Kompedium wiedzy angielskiej2

- He was given a book. A book was given to him., They dealt with the case. - The case was dealt with. (trzeba zachować przyimek!). Jest najczęściej w czasie prostym terażn. i przeszł. (pytanie i przeczenie zob. pozostałe czasy złożone): w poi. odpowiada mu strona bierna złożona lub nieosobowa (z się), czasami strona czynna. Uwaga: Celem strony biernej jest wyrażenie czynn. bez jej v/ykonawcy (podmiotu), który jest bądź nieznany, lub umyślnie usunięty na drugi plan (autor) As has been mentioned. Jak zostało wspomniane., ogólny It is believed. Tak się uważa, bądź nie istnieje The area is exposed to gales. Obszar jest wystawiony na działanie wichrów. Wykonawca pozostaje zachowany, jeżeli jest ważny istotą wypowiedzenia; wyrażany jest przez konstrukcję z przyimkiem by. He was identified bv a witness. Tę konstrukcję można użyć też w opisie narzędzia. The theory was tested by new methods., podobnie jak przyimek with. The bread was cut with a knife. Strona bierna v/yraża stan (vnynik) The table is madę of wood. Stół jest zrobiony z drewna, albo czynność Transactions are madę direct. Transakcje są przeprowadzane wprost. Czynn. może być również wyrażana za pomocą get. My watch got broken. Zepsuł mi się zegarek.

John closes the door.

John closed the door.

John will close the door. John is closing the door. John has closed the door. John was closing the door. John had closed the door.

Simple Present Simple Past Futurę

Present Continuous Present Perfect Past Continuous Past Perfect

OKREŚLONE FORMY CZASOWNIKA wyrażają osobę, liczbę, czas i tryb, w stronie czynnej i biernej: CZAS: System czasów obejmuje trzy podstawowe czasy: teraźniejszy (Present Tense), przeszły (Past Tense), przyszły (Futurę). Z każdym z nich wiąże się czas „poprzedzający" (Perfect: ter., przeszł., przysz.). Czasy mają formę prostą i ciągłą (Ccntinuous). Simple Present (czas teraźniejszy prosty) sądy, twierdzenia ogólne, ponadczasowe Pears grow on trees., stan trwały My aunt lives in London., powtarzana czynn., zwyczaj John gets up at six., czas przyszły jeżeli wynika z kontekstu He leaves tomorrow.; opis reportażowy; czynn. przeszła w opowiadaniu (praesens historicum), po spójnikach czasowych i warunk. I will go If/when he goes. Pójdę, jeśli/kiedy on pójdzie. tryb oznajmujący    przeczenie    pytanie (przeczące)

I ask    we ask    I do not ask    we do not ask    do I (not) ask?    do    we (not) ask?

youask youask    youdonotask    youdonotask    do you (not) ask?    do you (not) ask?

he.she.it asks theyask    he does not ask they do not ask    does he (not) ask?    do    they (not) ask?

Formy skrócone: do not = don’t [daunt], w 3os.l.poj.: does not = doesn't [daznt]

Uwaga: Do nie używa się w pytaniach o podmiot: Who knows you? Kto cię zna? por.: Who do you know? Kogo znasz? Do dla zaakcentowania: I do/did like it. Naprawdę mi się to podoba/ło.

Present Perfect czynn., która zaczęła się lub miała miejsce w przeszł. i swoimi skutkami, trwaniem wkracza w terażn.: He has ruined my dress. Zniszczył mi sukienkę. I’ve lived here for years. Mieszkam tu latami.; niedawne wydarzenie They’ve just arrrived. Właśnie przyjechali.; wydarzenie w nieokr. przeszł. I've seen better plays. Używa się z niekt. wyrazami obejmującymi terażn.: never He has never seen it. Jeszcze tego nigdy nie widział., not yet He hasn’t brought it yet. Jeszcze tego nie przyniósł., sińce He's been home sińce 3. On jest w domu już od trzeciej., today, this week Have you seen Mark today? Czy już dzisiaj widziałeś Marka?, always He has always loved her. On ją zawsze kochał., lately/recently Have you seen her lately? Czy widziałeś ją ostatnio? Na polski tłumaczy się według znaczenia za pomocą czasu ter. lub przeszł. have + imiesł.cz. przeszł.

I have asked    we have asked    pytanie:    Have you asked?

you have asked    you have asked    pyt. przeczące: Has he not asked?

he has asked    they have asked    przeczenie: She has not asked.

