Wojciech Fronczak
zastępca dyrektora ds. gastronomii w warszawskim hotelu Sheraton
Bez względu na to, czy mamy bardziej czy mniej elegancką zastawę, przy nakrywaniu stołu, zwłaszcza na szczególne okazje, warto pamiętać o kilku prostych zasadach. One przecież także decydują o efekcie.
barwnym obrusie. Nakrycie do świątecznego obiadu to: talerz do dania głównego, mniejszy do zakąsek i talerzyk (śr. 15-16 cm) na pieczywo. Gdy podajemy zupę, potrzebny będzie głęboki talerz lub bulionówka.
• Szkło. Może być kryształowe - przezroczyste lub cięte albo zwykłe, gładkie. Najczęściej używamy kieliszka lub szklanki do wody i kieliszków do białego i czerwonego wina
• Sztućce. W nakryciu dla jednej osoby powinny się znaleźć:
nóż i widelec do dania głównego lub do ryby (w zależności od menu), łyżka do zupy, nóż i widelec do zakąsek, jeśli mamy - nóż do masła oraz ewentualnie sztućce deserowe - łyżka i widelec.
• Przydadzą się solniczka i pie-przniczka (lub młynki do soli i pieprzu), zestaw z oliwą, octem winnym i innymi przyprawami. Do łask powracają podstawki do sztućców, tzw. koziołki. „Obrączki" do serwetek, świeczniki, mini-stroiki przy nakryciach dodają całości uroku.
• Obrusy i serwetki. Najbardziej wytworne są nieskazitelnie białe, wykrochmaione obrusy. Ale możemy też użyć haftowanych bądź drukowanych z motywami świątecznymi, połączonych z gładkimi, białymi serwetkami. Jeśli nie mamy serwetek płóciennych, możemy skorzystać z ozdobnych papierowych.
• Zastawa. Idealnie, by była z porcelany z delikatną dekoracją. Jeśli takiej nie mamy, użyjmy talerzy, których wzory nie przyćmią potraw i postawmy je na jedno
Nakrywanie zawsze rozpoczynamy od rozłożenia obrusa. Powinien on zwisać 25-30 cm poniżej blatu stołu (najlepiej, gdy sięga siedzisk). Potem, po obu stronach stołu, ustawiamy krzesła- dokładnie na wprost siebie.
Zasady ułożenia sztućców (nie więcej niż 3 sztuki po każdej stronie nakrycia) są proste: trzymane prawą ręką kładziemy po prawej stronie nakrycia, trzymane lewą -po stronie lewej. Wszystkie w kolejności, w jakiej będą używane (skrajnych używa się najwcześniej, tych najbliżej talerza jako ostatnich). Sztućce do deseru układamy nad nakryciem - widelec trzonkiem zwróconym w lewo, nad nim łyżkę z trzonkiem skierowanym w prawo. Szkło ustawiamy w „linię" lub w „trójkąt" po prawej stronie nakrycia Nad nożem do dania głównego umieszczamy kieliszek do wody (A) lub szklankę, a za nią - w kierunku talerza - kieliszki do wina: do białego (B) i do czerwonego (C). Jeśli nie podajemy wody, nad nożem ustawiamy kieliszek do białego wina.
Dla każdej osoby ustawiamy talerz do dania głównego (D), na nim talerz zakąskowy (E), a po lewej stronie - talerzyk do pieczywa (F). Jego dolna krawędź powinna znajdować się w jednej linii z dolną krawędzią talerza do dania głównego lub górna - z górną krawędzią. Na talerzu zakąskowym lub po jego lewej stronie (można też na talerzu do pieczywa) kładziemy serwetkę. Talerz głęboki i wazę z zupą lub bulio-nówkę (z nalaną już zupa] podajemy po zjedzeniu zakąsek. Stroiki i świece nie mogą przeszkadzać gościom w swobodnej rozmowie i utrudniać im kontaktu wzrokowego. Starajmy się, by zajmowały centralne miejsce na stole lub rozmieśćmy je symetrycznie.
Jeżeli podajemy popielniczki, ustawiamy je w takiej ilości i miejscach, by wszyscy palący mieli do nich swobodny dostęp.
Ciepła dodadzą przyjęciu ręcznie wypisane na małych kartonikach wizytówki, wskazujące gościom miejsca przy stole, np. „Ciocia Gabrysia", „Hubert1' czy nawet „Narzeczony Agnieszki”, gdy nie znamy jego imienia.