94 SIERP
Złocień maruna pochodzi z południowej Europy i Azji Mniejszej. Od lat stosowany był w medycynie ludowej w leczeniu bólów głowy. Dla współczesnej farmacji odkryli go na ukowcy angielscy.
/ powodu bardzo ciężkich napadów od dziesięciu lat dostępne są tiyptany. leki. które przerywają bóle u ponad 70 procent chorych. Z tej grupy leków w Polsce dostępne są już Imigran oraz Zomic i Maltax Niestety, są to leki bardzo drogi' i nie refundowane. Na szczęście lżejsze napady często udaje się powstrzymać zwykłymi środkami przeciwbólowymi: paracetamolcm, aspiryną. naproxcncm. pyralginą. Muszą być jednak odpowiednio wcześnie podane. Nudności i wymioty powstrzymują leki przeciw-wymiotne, np. mcioklopramid; dla chorego, który nie może przyjmować leków doustnych, są leki w czapkach.
I Do jakiego specjalisty trzeba się udać, aby stwierdzić, czy bóle głowy, na jakie cierpimy, to migrena? Może to zrobić zarówno lekarz rodzinny, jak neurolog. Chodzi po ;>stu o to, aby wykluczyć inne przyczyny bólu głowy. To jest ważne, dlatego że.nicpokoj pacjen-%g£ta. który obawia się na kJl^^^przyklad nowotworu, może wywoływać częstsze i silniejsze ataki migreny.
I Zdarza się, że pojedyncze ataki migreny przeradzają się w codzienne bóle głowy. Co do nich prowadzi?
Na codzienne bóle głowy, czyli tzw. mi grenę transfonnowaną,uskarża się aż 20 procent niigreników. Z obawy przed napadem chorzy zażywają coraz więcej zwykłych leków przeciwbólowych, a mimo to bóle głowy nie ustępują. Są to najczęściej osoby około czterdziestki, które chorują od dzieciństwa lub wczesnej młodości. Ból występuje wtedy codziennie, jest inny niż migrenowy, bardziej tępy, z niewielkimi nudnościami, obejmujący całą głowę.
Ł Przyczyną jest uzależnienie od leków? Tak, ale na szczęście nie jest to uzależnienie tak głębokie, jak od narkotyków', leków uspokajających lub na sennych. W przypadku uzależnienia od zwykłych leków przeciwbólowych czas koniecznej abstynencji jest krótki, a skutki uboczne - niewielkie.
> W jaki sposób można się wyrwać z tego błędnego koła? Najważniejsze to zgłosić się do lekarza i powiedzieć mu nie tylko, że codziennie boli nas głowa, lecz. także, że wcześniej mieliśmy migrenę. Jeśli lekarz wie, że to
migrena transformowana, leczenie jest dużo łatwiejsze. Po odstawieniu leków przez kilka dni bóle głowy są silniejsze. pojawia się zle samopoczucie, zdenerwowanie, bezsenność, ale to mija. Sytuacja wraca do poprzedniego sianu, czyli do pojedynczych napadów migreny, choć czasem zdarza się, że migrena znika na dobre.
Ł Czy poleca pan niekonwencjonalne metody leczenia: akupunkturę, akupresurę, techniki relaksacyjne? Uważam, że przy leczeniu tej choroby są one bardzo wskazane, miałem nawet sw'ój udział w tworzeniu poradni leczenia migreny akupunkturą.
I Wielu lekarzy twier---- .
dzi. że napady migreny mcrce prowokować sam chory. Jak to możliwe? U części chorych napady mogą wywoływać pewne określone czynniki, np. zbyt długi lub za krótki sen. niektóre pokarmy, np. czekolada, żółty ser, czerwone wino. cytrusy. Jeżeli chory' o tym wie i mimo to ich nie unika, rzeczywiście w pewnym sensie sam prowokuje napad. Są jednak czynniki od niego niezależne, jak choćby zmiany pogody, np. wiatry hal ne, których wpływy sięgają aż na niziny. Migrenom sprzyjają też emocje, za równo pozytywne, jak i negatywne. Ból nic musi się pojawić od razu. a na przykład kilkanaście godzin później. U kobiet występowanie napadów wiąże się też często z miesiączką. Poznanie tych czynników i obserwowanie reakcji własnego organizmu pozwala uniknąć przynajmniej części napadów i ułatwia zapobieganie im.
> Migrena wciąż pozostaje chorobą tajemniczą, choć od lat pięćdziesiątych trwają nad nią badania. Dlaczego? Na temat mechanizmu powstawania migreny wiemy coraz więcej, ale wciąż za mało. Pewne jest to, że pojawienie się napadu ściśle wiąże się z neuroprzekażnikiem, serotoniną. Wicie wskazuje też na to. że migrena należy do chorób uwarunkowanych genetycznie, ale gen (lub geny) wywołujący tę chorobę wciąż jest nieznany.
I Jakie jest więc prawdopodobieństwo wystąpienia migreny u dziecka? Spore. Migrena u dziadków lub rodziców zwiększa możliwość jej wystąpienia. Nie można temu zapobiec, ale warto obserwować dziecko, nawet jeśli nie ma ono typowych napadów mi grenowych. Nic można lekceważyć bólów brzucha lub wymiotów. Jeśli się powtarzają, warto poradzić się lekarza.
rozmawiała JOLANTA ZIENTEK-VARGA
v.i a 95