Simple Past/Preterite (czas przeszły prosty) czynn., która miała miejsce i skończyła się w przeszł., czas narracyjny. Używany z wyrazami takimi jak yesterday, last year, ago, formerly, once, then wtedy, on Sunday, at five o’clock, the other day: Yesterday it rained. He saw/did not see him two weeks ago. tryb oznajmujący przeczenie    pytanie (przeczące)

I asked    we asked    Ididnotask    wedidnotask    did I (not) ask?    did we (not) ask?

you asked    you asked    you did not ask    you did not ask    did you (not) ask?    did you (not) ask?

he asked    they asked    he did not ask    they did not ask    did he (not) ask?    did they (not) ask?

Na poi. tłumaczy się za pomocą czasu przeszł. Skrócone prz.: didrft. Formy nieregul. zob. tablica: CZĘSTO UŻYWANE CZASOWNIKI NIEREGULARNE (czas. z * mają też formy regularne):

BEZOKOL.	PRĘT.	LM.QZ.P8Z, forget zapomnieć		forgot	forgotten shake trząść, chwiać się shook			shaken
be być	was,were been		forgive wybaczyć	forgave	forgiyen shine świecić, błyszczeć shone			shone
bear nieść:	borę	borne	freeze marznąć	froze	frozen	shoot strzelać	shot	shot
rodzić	borę	bomuatoy get dostać (się)		got	got	Show pokazać	showed	shown
beat bić, uderzać	beat	beaten	gwedać	gave	given	shut zamknąć	shut	shut
become zostać	became	become	go iść	went	gone	sing śp/ewać	sang	sung
begin zaczać	began	begun	grow rosnąć	grew	grown	sink opaść, tonąć	sank	sunk
bend zgiąć	bent	bent	hang -wisieć, powiesić	hung	hung	sit siedzieć	sat	sat
bet założ)'ć się	bet	bet	have mieć	had	had	sleep spać	slept	slept
bid kazać	bade	bidden	hear słyszeć	heard	heard	slide ślizgać srę	slid	slid
bind yziązać	bound	bound	hide ukrywać (się)	hid	hidden	Slit rozciąć	slit	slit
bite gryźć	bit	bitten	hit uderzyć,trafić	hit	hit	smeII wacłiać,pachnąć smelt		smelt
bleed krwawić	bied	bied	hołd trzymać	held	held	speak mówić	spoke	spoken
blow wiać, dmuchać	blew	blown	hurtaanóskfZ/Acfeó	hurt	hurt	speed spieszyć się	spęd	spęd
break łamać	broke	broken	keep trzymać	kept	kept	spell ‘literować	spelt	spelt
breed płodzić	bred	bred	know znać,wiedzieć	knew	known	Spendspędzić,wydać	spent	spent
bring przynieść	brought	brought	lay położyć	laid	laid	spoił *zepsuć, rozpreśc/cSpOilt		spoilt
broadcast nada-wać	broadcast broadcast lead wieść, prowadzić			led	led	Spread rozpostrzeć	spread	spread
build budować	built	built	lean 'oprzeć (się)	leant	leant	spring skakać	sprang	sprung
bum*pafić,płonać	bumt	burnt	learn 'uczyć s,ię	łeamt	leamt	stand stać	stood	stood
burst pęknąć	burst	burst	leave opuścić, wypchać left		left	steal kraść	stole	stolen
buy kupować	bought	bought	lend pożyczyć	lent	lent	Stick kleić, tkwić	stuck	stuck
catch łapać	caught	caught	let zostawić, pozwolić	let	let	Sting kiuć	stung	stung
Choose wybrać	chose	chosen	lie leżeć	lay	lain	Stink śmierdzieć	stank	stunk
come przyjść	came	come	light zapalić	lit	lit	Strike uderzyć	struck	struck
COSt kosztować	cost	cost	lose stracić, zgubić	lost	lost	Swear przysięgać, kląć	swore	swom
CUt krajać, ciąć	cut	cut	make robić	madę	madę	Sweep zamiatać	swept	swept
dedlimdfrłai,postępować dealt		dealt	mean mieć na myśti. zoaczyćmeant		meant	swim pływać	swam	swum
dig kopać	dug	dug	meet spotkać	met	met	swing huśtać się	swung	swung
do robić,wykonywać	did	done	pay płacić	paid	paid	take wziąć, brać	took	taken
draw rysować, ciągnąć drew		drawn	put umieścić, położyć	put	put	teach uczyć	taught	taught
dream *marzyć, śnić	dreamt	dreamt	read czytać	read	read	tear rwać	tore	torn
drink pić	drank	drunk	ride jechać (czym,na czjmjrode		ridden	tell mówić, opowiadać	told	told
d ri ve kierować,jechać	drove	driven	ring dzwonić	rang	rung	think myśleć	thought	thought
eat jeść	ate	eaten	rise wstać, podnosić się	rosę	risen	throw rzucać	threw	thrown
fali padać	fell	fallen	run biegnąć	ran	run	understandrozumieć	u-stood	u-stood
feed karmić,żywić	fed	fed	say mówić,powiedzieć	said	said	wake obudzić (się)	woke	woken
feel czuć	felt	felt	see widzieć	saw	seen	wear nosić(odzież)	wore	worn
fight walczyć	fought	fought	seek szukać,dążyć	sought	sought	weep płakać	wept	wept
find znaleźć	found	found	sell sprzedawać	sold	sold	Win wygrać,zyskać	won	won
fly/ećeć	flew	flown	send posłać	sent	sent	wind kręcić,nawiać	wound	wound
forbid zakazać	forbad(e) forbidden set postawić,położyć			set	set	wring wyżymać	wrung	wrung
forecast przewcywać	forecast	forecast	sew 'szyć	sewed	sewn	write pisać	wrete	written

