instrukcja 1 poznaję głoski(1)

46 Komentarz

Komentarz

*

Ćwiczenia Poznaję głoski przygotowują do czytania. Przeznaczone są dla dzieci 6-letnich na okres przedliterowy lub dla dzieci starszych, wymagających dodatkowych ćwiczeń, w zakresie kształtowania słuchu foncmatyczncgo. W zestawie ćwiczeń analizy i syntezy słuchowej wyrazów zostały uwzględnione różnorodne działania, a mianowicie:

-    wyróżnienie głoski w strukturze dźwiękowej wyrazu ze względu na jej pozycję (nagłos, wygłos, śródgłos, czyli początek, koniec, środek wyrazu),

-    łączenie jednej głoski z wyrazem dla utworzenia nowego wyrazu,

-    wyodrębnianie kolejnych głosek w 2-, 3-, 4-, i 5-głoskowych wyrazach,

-    łączenie poszczególnych głosek w 3-, 4- i 5-głos ko we wyrazy,

-    ustalanie miejsca samogłosek w wyrazach,

-    podział wyrazów pa sylaby.

Zaprojektowane czynności, oparte na materiale rysunkowym poszczególnych stron, mogą być modyfikowane w zależności od inwencji nauczyciela, np. prowadzone w sytuacjach zabawowych na nazwach konkretnych przedmiotów; powinny być ponadto wzbogacane ćwiczeniami na materiale werbalnym.

W wyniku zrealizowania tak poszerzonych ćwiczeń dziecko powinno opanować poprawną wymowę głosek, posiąść umiejętność analizy i syntezy słuchowej wyrazów od 2- do 5-głoskowych, poznać samogłoski oraz ich rolę w budowie sylabowej wyrazu. Uwaga: nauczyciel (reedukator) musi polecenia i pytania dostosowywać do poziomu dziecka lub grupy dzieci, z którymi aktualnie pracuje. U góry każdej stronicy podaje się temat ćwiczeń.

W „Komentarzu” pod numerem stronicy zamieszcza się kolejno zaprojektowane czynności oraz zestawy użytych wyrazów.

1.    Wyróżnianie w nagłosie (na początku wyrazu) samogłosek a, e, o, u. Podanie nazw rzeczy znajdujących się w kole (agrafka, antena, agrest). Nadanie dzieciom imion zaczynających się głoską a (np. Adam, Ala). Podobny tok postępowania przy następnych ćwiczeniach. Rysunki - wyrazy w 2. kole: ekran, ekierka, Ela, Edek; w 3. kole: igła, izolator, irys, indyk, Irka, Ignaś, (Irek); w 4. kole: okręt, okno, okulary, ogórek, Ola, Olek; w 5. kole: ubranie, ul, ucho, Ula.

2.    Wyróżnianie w nagłosie spółgłosek s, z. Po omówiejiiu przygody kotka Psotka wyszukanie i oznaczenie (np. kółkiem) rysunków, których nazwy zaczynają się głoską s (słoń, samolot, samochód, spodenki, sukienka, słońce, skarpety, stół, sweter, stołek). Następnie wyszukanie i oznaczenie w inny sposób (np. krzyżykiem) rysunków, których nazwy zaczynają się głoską z (zając, zebra, zasłona, zegar, zapałki, zeszyt).

3.    Wyróżnianie w nagłosie spółgłosek c, dz. Połączenie linią rysunków, których nazwy zaczynają się taką samą głoską, jaką zaczyna się nazwa przedmiotów, od których prowadzą strzałki (cytryna, cebula, cegły, cukierek, cyfry). Odpoznanie pierwszej głoski nazw pozostałych przedmiotów (dzbanek, dzbanuszek, dzban, dzwon, dzwonki).

4.    Wyróżnianie w nagłosie spółgłosek ż, sz, cz. Nazwanie rysunków w każdym szeregu: 1. żarówka - żelazo - żyraf a - szyszka; 2. szafa - żołnierz - szpilka - szynka; 3. szpulka - żołędzie -żaglówka - żaba; 4. czekolada - czajnik - szczupak - czapka. Pokolorowanie w każdym szeregu rysunków, których nazwy zaczynają się taką samą głoską. Wyodrębnienie początkowej głoski nazw rysunków nie pomalowanych.

