•180
Tabol.1 Ol. Minerały w r6łnowlch*»och pokrywach
p«rtal we K. K»Urra (1937) ora* W plaskach mlorrhiklch l |»lrjMocrA ... Krakowa wr M. TyciyrtsklrJ (IMI) *%£
I
II II
IV
V
VI 42
39
20 20 38,
37
40
37 1
;33 i 13
1- |
ł « |
l |
4 u (U |
1.7 |
8 |
1 | |
17 |
1 | ||
7 |
10 |
7 |
4 |
1 6 |
6 |
21 |
13 |
14 |
8 |
1 |
8 |
16 |
8 |
1 |
2 |
4 |
R |
34 |
0 |
8 |
10 |
61 |
0 |
> |
0,3 |
6 |
2.6 |
10 |
4.3 |
22 |
9.3 |
i
o tym rmnym składzie mineralogicznym w systemy torasowr. Takie kryte-rin wiązania są dokładniejsze niż kryteria hipsornotrycznu (lab. 91). *
Sil
180
100-170 IW 1)0
113-121
103
riaiki górno-lortoAtkic
1'tatki piej* łtoccrtikk
B a ii a n i n m orfoskopij n o piasku polegają na badaniu uri*r.‘ nienia i oznaczaniu udziału procentowego poszczególnych frakcji w buło-! wie pokryw osadowych (za |>omocą wysiewania) oraz nn oznaczaniu stop. nia obtoczenia i /.matowienia zinrn piasku. Do oznaczania stopnia obtoczą nla zinrn piasku i na tej |>od-.t/iwie określaniu leli pochodzenia nndnje dobrze ino t o d a B. Krygowski e g o (1904). Pozwala ona na wył segregowanie okrągłych zinrn piasku, staczających się jx> nachylonej pły, cle grnnlformnmetru przy nachyleniu do 10°; zinrn półokrągłych, staczają-cych sic przy nachyleniu 10 15'*; oraz ziarn graniastych, staczających sią
przy nachyleniu powyżej lf>°. Pluski przeważnie graniasto reprt* /cntują środowisko rzeczne, p 6 ł g r a n » n s t o środowisko lodowcowe, a okrągłe środowisko colicznc. Według A. Cuilleux (1959) ziarna blyit-' c z ą c o Reprezentują środowisko wodne, u ziarna m n t o w e środowisko coliczne. jDla określenia stopnia obtoczenia stosowane są także mikroskopowe metody wizualne (.1. Synicwska 1929; W. Krumbcin 1941, A. Ctib leux 1942, 1952, 1959, T. Gugcnmoos, J. Mihaltz 1954, J. Morawski 1 .1. Kzcchowfki I9G7). Kozró/nin sic ziarna: bardzo kanciaste, knn częściowo obtoczone, obtoczone, dobrze obtoczone (por. ryc 1B4).
Badania petrograficzne żwirów umożliwiają rozróżniaj nic /.wirów jednoskładnikowych, czyli monomiktycznych, oraz.wieloskl nikowycb, czyli polimiktycznych (ryc. 319). 2wlry monomiklyczno pują w dorzeczach o budowie jednolitej, co Jest zrozumiałe, oraz w t ruch o budowle zróżnicowanej, a wtedy są to zawsze /.wiry najbardziej < porno (głównie kwarcowe), zubożałe albo wskutek długiego transportu, silnego zwietrzeniu, równoczesnego lub późniejszego, j>o zdeponowania
ry polimiktyczne określonej frakcji (np. 2 -I mm, 1 7, 7 -15,
10%
l*fi)k1.t‘ly potrogramów wg G. Stabtclnn (1970)
(i*nll, kwucyt. imiowiIii, putłlc, biiill, 1 — kwtityl, lljyl, 1 — wapleA, i — 't kwinyl mcioifticiny, l — kwno ml«my I ro<owlł«t • — lnr»«> Pi6s» obejmują n litMlnlcy I-I* <m
1H1
nim) aogregujo sic według składu petrograficznego (np. kwarce, fuli’, lidyty, krystaliczne bez kwarcu, kwnrcyty, wapienie, osadowe i pleni ttp.), a następnie określa k!q stosunek procentowy pewnych
Skład petrogt nfłcrny iwlr6w w tciasnch inn*J (O do nujinlodsrcj (VII) w klatach 7—15 mm i 15—30 mm wg K. Knltcrn
ll«, kl kwafc/l, • llirowika, I llityl. i -w - wulkmlnnr
I !* -30 mm 1-15 mm
^do siebie (np. kwarcu do nfekwarcu. kwarcu do krystalicznych, kry lycli do osadowych itp., oraz udział procentowy poszczególnych skła-w osadach budujących różne formy, np. terasy (ryc. 220). fi podstawi o udziału procentowego otoczaków o różnej odjx>moóci na )rt i wietrzenie można określió warunki kii m atyczne pn-w czasie powstawania poszczególnych pokryw żwirowych, na tej lwio oznaczać wiek osadów i fonu (np. teras). Na przykład w pokryli żwirowych teras od najstarszej <lo najmłodszej (I IV) rośnie udział Sików mniej od|X>rnydi na wictrzonie chemiczne (piaskowców, kwar-szarowakł), a zmniejsza sir; wskutek tego udział otoczaków bardzo f^ych (kwarce, lidyty, krzemienie), Przewaga żwirów nieodpornych na wnlo chemiczne cechuje jmkrywy plcjstoccńskic (rys. 321). Także I to mum można stosować przy wiązaniu fragmentów tera* żwiro-
I foli.<u