neonatologia4

54 Żółtaczka fizjologiczna

Fizjologiczny spadek masy ciała

W pierwszych 3-5 dobach życia noworodka następuje ubytek jego masy ciała, który jest objawem fizjologicznym. Zjawisko występuje u wszystkich zdrowych noworodków. W warunkach prawidłowych utrata masy ciała nic przekracza 5 10% masy u rodzeń iowej ciała. np. noworodek, który ważył po porodzie 3400 g. może ubyć na wadze 340 g. Wielkość spadku masy ciała jest zależna od pierwotnej masy ciała noworodka, u dzieci o większej masie ciała jest on większy. U noworodków donoszonych, prawidłowo karmionych, po początkowym spadku masy ciała od 6.-7. dnia życia następuje jej przyrost, około 14. dnia życia noworodek wyrównuje masę ciała do poziomu z momentu urodzenia.

Fizjologiczny spadek masy ciała spowodowany jest głównie utratą wody, która następuje przez oddanie moczu, smółki, utratę przez płuca i skórę oraz wysychającą pępowiny, a także ograniczeniem przyjmowania płynów i utratą mazi płodowej. Dlatego też przy wysokiej temperaturze, w okresie letnim oraz przegrzaniu now orodka spadek masy ciała jest w iększy, ponadto niedostateczna ilość pokarmu w pierwszych dniach życia również wpływa na wielkość spadku masy ciała.

W pierwszych dobach po porodzie ustala się rytm laktacji u matki i karmienie piersią pokrywa zapotrzebowanie dziecka. W tych pierwszych 3.-5. dniach nic należy dokarmiać dziecka mieszanką sztuczną. Jest to jeden z powodów' niechęci dziecka do ssania piersi. Istotne jest. aby w pierwszych dniach życia często przystaw iać dziecko do piersi. U dzieci dokarmianych mieszanką sztuczną również następuje zmniejszenie masy ciała w- pierwszych dobach życia.

Żółtaczka fizjologiczna

Przejawem procesów adaptacyjnych do życia pozamacicznego jest żółtaczka fizjologiczna (icterus neonatorum) występująca u ok. 50-70% noworodków, w Żir3. dobie życia.

Żółtaczka fizjologiczna noworodków jest to przejściowa hiperbilirubmemia nieprze-kraczająca 242^moł/L (12.9 mg%) w pierwszych 72 h życia.

Żółtaczka noworodkowa osiąga szczyt w 3. 4. dobie życia, po czym stopniowo słabnie i ustępuje ok 7.-10. doby życia, natomiast żółtaczka przedłużo-. na (icterus prolongatas) trwa do 3 tygodni życia noworodka.

Stężenie bilirubiny we krwi żyły pępowinowej bezpośrednio po porodzie nic przekracza 2.5 mg%. Bezpieczne stężenie bilirubiny dla noworodka zdrowego donoszonego nic pow inno przekraczać 15 mg%.

Etiologia żółtaczki fizjologicznej jest złożona i wynika z oddziaływania wiciu czynników. Po porodzie występuje na skutek fizjologicznego zmniejszenia stężenia hemoglobiny we krwi. Do zwiększonej produkcji bilirubiny przyczyniają się:

-    nadmierny rozpad erytrocytów spowodowany krótszym czasem ich przeżycia o ok. 60-70 dni,

-    niedojrzałość wątroby,

czynniki mechaniczne utrudniające odpływ żółci,

-    występowanie policytcmii (późne odpępnienie. transfuzja łożyskowa),

-    wchłanianie wylewów’ krwawych, wynaczynień, krwiaków podokostnowych.

-    niedobory energii (kaloryczne), odw’odnienic (karmienie piersią przed pełną produkcją pokarmu),

-    wchłanianie zwrotne bilirubiny z przewodu pokarmowego.

Żółtaczka fizjologiczna charakteryzuje się zażółceniem powłok skórnych, błon śluzowych, twardówek oczu w wyniku zwiększenia wartości stężenia bilirubiny w surowicy noworodka. Do oceny zażółcenia powłok skórnych noworodka pomocny jest schemat Kramera (ryc. 4.1) (tab. 4.1).

Ryc. 4.1. Schemat Kramera Ocena natężenia hiperb rubnemd na podstawę ?a2ótcer*a części

ciała (l-V stopień zażółcenia ciała).