M Feld TBM221

221

5.9. Norma czasu pracy

5.9. Norma czasu pracy

Jak już wspomniano, opracowanie procesu technologicznego kończy się na obliczeniu czasów trwania poszczególnych operacji. Czynność tę wykonują technolodzy kalkulatorzy.

Norma czasu pracy jest to technicznie uzasadniona ilość czasu niezbędna dla wykonania określonego zakresu pracy w danych warunkach techniczno-organizacyjnych zakładu, przez określoną liczbę wykonawców o określonych kwalifikacjach. Norma czasu pracy dotyczy najczęściej operacji. Jak wynika z podanej definicji, te same czynności wykonywane w różnych zakładach, w różnych warunkach technolo-giczno-organizacyjnych, mogą wymagać zróżnicowanego czasu.

Normę czasu można wyrazić wzorem

gdzie: t_pz - czas przygotowawczo-zakończeniowy, n - liczba sztuk przedmiotów w serii wykonywanych przy jednym nastawieniu obrabiarki, tj - czas jednostkowy wykonania.

Czas przygotowawczo-zakończeniowy jest to czas związany z przygotowaniem do wykonania operacji technologicznej i jej zakończeniem. Czas ten występuje tylko jeden raz na serię wykonywanych przedmiotów. W skład tego czasu wchodzą takie czynności, jak: zapoznanie się z rysunkiem i dokumentacją technologiczną niezbędną do wykonania danej operacji, pobranie oprzyrządowania normalnego i specjalnego, zgodnie z wykazem w dokumentacji technologicznej, uzbrojenie obrabiarki. Po wykonaniu określonej serii wyrobów w skład tego czasu wchodzą takie czynności, jak: rozbrojenie obrabiarki, zdanie oprzyrządowania oraz określonych wyrobów. Czas przygotowawczo-zakończeniowy jest bardzo zróżnicowany w zależności od obrabiarki. Im obrabiarka jest bardziej skomplikowana, tym jest on większy.

W normie czasu, jak to wynika ze wzoru, czas przygotowawczo-zakończeniowy dzieli się przez liczbę sztuk przedmiotów wykonywanych w danej serii. Im jest ona większa, tym mniejszą rolę odgrywa ten czas w ogólnej normie czasu. Stąd też dla produkcji masowej może on być zupełnie pomijany.

Na rysunku 5.43 przedstawiono strukturę normy czasu trwania operacji. Jak wynika z podanego schematu, czas jednostkowy, który jest czasem niezbędnym do wykonania jednej sztuki wyrobu, jest sumą czasu wykonania i czasu uzupełniającego

tj =t_w+t_u

Czas wykonania jest to czas niezbędny do jednorazowego wykonania czynności bezpośrednio związanych z daną operacją. Czas wykonania jest sumą czasu głównego i czasu pomocniczego

t_w = t_g+t_p

Czas główny stanowi czas, w którym zależnie od rodzaju operacji następuje zmiana kształtu i wymiaru, właściwości wykonywanego przedmiotu, a w przypadku