Uwaga: Wyrazy z przedrostkiem i v/yrazy złożone odmienia się jak proste: oversleep - zaspać jak sleep.

Past Perfect (czas zaprzeszły) czynność, która poprzedzała inną czynn. przeszłą albo trwała do pew. przeszł. momentu: I thought you had seen it. Myślałem, że to widziałeś. I had known him sińce his birth. Znałem go od urodzenia, (on już nie żyje. już go nie spotkam) por. Present Perfect: l've known him sińce his birth. (on jeszcze żyje. znam go do dziś) Tłumaczony za pomocą czasu przeszł. had + imiesł. cz. przeszł.

I had asked    we had asked    pytanie:    Had    you    asked?

you had asked    you had asked    przeczenie:    She    had    not asked.

he had asked    they had asked    pyt. przeczące:    Had    they not asked?

Uwaga: Po określeniach czasu, które jasno sygnalizują czynn. poprzedzającą, można użyć też czasu przesz!.: I called after I (had) arrived. I (had) called before I told her. Zadzwoniłem, kiedy przyjechałem/zanim jej to powiedziałem. Simple Futurę (czas przyszły prosty) neutralna czynn. przyszła will + bezok. bez to (por.:will - Czas. modalne)

I will/shall (Pil) ask    we will/shall (we’ll) ask pytanie:    Will l/you/he/they ask?

you will (you’ll) ask    you will (you’ll) ask    przeczenie:    They    will    not/won’t[wount]ask.

he will (he’ll) ask they will (they’11) ask pyt. przeczące: Will she not ask? Won't she ask? Inne sposoby wyrażania czasu przyszł.: be going to lt’s going to rain. Będzie padać, (dedukcja), What are you going to do? Co zrobicie/zamierzacie zrobić? (zamiar); Simple Present The match starts at 7. Mecz zaczyna się od siódmej, (program), He is 30 next month. (fakt); Present Continuous, Futurę Perfect (zob. niżej); konstr. dla bezpośredniej czynn. przyszłej: I am about to leave/on the point of leaving. Właśnie zamierzam wyjść. Futurę Perfect (czas przyszły dokonany) czynn., dokonana przed inną czynn. lub do pewnego momentu w przyszł. Czas, do którego skończy się czynn. przyszła, wyrażają przyimki by, for: He will have finished it by then. Do tej pory będzie gotowy. Next month I II have been    here for 3 years.    will + have + imiesł. cz. przeszł.

I will/shall have asked    we will/shall have asked    pytanie:    Will he have finished?

you will have asked    you will have asked    przeczenie:    We will not/won't have asked.

he will have asked    they will have asked    pyt. przeczące: Will he not have finished?

Czasy ciągłe (Continuous, również Progressive) mają czas. czynnościowe, nie tworzą ich czas. zmysłowego postrzegania (hear, see,...), stanów duchowych, uczuciowych, stanów woli, stanowisk (know, think, mean, want, love, prefer, like, mind), łączniki, czas. wyrażające stosunki i in. (belong, contain, involve, possess, be, seem, appear itd.)

