159
4.2. Prostowanie
Narzędziem jest tutaj elektroda walcowa o średnicy od 1,0 do 12 mm i obrotach od 20 do 6000 obr/min. Nowoczesny układ sterowania przemieszcza elektrodę wzdłuż odpowiednio zaprojektowanej trajektorii z prędkością do 3600 mm/min., czyli tak jak w klasycznym frezowaniu. W procesie tym zużycie elektrody jest automatycznie kompensowane. Należy się spodziewać, że ten sposób obróbki wyeliminuje klasyczne drążenie, w którym zużycie elektrody stale stanowi problem.
Prostowanie może dotyczyć zarówno półfabrykatów, jak i przedmiotów już częściowo obrobionych, zatem może ono występować podczas całego procesu technologicznego. Do niewskazanych odkształceń przedmiotów i do powstania odchyłek prostoliniowo-ści dochodzi zwłaszcza po różnych rodzajach obróbek cieplnych. Te odkształcenia muszą być usunięte przez operację prostowania, gdyż w przeciwnym razie, na skutek nierównomiernego rozłożenia naddatków, zmniejsza się dokładność wykonania, a w skrajnym przypadku może to prowadzić do wybrakowania przedmiotu.
Sposoby prostowania wałów mogą być następujące:
- W prostarce. Jest to specjalne urządzenie, które służy tylko do prostowania długich półfabrykatów (rys. 4.34). Pręt jest przepuszczany pomiędzy skośnie ustawionymi rolkami, z których jedna para ma napęd.
- W kłach tokarki. Ta metoda prostowania może być stosowana zarówno do półfabrykatów już pociętych z wykonanymi nakiełkami, a więc będących półwyrobami, jak i do przedmiotów będących w trakcie procesu technologicznego. Takie operacje wykonuje się zwłaszcza po obróbce cieplnej, a przed obróbką wykańczającą. Prostowanie wału w kłach tokarki powinno się wykonywać za pomocą ręcznej praski umieszczonej na łożu obrabiarki (rys. 4.35). Operacja ta powinna być wykonana na tokarce wycofanej z produkcji.
- Pod prasą. Jest to metoda zastosowana w bardzo szerokim zakresie do wałów krótkich. Operację tę wykonuje się najczęściej bez oprzyrządowania, stąd dokładność tego prostowania nie jest duża. Większą dokładność można otrzymać na prasach odznaczających się nastawną wielkością skoku. Odpowiednio ustawiony czujnik (rys. 4.36) umożliwia odczytanie maksymalnego i minimalnego wychylenia wału, a tym samym jednoznaczne ustalenie wielkości skoku prasy. Po wykonaniu tej czynności zabieg można powtórzyć, otrzymuje się w ten sposób bardzo dużą dokładność prostowania. Umożliwia to znaczne zmniejszenie naddatków na obróbkę wykańczającą, po dokonanej obróbce cieplnej.
RYS. 4.34. Prostarka do prętów walcowych; 1 - pręt, 2- rama