n (143)

'tfJtn/ ,Ąa/ fis Jtca /u

Jł /!/<*/

'tfJtn/ ,Ąa/ fis Jtca /u

r //.•(*//    <•/ '//r/////>■ a&jr    ' <S*    (+t*4

ji f/u ///ty fj/t    f/17/rytł/f'Zj^jpj/<0//y

frfaiłf rr t/ht/A ytłłrtałyjfiut Jfirrt 7'ttu/łe- i/f./ A '*///«/ t /, / C ."V

t d/rr/j /> r././ *// /*’t//t f ku

i/to/jr

T7

Z-ytyrt ce/sftst aA/e aZ.

r // /f.r/r <rr//r/*/aS <// es//r /jitcs .

fr/y/f/af w r/y/yyjiect

C ¹ nyZ?/ i/rynfł /źv *[//fttyłfi/ełł/ł/t4ts*t łsy*fc/yZ* /«’/

#r re/ c/r/f <•✓// tytyjfj* // ^ni/tZ t/f 7/4 ntsr/r.t.

t Ź\ł/Za'!ir///n Zt/*sle4/7,'Tusł 7 7’S/r/ t/r Z/tZrf /ZA’/-jL/ (•////■ y////yt .

k // tt»H4Hn/ A4 J/ytł.ifatfJ ZałU

m

gp/„. /«• t'/.

50. Ostatnia strona tekstu końcowego kongresu wiedeńskiego, podpisanego 9 czerwca 1815 r. (u góry, po lewej stronic, widoczny podpis Metternicha, po prawej

— Talleyranda)

Artykuł 4 nic zawierał zastrzeżenia na rzecz reprezentantów papieża, a podstawę szeregowania dyplomatów tej samej klasy widział w datach złożenia listów uwie-rTytriniafrryp.h. Dopiero jako kryterium Ęfimocaiczfe prowadzał projekt - ale już w innym artykule: 6 — daty zawiadomienia 9^£zy^c[u. M[a^o^decy3ować wówczasrg^^ieobccnoióTub choroba-władcy r^TT^^Tł^n^ ^<vllvA hknh^H^ mfiaprzyczyna” sprawiła, że lfiii-w <iypiAmatxk    fr|_afty _ryf»y_nćjin zło-*

żenie listów uwiereytelnjąjącydL----

Najbardziej rewelacyjny był artykuł 5 projektu, nie traktował bowiem na równi wszystkich państw:

„Przedstawiciele⁴² dyplomatyczni mocarstw cesarskich i królewskich, papieża, suwerennego księcia⁴³ Zjednoczonych Prowincji Niderlandów, Stanów Zjednoczonych Ameryki i Konfederacji Szwajcarskiej mają w swojej klasie pierwszeństwo przed przedstawicielami innych państw”.

Artykuły 9 i 10 projektu inaczej niż w ostatecznym tekście ujmowały zasadę altcmatu przy podpisywaniu traktatów. Miała ona dotyczyć tylko wzajemnych stosunków między państwami wymienionymi w artykule 5; to z nich, dla którego przeznaczony jest dany egzemplarz, podpisywałoby pierwsze, o porządku pozostałych zaś decydowałaby data uzyskania korony (avenement d la Courorme) przez monarchę, wyboru „pierwszego urzędnika (premier Magistrat)" w wypadku republiki. Było to zatem postanowienie pochodne wobec artykułu 5.

Analogiczne rozwiązanie miało obowiązywać i przy salutach morskich, którym poświęcony był artykuł 11. Jemu to właśnie sprzeciwił się delegat angielski.

Artykuł 12 projektu wkraczał nieoczekiwanie w dziedzinę niezwiązaną z przedmiotem regulaminu. Przewidywał, że dyplomaci w ciągu sześciu miesięcy od rozpoczęcia misji będą zwolnieni od cła w odniesieniu do przedmiotów, które według ich ; oświadczenia przeznaczone są do ich osoBiStggo-użytłnr Zwolnienie oyłob^po trzech latach wznawiane, ale już tylko na trzy 'nuSSt^ce. Postanowienie ciekawe o tyle, że dowodzi a contrario_y jak były już ugruntowane w normach zwyczajowych pozostałe przywileje dyplomatyczne, ile zaś wątpliwości nasuwał ten jeden,⁴⁴ skoro komisja nim tylko się zajęła.

Otwierając 16 stycznia 1815 r. VII posiedzenie pełnomocników ośmiu mocarstw, Metternich zakomunikował, że komisja „powołana dla zbadania spraw związanych z rangami suwerenów oraz precedencją między ich reprezentantami [podkr. S.N.]’* dożyła sprawozdanie, które będzie przedyskutowane, skoro tylko pełnomocnicy z nim się zapoznają⁴⁵.

Dyskusja odbyła się już na VIII posiedzeniu pełnomocników — 20 stycznia. Ale oto, co o nim mówi arcysumienny zbiór Klubera:

⁴²    W tekście francuskim: Employeś [!].

⁴³    Królem miał zostać wnet potem.

⁴⁴    Por. wyżej, s. 193 n.

⁴⁵    Kliibcr: AWC, Vrn, 102-103; t)DV, I, 49-50.

S. E. NahlUc: Narodziny dyplomacji

/

!6