330 11. Stężenia konstrukcji drewnianych
Ze względów montażowych stężenia pionowe między wiązarami dachowymi należy wykonywać w postaci układów geometrycznie niezmiennych, np. kratownic (rys. 11.12b).
Obciążenie stężeń pionowych wg PN-B-03150:2000 wyznacza się ze wzoru
gdzie:
tid — obciążenie określone wzorem (11.1), a — rozstaw stężeń, mm.
Stężenia należy umieszczać w połowie rozpiętości dźwigarów (gdy rozpiętość / ^ 12 m) i nie rzadziej niż 12 m, przy większych rozpiętościach.
Płatwie mogą być elementami stężeń, gdy ich smukłość A. < 200.
Stężenia pionowe rozmieszczone między słupami służą do przeniesienia sił od parcia wiatru na płaszczyzny ścian zewmętrznych (rys. 11.13). Stężenia te powinny rów^nież zapewmić podłużną sztywność całej hali, niezbędną w procesie użytkowania obiektu.
Stężenia słupów umieszcza się w skrajnych segmentach. Łączą one najczęściej pierwszą i ostatnią parę słupów ściany podłużnej. Należy je dawać również w segmentach ze stężeniami połaciowymi (por. rys. 11.4).
W halach przekrytych dźwigarami kratowymi ustawionymi na słupach stalowych lub drewnianych należy dodatkowo zastosować stężenia pionowe ścian szczytowych (rys. 11.14), projektowane zwykle jako układy skrzyżow'ane. Górny węzeł stężenia umieszcza się możliwie wysoko, w pobliżu miejsca oparcia dźwigarów' kratowych lub na końcu słupa w układach ramowych, a węzeł dolny — tuż nad punktem podparcia słupa.
Wprowadzenie tężników skrzyżowanych nie zawsze jest możliwe ze względów technologicznych (np. gdy jest potrzebna wolna przestrzeń między słupami). W takich przypadkach można np. stosować stężenia w postaci portalu kratowego (rys. 11.15c). Przy niewielkich wymiarach hali jej podłużną sztywność można zapewmić projektując zastrzały słupów (rys. 11.15d).
W celu zmniejszenia długości wyboczeniowej słupów' w płaszczyźnie ścian zewmętrznych stosuje się rówmież stężenia poziome słupów (rys. 11.16).
Każdy element usztywniający, służący do zmniejszenia długości wryboczenio-wej słupa (rys. 11.16a) powinien być zaprojektowany wrg PN-B-03150:20Q0 na obliczeniową siłę ściskającą ten element Fj. I tak:
— w przypadku drewna litego
Rysunek 11.03. Układ stężeń w płaszczyźnie ścian wg J67J: a), b) szczytowych, c), d) podłużnych; 1 - słupy drewniane, 2 - podłużne elementy stężeń (rygle ścian), 3 - zastrzały drewniane, 4 - stężenie z prętów stalowych
— w przypadku drewna klejonego warstwowo
F“ - $ (“-6> gdzie Nd — średnia wartość obliczeniowej siły ściskającej w słupie, N.
Usztywnienia służące do zmniejszenia długości wyboczeniowej zespołu elementów ściskanych (rys. ll.lób) powinny być zaprojektowane wg PN-B-O3150: :2000 na obliczeniową siłę ściskającą poszczególne elementy F(/. I tak:
— w przypadku drewna litego
(11.7)