Present Continuous (czas teraźniejszy ciągły) odbywająca się czynn., czasowo ograniczona He s writing. On (właśnie) pisze.; przejściowy zwyczaj Shes getting up late this week. W tym tygodniu wstaje późno.; rozwijająca się czynn., zmiana stanu Its getting dark. Ściemnia się.; bliska przyszłość z czasów, ruchu Im leaving for London (tonight). Wyjeżdżam do Londynu.; powtarzana nieprzyjemna czynn. (always, usually, constantly, continually): Shes always borrowing money. Ciągle pożycza pieniądze. ter. forma be +~-ing I am    we are    pytanie:    Are you asking?

you are asking    you are asking    przeczenie:    He is not/isn’t asking.

he is    they are    pyt. przeczące:    Are they not/Aren’t they    asking?

Present Perfect Continuous czynn., stan, który zaczął się w przeszł. i trwa do terażn. (przyim. for lub sińce) It has been raining for two days/since Friday. Pada już dwa dni/od piątku.; czynn. prezszła przejawiająca się w terażn. He is tired because he has been working hard. On jest zmęczony, ponieważ ciężko pracował. You've been smoking! Ty paliłeś! Uwaga: Czas. nieczynnościowe (wyrażające postrzeganie zmysłowe, stan umysłowy, uczucie itp.) tworzą Present Perfect tylko w formie prostej: forma ciągła w odróżnieniu od prostej oznacza kontynuację czynn. w przyszł. have + been + -ing I have    we have    pytanie:    Have you been asking?

you have been asking you have been asking przeczenie: We have not/haven’t been asking. hehas    theyhave    pyt. prz.: Has he not/HasrTt he been asking?

Past Continuous (czas przeszły ciągły) czynn. przeszła odbywająca się przez pewien okres, w danym momencie He was working at 5/all day long. Pracował o piątej/przez cały dzień.; czynn. jednoczesna z inną czynn. przeszłą While Mary was playing the piano, John was reading the paper. Podczas gdy Mary grała na fortepianie, John czytał gazetę.; czynn. tworząca tło innemu wydarzeniu He was reading a book when I came. On czytał gazetę, kiedy przyszedłem.; stopniowa zmiana stanu. It was getting dark. Ściemniało się. forma przeszła be + -ing I was    we were    pytanie:    Were you asking?

you were asking    you were    asking    przeczenie:    They were not/weren’t asking.

he was    they were    pyt. prz.:    Was she not/Wasn’t she asking?

Past Perfect Continuous (czas zaprzeszły ciaaM przejściowa czynn. przeszła odbywająca się przed inną czynn. przeszłą lub przed bliższym minionym momentem. I had been waiting for one hour before the train arrived. Czekałem przez godzinę, zanim pociąg przyjechał. Tłumaczy się za pomocą czasu przeszł. had + been + >ing I had    we had    pytanie:    Had you been asking?

you had been asking you had been asking przeczenie: They had not/hadn’t been asking. he had    they had    pyt. prz.:    Had she not been asking?

Futurę Continuous (czas przyszły ciągły) czynn. odbywająca się w pewnym przyszłym okresie. I shall be playing at 5/the whole day. Będę grać o piątej/przez cały dzień.; grzeczniejsza forma pytania w 2 os. When will you visit us? (zamiar) - When will you be visiting us? (neutralne pytanie); czynn. z góry ustalona. I'll be seeing you in Warsaw this time tomorrow.Zobaczymy się w Warszawie jutro o tej samej porze.    will + be + J-ing

I will/shall    we will/shall    pytanie:    Will you be asking?

you will be asking    you will be    asking    przeczenie: You will not/won’t be asking.

he will    they will    pyt. prz.:    Will she not be asking?

Futurę Perfect Continuous (czas przyszły dokonany ciągły) czynn. odbywająca się do pewnego przyszłego okresu. I’ll have been iiving here for 2 years this summer. W lecie tu będę mieszkać już dwa lata. will + have + been +~-ing I will    we will    pytanie: Will you have been asking?

you will have been asking you will have been asking przeczenie: You will not have been asking. he will    they will    pyt. prz.: Will he have been asking?

STRONA: obejmuje stronę czynną (zob. czasy czas. głównych) oraz bierną Strona bierna (passive) - zdanie bierne tworzy się ze zdania czynnego: dopełnienie zdania czynnego staje się podmiotem zdania biernego, formę bierną be + imiesłów czasu przeszł. tworzą czas. przechodnie z dopełnieniem bliższym (biernik) i dalszym (celownik), również formy z przyimkiem: I gave him (C.) a book (B.).

The door is closed (by John). The door was closed.

The door will be closed.

The door is being closed. The door has been closed. The door was being closed. The door had been closed.

