ksiazka 20001

I Itorntura „czwarta”, „osobna”, a może Inaczej?

1.

* ) wiadomość odrębności literatury, czy racz oj piśmiennictwa dla młodego wieku tort termin wydnjo się lx>wiom bardzioj adekwatny W odMlnrilonlu do najstarszych form. powstałych intoncjonnlnio dla nic-rlnnmlych c/ytolnlków, któro swym poziomom najczęścioj nio osiągały limijl literatury pięknej zaznaczyła się w polskich kręgach kultu-

.........kwiatowych stosunkowo późno, bo dopiero w dobio Oświecenia.

1'aWilunlo to) literatury poprzedziły I przygotowały oświeceniowe ruchy timyrduwo w Europie (encyklopedyści francuscy, pedagogika Joann Ja < (jiimia Kousseaua). a takźo nowoczesno reformy szkolnictwa I oświa i, w I Nilnco (działalność pijaiów. Komisji Edukacji Narodowej - 1 773 r., lewar/yntwa do Ksiąg Elementarnych 1791? r.) Polskio piśmiennictwa ula d/loci i mlodzloźy zrodziło się I wzrastało na podłożu literatury doby rdanlnlawowskloj, walczącej o nowy typ człowieka ł obywatela ani/ .a ' ratującej społeczną i narodową rangę wychowania młodego |ibkulonln. londoncjo to szczególnie wyrnźnio zaznaczyły się w oświo-

•    ••ulowych bajkach¹, satyrach, komediach obyczajowych i tekstach " • hiiiiiktm/o |)nronotycznym (Pan Podstoli i Mikołaja Doświadczyli-Hhm\io pt/ypndki Ignacego Krasickiego). Nie bez wpływu na powstanie uiygliinlnrij polskiej literatury dla dzieci i młodzieży oraz jej charakter po-immIowiiI leź fakt, ź.o w Polsce funkcjonowały w obiegu czytelniczym li

•    /nu oiyglnaly, tłumaczenia i przeróbki z obcej bolotryslykl moralizatorskiej, pr/oznaczonoj dla młodego odbiorcy, głównie francuskiej, by wy-miiMiii popularno autorki: Marię lo Princo do Boaumont (1711 1780)

•    mi/ Mafunię Felicytę do Gonlis (1745-1830)².

' WiHln pr/ypomnioć. źo bajki I Kiaaickiogo ukazały się w wydaniu dla dzieci »v lilOŚ r pl Majki i puyiwwiości lynncoao Kntr.tckiogo tudtbż Majki nowo • iHjywwinnbm bnjok /ółnych autorów dla użytku dr bet - poi I KrtMH>w»kn-t.owańaka t.itoratui.idladztocHwfodzioZydoroku 106-1 Warr.znwa 1UM i 4fi (wyd I - 11)60 r ) l'or tnmło.» 33-35

11