Obraz13

Nabłonek migawkowy

•    Nabłonek migawkowy - typ nabłonka, którego komórki wyposażone są w wid lub rzęski, ułatwiające transport substancji po powierzchni nabłonka.

•    Skoordynowane ruchy rzęsek przesuwające m.in. zanieczyszczenia w drogach oddechowych, nazywają się falami migawkowymi

Średnica cząstek

Uwaga: nanocząstki o wymiarach poniżej 100 nm (0.1 pm) emitowane podczas produkcji i stosowania w procesach nanotechnologicznych (inteligentne leki, wybielające pasty do zębów, produkty o lepszych parametrach użytkowych)

•>z układu oddechowego po kilkunastu godzinach przedostają się do mózgu, wątroby (dyfuzja przez błony komórkowe)

❖ powodują m. in. zaburzenia krzepliwości krwi

*

Frakcja respirabilna

cząstki pyłu o rozmiarach umożliwiających ich przenikanie do obszaru wymiany gazowej; jest to pył przechodzący przez selektor wstępny (cyklon) o następującej charakterystyce:

Rozmiar czystek, pm	2.0	2.5	3,5 I 5.0	10 j
% penetracji przez cyklon	100	75	50 25	-jd

V

Frakcja respirabilna

Pył respirabilny - zbiór cząstek przechodzących przez selektor wstępny o charakterystyce przepuszczalności według wymiarów cząstek opisanej logarytmiczno-normalną funkcją prawdopodobieństwa ze średnią wartością średnicy aerodynamicznej 3,5 ± 0.3 pm i z geometrycznym odchyleniem standardowym 1,5 ± 0,1.

Włókna respirabilne

cząstki o długości > 5 pm średnicy < 3 pm

stosunku długości do średnicy ż 3.

Kształt włóknisty jw. można uznać za czynnik rakotwórczy pod warunkiem, że włókno jest trwałe przez długi okres.

Z odmian azbestu tzw. azbest biały - chryzotyl ulega częściowemu rozpuszczeniu w płynach fizjologicznych, a tzw. azbest niebieski - krokidolit jest zupełnie odporny na ich działanie

Pył nierespirabilny, osadzający się w obszarze w obrębie głowy (nos, jama ustna, gardło, krtań) oraz w obszarze tchawiczno-oskrzelowym nie jest obojętny dla organizmu. Niszczy on nabłonek migawkowy (przewlekłe nieżyty oskrzeli) i ułatwia wnikanie pyłu do obszaru pęcherzykowego.

Pył, frakcja wdychana, płucna oraz respirabilna, w tym nanocząstki

•    0 ~300 pm - pył

•    0    00 pm -frakcja wdychana

•    0 + -20+30 pm - frakcja płucna (dociera poza krtań)

•    0 -7 pm - frakcja respirabilna (dociera do pęcherzyków płucnych)

we frakcji respirabilnej:

•    0 + -0.1 pm - nanocząstki (przenikają przez

pęcherzyki płucne do krwi i są roznoszone po całym organiźmie)    >,

CHOROBY WYWOŁYWANE ODDZIAŁYWANIEM PYŁÓW NA UKŁAD ODDECHOWY CZŁOWIEKA i«

• Pylice

przewlekłe choroby zawodowe układu oddechowego wywołane długotrwałym wdychaniem pyłów zatrzymujących się w utkaniu płucnym i wywołujących reakcje tkankowe

»