CC
C CH2 —cfi3 C.H
L,
CI-I3
4- chloro-4- etylo-3,3- d i me tyło hep t -5- en -2- ol
‘CI I3 — CII — c— I I OH CH3
1. Ustala się możliwie najdłuższy łańcuch węglowy (główny).
7Cr]:
Podstawy nazwy związku jest rdzeń nazwy alkanu o liczbie atomów węgla równej liczbie atomów węgla łańcucha głównego.
O wyborze głównego łańcucha decydują kolejno: obecność grup funkcyjnycł 'iąznń wielokrotnych (potrójnych, podwójnych), liczba podstawników. Podstawnik , I ) ; n lub grupa atomów związana z łańcuchem głównym.
2. Numeruje się atomy węgla łańcucha głównego zaczynając od tego końca, aby 1 cnery pozycji podstawników (lokauty' tworzyły w sumie zbiór najmniejszych liczb.
3. Podstawniki wymienia się w nazwie związku jako przedrostki w porządku all betycznym.
4. Liczbę jednakowych podstawników w nazwie związku określa się za pomoc, liczebi ików greckich: di-, tri-, tetra-, ..., przed nazwą podstawniku.
5. Końcówka nazwy związku zależy od rodzaju wiązań między atomami węgla i grupy fm k-cyjncj mającej pierwszeństwo.
■
każdy następny różni się od poprzedniego o stalą grupę, np. dla węg wodorów o grupę CH2.
Szereg homologiczny, to szereg związków organicznych, w którym
Wzory i nazwy wybranych węglowodorów (alkanów)
Wzór |
Nazwa |
Wzór |
Nazwa |
Wzór |
Nazwa |
CR. |
metan |
Crllir, |
lieptnn |
C13II28 |
tridekan |
C2II« |
etan |
CsII.s |
oktan |
C14H30 |
tetrndekan |
c3h8 |
propan |
CoHa„ |
nonan |
C15M32 |
pentadokan |
C4H10 |
butan |
C10H22 |
dekan |
C20M42 |
cjkozan |
C5H12 |
pentan |
Ci 1II24 |
undekan |
C30H62 |
triakontan |
heksan |
CialKn |
dodekan |
Cztery pierwsze, alkany mają nazwy zwye.zajowe. W następnych rdzeń nazwy wywodzi się od lie,zebników greckich lub lacmskich.
Nazwa szeregu liornologiczuego |
Wzór ogólny |
Charakterystyka szeregu homologicznego |
Przykład i nazwa związku |
Alkany |
C„ 1 !•>„ < 2 |
Węglowodory łańcuchowe, nasycone; między atomami węgla są wiązania pojedyncze. |
CII., CII3-CH2-CH3 metan propan |
Alkeny |
C„1IS„ |
Węglowodory łańcuchowe, nienasycone; między atomami węgla jest jedno wiązanie podwójne. |
cri2=cri2 C!i2=cii-CH2-cn2 eten but-l-en |
Alkadicny |
C„l [2„-2 |
Węglowodory łańcuchowe, nienasycone; między atomami węgla znajdują się dwa wiązania podwójne. |
CI I2 = CII — CII=CI I2 but-l,3-dien |
Alkiny |
C|| H2n—2 |
Węglowodory łańcuchowe, nienasycone; między atomami węgla znajduje się jedno wiązanie potrójne. |
HC = CII etyn (acetylen) CII3 —CsC —CTI2-CII3 pcnt-2-yn |
Cykloalkany |
Cnlbn |
Węglowodory cykliczne (pierścieniowe), nasycone; między atomami węgla w pierścieniu występują wiązania pojedyncze. |
CII2-CII2 1-1 1 1 lub CH2-CII2 1-1 cyklobutnn |
Cykloalkony |
Cl, H2„-2 |
Węglowodory cykliczne, nienasycone; między atomami węgla w pierścieniu jest jedno wiązanie podwójne. |
ilC—CII2 ,_. u \ ,, r\ IICX yc\h lub ^ cyklopcnten |
Cykloalkiny |
Cidbn—4 |
Węglowodory cykliczne, nienasycone; między atomami węgla w pierścieniu jest jedno wiązanie potrójne. |
CHa XS}.....0 Cll2 cykloheksyn |
Areny |
Węglowodory pierścieniowe; posiadają elektrony zdolokalizowa-ne, których ilość jest równa ■ln + 2, gdzie n = 0,1,2,3, atomy węgla mają hybrydyzację .s/>2 (reguła Iliickela) - - - - . -L |
CII 7qZ » (oj J^ benzen |
Wzór
sumaryczny
Wzór
uproszczony
Nazwa
Wzór
sumaryczny
Wzór
uproszczony
Nazwa
C6II(i
benzen
C8II,o
CII;,
o-ksylcn
(1,2-dimotyIo-
benzen)
C7Hs
Łoi MCII
(iTietylobcnzon)
Cj0n8
nafŁalon
ch2-ch3
c8ii,
etylobcnzen
CmH,o
antracen