na4

4.    organy o charakterze powszechnym (np. rada gminy) i organy o charakterze niepowszechnym (np. senat uniwersytecki),

5.    organy pochodzące z wyborów i organy formowane w innym trybie.

Wydaje się, iż organy kolegialne w dotychczasowym stanic organizacji

administracji publicznej funkcjonują tam, gdzie podejmuje się: 1) makro-decyzjc, 2) podstawowe dla całego państwa lub wyróżnionej jego części; 3) wymagające uwzględnienia wyspecjalizowanej i dogłębnej wiedzy z różnych dziedzin, oraz 4) godzące wielokrotnie zróżnicowane interesy, 5) podejmowane dla tego obszaru dobra publicznego, dla jakiego dany organ jest uformowany.

W kontekście organów jednoosobowych, które: 1) działają operatywnie, 2) są zdolne do podejmowania decyzji ad hoc, 3) obciążone są wyraźniej zlokalizowaną odpowiedzialnością, można szerzej rozpatrzyć sytuację organów kolegialnych. Tak więc:

1.    Organ kolegialny decyduje dłużej i wolniej. A decyduje dłużej, dlatego, że:

-    każdy z jego członków chce się wypowiedzieć,

-    każdy z jego członków zgłasza kwestie wobec których pozostali członkowie chcą zająć stanowisko; niekiedy kilka takich kwestii rodzi nową kwestię,

-    w razie różnicy poglądów na określony temat, który jest przedmiotem decydowania, członkowie orientujący się, iż organ zdąża do podjęcia decyzji sprzecznej z ich oczekiwaniami, zmierzają każdym sposobem do przedłużenia czasu podjęcia tej decyzji,

-    sama procedura (zwłaszcza w obszarze głosowania tajnego) trwa niewątpliwie dłużej niż nie obciążane żadną zewnętrzną i szczególną procedurą podejmowanie decyzji przez organ jednoosobowy,

-    nierzadko trzeba czekać na przygotowane profesjonalnie materiały czy długo trwające ekspertyzy lub opóźniające się z różnych powodów projekty decyzji.

2.    Organ kolegialny decyduje odważniej. Ponieważ z każdą decyzją wiąże się określona odpowiedzialność wywołująca nierzadko stres, a jak się podnosi w literaturze także lęk, i ponieważ w grupie gruntują się przesłanki odwagi-organ kolegialny podejmuje decyzje odważniej i bardziej ryzykownie w kontekście rozłożenia całości odpowiedzialności na wszystkich swoich członków. Okoliczność ta redukuje lęk przed niepowodzeniem i zwiększa poczucie osobistego bezpieczeństwa.

3.    W organie kolegialnym, zwłaszcza o charakterze politycznym, zwiększają swoje oddziaływanie uzasadnienia społeczne, takie w szczególności, które wiążą treść decyzji z pozytywną wartością publiczną, i takie, które znajdują swe źródła czy uzasadnienie w propozycjach propagandowych i wyborczych.

159