TRYB: oznajmujący (zob. czasy czas. głównych), rozkaz., warunkowy i tryb łączący Rozkazujący - wyraża rozkaz, żądanie, (w przeczeniu) zakaz. Dwie formy: ^#dla 2os.l.poj.,mn. podstawowa forma: Go! prz.: Do not/Don’t go! nacisk: Do be quiet! • dla pozostałych osób opisowo let + bezokol. bez to: Let her go! Let us/Lefs go! prz.: Do not let her/us go! (też Let's not)! Podmiot przy

wyborze, emocji: You stand up! You be quiet!; rozkaz: Cali me! rozk. złagodzony: Will/Would you cali me, please? Warunkowy - wyraża czynn. zależną od jakiegoś warunku (wyrażonego zdaniem warunk., okolicznikiem) teraźniejszy: would + bezokol. bez to skróć, forma: ’d (I d, you’d)

I would go    we would go    pytanie: Would you go?

you would go    you would go    przeczenie: he would not/wouldn’t go

he would go    they would go    pytanie przeczące: Would you not go?

forma ciągła: They'd be waiting for him. przeszły: would + have + imiesł. przeszły niezrealizowana czynn. przeszła I would have done it. Byłbym to zrobił, (ale nie zrobiłem)    zob.CzAsov.NiKi mooalne,

pytanie: Would you have done it?    prz.: He would not/wouldn’t have done it. Następstwo czasów

Tryb łączący - teraźniejszy: tworzony formą osobową czas. l/you/... be, l/you/... come; w zdaniach podrzędnych wyraża wolę, propozycję itp. według czasu zdania głównego I suggest/suggested that he (not) come. Proponuję/Zaproponowałem, żeby on (nie) przyszedł, (formą opisowa za pomocą should: I insist that he should come.); w zdaniu głównym wyraża życzenie Long live the Oueen. Niech żyje królowa. So be it. Niech będzie. -przeszły: tylko z czas. be - forma were we wszystkich osobach; oznacza odwrotność rzeczywistości w zd. warunk. If I were you. Gdybym był tobą., życzących I wish he were here. Gdyby on tu był. oraz przyzwalających.

Speęialnę Kategorie czasowników:

czasowniki nieprzechodnie nie wymagają dopełnienia He left. Odszedł. przechodnie muszą mieć dopełnienie He saw her. On ją widział. ; czas. bywają często dwojakie; łączniki (be. seem) występują z rzecz, lub przymiot. He is/seems (to be) happy. On jest/Wydaje się szczęśliwy. kauzatywne ze znaczeniem „spowodować coś": niekt. czas. nieprzechodnie użyte z dopełnieniem He walked away. Odszedł. -1 walked him home. Odprowadziłem go do domu.; niekt. czas.rozróżnione samogłoską w temacie to lie leżeć to lay położyć; formy opisowe: I madę him come. I got him to come. I had him come. Skłoniłem

go. żeby przyszedł. It caused him to stop. Zmusiło go to do zatrzymania., I had/got it repaired. Oddałem to do naprawy. zwrotne łączą się z zaimkami zwrotnymi, które tworzą dopełnienie tych czasowników, tożsame z podmiotem He excused himself. Usprawiedliwił się. Polskiemu sobie, się w znaczeniu „nawzajem, jeden drugiego" odpowiada each other, one another We know each other. Znamy się.; jak w poi. jest szereg czas. zawsze zwrotnych (nie zawsze chodzi o te same w P i A): laugh - śmiać się, avail oneself of - skorzystać z czegoś. Wyrażanie znaczeń aspektowych:    ^zob- ^{Za,mki 2wrotne}

Formy dokonane wyraża się za pomocą czasów Perfect he has brought - przyniósł, partykułoprzysłówkami fili in - wypełnić, przedrostkami force - enforce - zmusić, konstrukcjami to have a swim - popływać sobie. Ciągłość - zwłaszcza za pomocą form ciągłych (Continuous) i wyrażeniami go on. keep on, continue (doing). Częstotliwość - czasy proste z przysłówkami częstotliwości always, often, usually i in., opisowo He used to/would go. Chadzał., powtórzenie czasownika He worked and worked for days. Pracował całymi dniami.

Fazy czynności: początek i koniec czasownikami begin, start, commence - finish, stop, cease i in. zmiana stanu - szybka: he turned pale - zblednął, wolna: he grew old - zestarzał się, wynik zmiany: he became famous-stał się sławny, he węnt blind/red—oślepnął/zarumienił się. it's getting better/dark-polepsza się to/ściemnia się