64 1.8.4. Kondensator w obwodzie prądu statego
Rys. 1. Krzywe ładowania i rozładowania kondensatora
Gdy połączymy kondensator ze źródłem napięcia statego, popłynie krótkotrwały prąd ładowania. Po naładowaniu kondensatora prąd przestaje płynąć.
Naładowany kondensator przerywa przepływ f prądu stałego.
Jeśli kondensator jest ładowany przez rezystor szeregowy, napięcie na kondensatorze z początku szybko, a potem coraz wolniej rośnie, aż do osiągnięcia wartości ustalonej (rys. 1). Podczas rozładowania napięcie z początku szybko, a potem coraz wolniej maleje do wartości 0 V. Prąd ładowania lub rozładowania w chwili załączenia napięcia zasilania skokowo rośnie do wartości początkowej, a później, z początku szybko, a potem coraz wolniej maleje do zera. Przebiegi czasowe prądów i napięć przy ładowaniu i rozładowaniu nazywamy przebiegami nieustalonymi i są one funkcjami wykładniczymi.
Czasy ładowania i rozładowania są tym większe, im większa jest rezystancja szeregowego rezystora i pojemność kondensatora.
Iloczyn rezystancji i pojemności nazywa się stalą czasową x.
Stała czasowa jest to czas, po którym napięcie podczas ładowania kondensatora osiąga 63,2% wartości ustalonej, a przy rozładowaniu 36,8% wartości początkowej. Po upływie czasu równego 5t proces ładowania lub rozładowania jest praktycznie zakończony (rys. 1).
Początkowa wartość prądu przy ładowaniu i rozładowaniu jest ograniczona tylko przez rezystancję obwodu.
o"ą II 53 l°c |
O QC II P |
[T] = Q . F= )L . = s A V Podczas ładowania kondensatora (nie naładowanego): | |
uc = U0- [1 -e Vt] |
ic = lo ■ e-* |
Podczas rozładowania kondensatora (naładowanego): | |
uc = U0- e-** |
iC = !o ■ e~Vx |
wartość początkowa natężenia prądu U0 napięcie źródła zasilania, wartość ustalona
napięcia na kondensatorze R rezystancja obwodu
x stała czasowa (grec. litera tau)
C pojemność
uc chwilowa wartość napięcia
na kondensatorze t czas
ic chwilowa wartość prądu ładowania
lub rozładowania
Przykład:
Kondensator o pojemności 470 pF jest dołączony do źródła napięcia przez rezystor 100 kU. Jaka jest stała czasowa?
Rozwiązanie:
T = R • c = 100 k£2 • 470 pF = 47 uS