internalizacja rzeczywistosci

ę,

Si /

X) qxj }..fj r ] O

i

Peter L. Berger, Thomas Luckmann

Internalizacja rzeczywistości *

Socjalizacja pierwotna

Ponieważ społeczeństwo istnieje zarówno jako rzeczywistość obiektywna, jak i subiektywna, pełne jego zrozumienie musi obejmować oba te aspekty. Mówiliśmy już, że warunkiem właściwego uchwycenia Pojmowanie

.    ,    społeczeństwa

tych aspektów jest pojmowanie społeczeństwa jako nieustającego procesu dialektycznego złożonego z trzech momentów, a mianowicie eksternalizacji, obiektywizacji i internalizacji. Gdy mowa o zjawisku społecznym, momenty te nie mogą być traktowane jako etapy czasowej sekwencji. Raczej wszystkie trzy charakteryzują równocześnie społeczeństwo i każdą jego część, tak że analiza odwołująca się wyłącznie do jednego czy dwóch z nich byłaby niepełna. To samo można powiedzieć o pojedynczym członku społeczeństwa, który równocześnie eksternalizuje własny byt w świat społeczny oraz inter-nalizuje go jako rzeczywistość obiektywną. Słowem, być w społeczeństwie to uczestniczyć w tym dialektycznym procesie.

Jednostka nie rodzi się jednak członkiem społeczeństwa. Rodzi się ona z predyspozycjami do uspołecznienia i staje się członkiem społeczeństwa, Toteż w życiu każdej jednostki występuje sekwencja czasowa, w ciągu której wspomniana dialektyka uspołecznienia staje się jej udziałem. Początek tego procesu stanowi internalizacja. Jest to internalizacja bezpośrednie ujmowanie albo interpretacja obiektywnego zdarzenia jako zdarzenia wyrażającego znaczenie, czyli jako przejaw subiektywnych procesów^1, innego, które w ten sposób stają się subiektywnie znaczące dla mnie samego. To wcale nie musi oznaczać, że rozumiem innego właściwie. W gruncie rzeczy mogę go źle rozumieć: kiedy śmieje się w napadzie histerii, mogę odbierać jego śmiech jako wyraz rozbawienia. Niemniej jego subiektywność jest mi obiektywnie do-

• W: P. L. Berger, T. Luckmann, Społeczne tworzenie rzeczywistości, PIW, Warszawa 1983, ss. 202-226.

191

Internalizacja rzeczywistości