Kotwica0130

256 7. Konstrukcje dachowe

Podstawowymi elementami konstrukcyjnymi dachów wieżowych są slupy narożne, biegnące od podstawy do wierzchołka. Miedzy tymi słupami znajdują się słupy pośrednie połączone z podwaliną i oczepem na czopy.

W dachach wieżowych znacznych wysokości na najwyższej kondygnacji występuje słup osiowy, w który są wcięte wszystkie słupy narożne. W dachach niższych słup osiowy biegnie od podwaliny przez wszystkie kondygnacje (rys. 7.42).

Konstrukcja dachu wieżowego jest usztywniona rusztem belek ułożonych w dwńch wzajemnie prostopadłych kierunkach. Belki rusztu opierają się na ramach składających się z oczepu, podwaliny i krzyżulców rozmieszczonych w niższych kondygnacjach. Wszystkie połączenia są wykonane na wręby, z zastosowaniem śrub stężających.

W smukłych dachach wieżowych byty również stosowane konstrukcje składające się ze słupów narożnych biegnących przez wszystkie kondygnacje dachu i krzyżulców w^re wszystkich płaszczyznach bocznych. Słupy narożne, skratowa-nie boczne oraz przepony w postaci rusztu poziomego tworzą sztywną konstrukcję przestrzenną zdolną do przenoszenia znacznych obciążeń poziomych.

Rozdział 8

Wiązary kratowe (kratownice)

8.1. Charakterystyka ogólna

Kratownice są to płaskie ustroje prętowe, w których elementy zewnętrzne (pasy) przenoszą ściskanie i rozciąganie, wynikające z działania momentów zginających, a środnik pozostaje zredukowany do elementów prętowych usytuowanych tak, aby mogły przenosić sity poprzeczne. Jeśli załóż}'’ się, że elementy prętowe zostaną połączone w węzłach przegubowo, a sity będą przyłożone w miejscach połączeń, to powstanie lekka konstrukcja, w której wszystkie elementy będą obciążone osiowo. Kratownice stosowane jako elementy nośne dachów są nazywane wiązarami, a konstrukcje kratowe płaskie — pełniące funkcję belek — dźwigarami kratowymi lub kratownicami.

Wiązary kratowe (kratownice) składają się z elementów zewnętrznych (pasów: dolnego i górnego) oraz wewnętrznych (pionowych słupków i ukośnych krzyżulców).

Wiązar kratowy składa się z trójkątów, których wierzchołki noszą nazwę węzłów. W zależności od kształtu (rys. 8.)) rozróżnia się następujące typy kratownic trójkątne, trapezowe, prostokątne (o pasach równoległych), wielokątne (z pasem górnym łamanym lub zakrzywionym).

Kratownice — podobnie jak belki pełnościenne — mogą być swobodnie podparte, wieloprzęsłowe ciągłe lub przegubowe. Kratownice jednoprzęsłowe swobodnie podparte, złożone z pojedynczych elementów, są najczęściej stosowane, ponieważ są proste konstrukcyjnie i łatwe w montażu.

Najmniejszą możliwą wysokość kratownicy (zapewniającą odpowiednią sztywność wiązara) określa się najczęściej w zależności od ugięcia.

Przyjmując, że maksymalne ugięcie kratownicy nie powinno być większe niż

1 /500 jej rozpiętości    ^ 1/500^, można ustalić zależność między wysokością

a rozpiętością kratownicy, przy której ten warunek będzie spełniony. W kratow-