ksiazka
1

\y do własnych wiorury układanych dla dziecit "Co Jost za doaota,

• zn górą, za chourą, zn aodrzowioo? Jontow bardzo małym czlowio-kiom, Jontcza nio wioa". Tak pl tto o dziecięco J ciekawości śwla-ta Anna Kamieńska. A Brzochwa pisząc o indyku tot zadaJo mu mnóstwo pytnó:    A ozonu pan Joat toki orogl? - Bo chodzę po

ulicy 1 aokną ai nogi /.../ A gdzie pan aa.owojo kalosze? - Ja kalonzy w ogóle nio noaz?". Pu w tekatach poetyckich została do-kłndnlo powtórzonn struktura pytań dziecka. 2naozy to» ta Jut na-oa w noble zawiera pootyckio zdziwienie światom.

llówląc i powołując nlę na autonomiczny Ar lat dziecka odwzorowany przez poezję trzeba pamiętać, to wozyntkio dziad w wioku "od dwóch do pięciu", a taktc ntnrnro, wierzą to colom tycia Jest wyłącznie radość, basbrzoino nzczęścio - 1 wiara ta stanowi Jo-dou z najważniejszych warunków ich normalnego rozwoju psychicznego. Dlatogo w literaturze, a zwłaszcza w poozjl dzlocięco.1, nadnaturalni* Jocą forsą kontaktu z dziockion Jeat ntaoofora zabawy, zabawy rozumianej dosłownie,będącej lnoconizacJą tokatów poetyckich 1 zabawy słowami, Oą to "zabawy oyśll, ponlowa* dziecko bawi oię nio tylko kamyknai, klockami, lalknml, nio i myślami. Zn-lodwio oponujo Jnknó myśl, gotowe Jost uczynić z nioj swoją zabawkę"⁷.

Tak rozumiał w awojoj praktyce pir.araklej poezję dla dzloci Jan Brrochwn. Jc'0 wiersze oparto na przynłowlu, kalamburze, ab-nurdzie ozy ry®lo wciągają w jrę Językową znmą dzieciom z ich przozywanek, wywrncanok, ryoowonok, z dziodęcogo folkloru. U toj konwoncji tortu 1 wonołoj zabawy utrzymano oą tot tematy, któro w dawniejocnj lltoraturzo były opracowywano w tonio po.ratnyo 1 wzmoulyn . Mn przykład u Bełzy, kłody pojawizo dę słowo Polaka, poeta pianit "Więc czcij to nłowo co nlę u świata okryło zasług wawrzynom. Bo kto nim gardzi albo pomiata ton złym ojczyzny Jo ot nynn*". U Hrzochwy nutoalnnt ootyw ten Jent rozwiązywany zupełnie iaiczej. Przygoda z globusom, któroau Jakiś łobuz nnbił guza i wnzyotko w "głowlo" poprzewracał, Jor.t okazją do zabawnego wyliczenia wntnioJazych polnkich miast, gór i rzek, któro al_v popi ątnły i pogubiły i

f.iodlc-t wpadły do Krakowa,

Kraków znienlł oię w Jot loro,

Jlowy Targ za San ulę nchownł,

A f.an urónl w górę oporą.

Tatry nagło wywrócone,

Okazały nlę w lolinlo,

Wioprz popłynął w inna stronę,

I zawadził aż o Gdynię /.../

Łódź'pobiogla pod Opolo W Jakichś bardto ważnych nprawnoh, -Tylko nikt nio wlodzlal w szkoło,

Gdzlo podziała się WarOława.

lin pod ot a wio toj wooołoj lofccji googrnMi, powielającej pod-ntonowy nochnnlzo dzioclęcogo dowcipu "wywracania" Awiata na opok, wprowadził poota pointę, polna głębokiej prawdy i optymizmu i

Trzoba prędzoj oddać globus do nnprnwy,

Bo nio możo Poloka lotnloć bon Warszawy I

Wiorst ton napisaoy 1 wydany tut po wojnlo przypominał o zbu-rzonoj ntollcy i wyrażał wiarę w JoJ odbudowania.

Odmianą omawianoJ tu postawy wyodrębnienia Jont pootuolo pow-ntanla dzloolęoaj spoloczuoAcl Jako grupy zamkniętej, roni 1 tu-jącoj włanno colo. W poozjl wyntępujo wtody podmiot zbiorowy. W wlorntu Gałotydokiogo Idą dzloci występują układ rolaojl "my", a więc "dziecko z dzieckiem*'. Tworzy on wlęt pomiędzy tymi, którzy idą i Apiownją. Ilę6 tę pogłębia rytm muzyki aarozowej, dając uczootalkom poczucio nlły 1 złudę lutnlanla Awiata baz granic i To szorokla, pięknym Awloclo idą dzloci, Idą dzieci krok za kroklou, dziooko z dzlookiomt poinkio, czonklo 1 radziocklo.

Programowo wiorsto opoki oocroalizau nałożą do ootatnich w naszej litoraturzo, w których pojawiły nię w tak dużym nnnllonlu 1 r. tuk wielką dozą optymizmu motywy patriotyczno, ponzorzauo zro-uztą częrito o ldonly lntornacJona 1 izmu. Potom tamnt ton Jakby przycichł, a Jo Ali nię w ogóle pojawił w wiorstach dla dzlool, powlolal staro wzoroo, nio stworzył JaklogoA nowego modelu "wychowania dla ojczyzny".

Tymczanom poozja w nnolm owolucyjnym ciągu otworzyła nowo u-kłndy, w których uznała nie tylko wartość dzieciństwa za wzo-rzoo poozjotwórczy, alo przyznała mu nutorytot, zwłaszcza w oprawne h nztukl. W konutruktywiotycznych wiorstach Przybosia, w tomiku zatytułowanym Wiorsto \ obrazki sarynowujo się ta nowa pon-tnwa woboo Awiata, opurtn na wzajemnym kontako loi "jo"

1 "ty", pooty i dziecka. Nio ma w nim mowy o nnAladowanlu, wzo-