5.    Wyróżnianie w nagłosie spółgłosek m, n. Marynarz w labiryncie poszukuje takich przedmiotów, których nazwy zaczynają się

głoską m. Nurek poszukuje takich, których nazwy zaczynają się głoską n. Znalezione przedmioty marynarz oznacza czerwonym kółkiem, a nurek - niebieskim.

6.    Wyróżnianie w nagłosie spółgłosek w, f. Omówienie przygód kotka Psotka. Oznaczenie na kolejnych obrazkach historyjki czarnym kółkiem przedmiotów, których nazwy zaczynają się głoską w, a białym kółkiem - przedmiotów, których nazwy zaczynają się głoską f. Kółka zamieszczone pod każdym obrazkiem wskazują liczbę wyrazów rozpoczynających się głoską w oraz f. Wyrazy: 1. obrazek - wazonik, wózek, fotel, firanka, 2. wędka, wózek, fotel, filiżanka, 3. wózek, walizka, wróble, firanka, farby, 4. walizka, futro, flakon, fortepian, 5. waza, widelce. wieszak, fartuszek.

7.    Wyróżnianie w nagłosie spółgłosek b, p. Omówienie przygód kotka Psotka. Szukanie na kolejnych obrazkach rysunków przedmiotów lub osób, których nazwy zaczynają się głoską b i p. Rysunki, których nazwy mają w nagłosie głoskę b, należy oznaczyć kółkiem, a te, które zaczynają się głoską p - krzyżykiem. Poprawność wykonania polecenia wskazują rysunki na marginesie: brzoza, płot, poduszka, palto, buda, babcia, paw, pończochy, bluzka, brama, beczka, bocian, promienie. (Uwaga: dzieci wymyślą imię dla psa.)

8.    Wyróżnianie w nagłosie spółgłosek d, t. Pierwszy fotograf. Darek, fotografuje przedmioty i osoby, których nazwy zaczynają się głoską d. Drugi fotograf, Tomek, fotografuje przedmiot), których nazwy zaczynają się głoską t. Należy połączyć linią przedmioty z odpowiednim fotografem. Fotograf pierwszy: dynia, dom, długopis, dąb, drabina, doktor; fotograf drugi: tulipan, torebka, taca, teczka, truskawki, taczka.

9.    Wyróżnianie w nagłosie spółgłosek r, ł, I. „Chwytanie" ni haczyk rysunków: na pierwszy haczyk - rysunków, których nazwy mają w nagłosie r (ryba, rower, rak, radio), na drug: haczyk - wyrazów zaczynających się głoską ł (ławka, łyżwy, łódka, łóżko), na trzeci haczyk wyrazów zaczynających się głos*ą l (lalka, leżak, listek, linijka).

10.    Wyróżnianie w nagłosie spółgłosek g, ch, k. Urządzanie wystaw sklepowych za pomocą dobierania rysunków według początkowej głoski, którą wskazuje rysunek-szyld. Wycięte obrazki zostaną przez dzieci naklejone na wystawie sklepowej. Pod szyldem - „gwiazda”: grzebień, gwoździe, guziki, grabie, ganek. Pod szyldem „choinka”: chleb, chomik, chorągiewka, chustka. chata, chór. Pod szyldem - „krasnoludek”: krawat, kurtka, kowal, korale, klucze, książka, kapelusz.

11.    Wyróżnianie w nagłosie spółgłosek ć, dź, ś, ź. Obrysowanie w pierwszym szeregu każdego koła innym kolorem. Obrysowane w drugim i trzecim szeregu kół kolorami użytymi wyżej. O doborze odpowiedniego koloru decyduje początkowa głoska nazwy rysunku. Np. czerwony kolor ciastko, ćma, cielę; zielony kolor dziecko, dźwig, dziadek; niebieski kolor źrebak, ziarna, ziemniaki; czarny kolor ślimak, śliwka, świeca.

12.    Wyróżnianie w wygłosie (na końcu wyrazu) spółgłosek m. a. Odpoznanie przedmiotów: baran, balon, tulipan, komin, kran. bęben, spadochron, bałwan, dzban, dom, dym, akwarium. Malowanie rysunków, których nazwy kończą się głoską n. Ustalenie końcowej głoski w pozostałych wyrazach: m.

13.    Wyróżnianie w wygłosie spółgłosek ch, k. Omówienie przygód kotka Psotka. Oznaczanie kółkiem rysunków, których nazwy kończą się głoską k, a następnie krzyżykiem tych przedmiotów, których nazwy kończą się głoską ch. Wyrazy: indyk, leżak, koicie