neonatologia5

56 Żółtaczka fizjologiczna

Tabela 4.1. Ocena nasilenia hiperbilirubinemii na podstawie zażólcenia części ciała

Strofa	Prawdopodobna stężenie bilirubiny
1 - głowa i szyja do wysokości obojczyków	5 mg/dL
II -od obojczyków do papka	6-8 mg/dL
III - od pępka do kolan	9-12 mg/dL
IV - od kolan do stóp	13-15 mg/dL
V - dłonie i stopy	>15 mg/dL

Według Szczapy J., Wojsk-Banaszak I.: Żółtaczki okresu noworodkowego W: Neonatologia (red. J Szczapa) Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2000.

Ogólny stan noworodka w czasie trwania żółtaczki fizjologicznej nie ulega znacznym zmianom. U noworodka można zaobserwować w tym czasie zmniejszoną ruchliwość, senność, słabsze ssanie i mniejszy przyrost masy ciała.

Żółtaczka fizjologiczna nie wymaga leczenia. Noworodka należy obserwować pod względem zażólcenia powłok skórnych. W przypadku jego nasilenia pobiera się krew do badania w celu oznaczenia stężenia bilirubiny we krwi. Pozwala to rozstrzygnąć charakter żółtaczki - fizjologiczny lub patologiczny. W razie potrzeby badanie takie powtarza się kilka razy na dobę, niezależnie od pory dnia. Jeżeli stężenie bilirubiny przekroczy 242 pmol/L (12,9 mg%) w pierwszych 72 h życia noworodka, włącza się fototerapię. Obecnie można spotkać specjalne aparaty do przezskómego pomiaru stężenia bilirubiny.

W celu zmniejszenia stężenia poziomu bilirubiny stosowane są następujące metody leczenia: fototerapia, farmakoterapia, przetaczanie wymienne krwi.

Fototerapia

Podstawą leczenia hiperbilirubinemii jest fototerapia. Do fototerapii służą lampy fluorescencyjne, lampy punktowe, materacyki fiberooptyczne. Fototerapia jest metodą bezpieczną, polegającą na zastosowaniu światła. Wyróżnia się różne rodzaje źródeł światła:

1.    Świetlówki

•    o fioletowym świetle (długość fali światła 420-500 nm),

•    o niebieskim świetle (420-560 nm),

•    o zielono-białym świetle (400-600 nm),

•    o dziennym świetle (400-650 nm),

•    o zielonym świetle (500-600 nm).

Najskuteczniejsze są świetlówki o świetle fioletowym. Światło zielone jest mniej skuteczne od fioletowego, jednak penetruje głębiej w warstwy skóry.

2.    Żarówki halogenowe

•    stosowane w lampach punktowych, są one bardziej skuteczne, lecz rzadziej używane ze względu na duży koszt.

Pod wpływem fali światła bilirubina zmienia się w związki rozpuszczalne w wodzie, które z kolei wydalane są z żółcią lub moczem bez sprzęgania z kwasem glukuronowym. Na skuteczność fototerapii mają wpływ: rodzaj i należenie światła oraz nawierzchnia naświetlanej skóry.