym wszak ciąży obowiązek udowodnienia tej przesłanki odpowiedzialności organizatora turystyki, znajduje się w położeniu nie do pozazdroszczenia. W nauce prawa podkreśla się, że nie można oceniać wysokości szkody, biorąc pod uwagę jedynie cenę poszczególnych utraconych lub nienależycie wykonanych usług turystycznych Ważny jest także utracony wypoczynek, czy brak zadowolenia z udziału w wycieczce, których nie da się jednoznacznie wyrazić w kategoriach uszczerbku majątkowego, Trafna jest sugestia E. Lętowskiej o potrzebie szerszego stosowania przez sądy art. .'22 k.p.c. Powołany artykuł w sprawach o naprawienie szkody umożliwia sądowi, który uzna. ze ścisłe udowodnienie wysokości żądania jest niemożliwe lub utrudnione, zasądzić odpowiednią sumę według swej oceny opartej na rozważeniu wszystkich okoliczności sprawy. 1 akie swoiście zryczałtowane odszkodowanie lepiej odpowiada specyficznym cechom usług turystycznych.
W kwestii ustalenia wysokości szkody poniesionej przez uczestnika imprezy turystycznej przydatne są bogate doświadczenia w tym zakresie orzecznictwa niemieckiego. Liczne rozbieżności w orzekaniu przez sądy niemieckie w sprawach związanych z organizacją imprez tury .stycznych doprowadziły do przyjęcia tzw Tabeli frankfurckiej Tabela ta określa rodzaje wad mogących powstać podczas imprezy turystycznej oraz ustala procentowe obniżki ceny danej im-pa-z.y w razie wystąpienia poszczególnych wad Dotyczy to usług w zakresie zakwaterowania, wyżywienia i transportu oraz innych świadczeń przewidzianych w katalogu lub ofercie biura podróży będącego organizatorem turystyki. których klient został pozbawiony. Oczywiście te ustalenia Tabeli Frankfurcki w n‘1' s‘l "Mąie dla polskich sądów' rozstrzygających spory zw iąza-ne z nienależytym wykonaniem usług turystycznych w rantach pakietu usług am wiącu t impu zę tmystyczną Jednakże omawiane ustalenia mogą być cen-
.kOp 10 >
1*
*
^ otpaU*101
jierpttucjt d> Oli nieuki ■aukedęm ii dusznic wt iśenuU zob WWłl t., OŻT do pniw inki W ,