Obraz2 2

.. ............*■*'

'^vs'7“'^l.‘_>v jego ramach poMC/egńlno s«r lito.........    _u^_wv,wolonc): arylmoly-

dyscypliny ^{,ułt> 1 H,}‘ ¹ _mu/vke składające ^S'V ⁿⁿ W" kę, geometrię. ^trononm. -    _hvor/ące trivium.

adrhium; gramntvkę ¹⁴ '    '    c/ołowądlacałej

.■na tak

i) Plotyn.

ir .rata mv4l t

mistykiem.

refie k 'tai

Fw¹

i»n%

ars sonandi

,mundana. Humana, instrument), losowany

jeszcze do czasów renesansu.

Orotcncs. wspblc/esny Plotyna. jest na|%v«rime|say m. najstawzvm / «t«ech tu wyróżnionych, hloaofui tego żarliwego wyznawcy wiarychń«!cij*ińskicjz-koncepqi 1 tvna siv wywodzi

..Oceniane jego rolę w porównaniu ze wszystkimi największymi myślicielami Kościoła - czytamy w J listom filozofii chrześcijańskiej" - stwierdzamy, że jest on jednym z ksi.iz.it teologii i filozofii chrześcijańskiej, jedynym w tej skali przed Augustynem. Orygenesa cechują niezwykle zdolności umysłowe, żelazna wytrwałość w pracy, rzetelność myśli oraz trudna do ogarnięcia szerokość duchowych i naukowych zainteresowań (był polemistą, kaznodzieją, apologetą, egzegetą, dogmatykiem, moralista i mistykiem. Zakres wiedzy i głębia myśli wzajemnie się równoważą."

..jak Orygenessam zaznacza, pragnie on przede wszystkim zwrócić się do wiernych, dążących do głębszego zrozumienia wiary, następnie zaś przeciw heretykom, do których należą też filozofowie, aby odeprzeć ich ataki. Tak wierzących, jak i niewierzących chce nauczać zasad, tj. podstawowych prawd wiary, grupujących się wokół zagadnień. Bóg, świat, człowiek. Objawienie. Orygenes przede wszystkim i na pierwszym miejscu chce być teologiem, który przy pomocy dociekań chce wniknąć w skarby wiary, aby wierzącym. niewierzącym iść z pomocą. Filozofia we-ug niego ma tylko służyć i pomagać w zgłębianiu prawd wiarv. 1 chociaż Orygenes nie zna jeszcze formuły ftdes nu-

!.in Szkot Eriugena (810-877) jest bodaj najbardziej na-ichmonym twbrc, w dziejach filozofii Średniowiecz* wraz

siiissss

wspólnoty duchowej chrześcijańC!'    " ^,amach

W (podobnie jak Orygene.., lnu ,1,‘w , ^A "'“^H

> '•> duchowe umysłu, ktńr.- „azwaz ¹⁰siine nopię.

:^ki; .......-,0g by, ŁeC ’ "S2^yanymi-

obnie jak jego mistrz (pogan PteWłodaw,

'jOlU

tvm san

czvwislo« dynamiczną, rozwijającą s.ę, przepływy Z jednego stadium w drugie w toku swego rozwoju | i Z uwagi na własności stwórcze natura dzieli się _{n>1 c},,^

człony:

1)    natura niestworzona i tworząca Iczyli Bóg. / którego wszystko się wywodzi);

2)    natura stworzona i tworząca Iczyli IdeeJ.

3)    _na|_Ura stworzona i niełworząca (czyli świat],

4)    natura niestworzona i nietworząca (czyli Bóg, do któ-rego wszystko powracaj.

(...(Idee są wieczne - istnieją przecież jako myśli Bogn.j j idee są nie tylko prawzorami rzeczy, ale także przejawami boskiej mocy stwórczej.

Właśnie dlatego można powiedzieć, że świat został stworzony przez nie, jako nie tylko ich odwzorowanie, ale jako skutek przyczynowego ich sprawstwa. (...( Bóg,stwarzając wiecznie, objawia swą istotę.

A czyni to jakby na kształt światła, promieniującego z jednego centrum we wszystkich kierunkach; więcej, to on jest właśnie światłem w najwłaściwszym, metafizycznym znaczeniu tego słowa, światłem rozlewającym się na wszystkie byty, które dzięki temu właśnie są konstytuowane. Najgłębszą, metafizyczną naturą każdej rzeczy jest światło...." Każde stworzenie widzialne i niewidzialne jest światłem danym przez Ojca światłości. (...( Dlatego to cały warsztat tego świata {Fabrica mumii) jest olbrzymim światłem, złożonym z wielu części, jakby z wielu latarń, aby ukazywały one prawdziwe oblicze rzeczy poznawalnych...**" Filozofia Eriugeny ma dwa mocne i głęboko sięgające korzenie: wiarę religijną chrześcijaństwa i platonizm, co swój kształt najbardziej duchowo wysublimowany (mistyczny) zyskał w systemie Plotyna.

W dziele Eriugeny ześrodkowuje się to. co w filozofii chrześcijańskiej najhardziej nas fascynuje: współdziałanie i rywalizacja dwóch sił Wiary i Rozumu. Niezwykła jest duchowa dynamika tej filozofii; niezrównana - sugestyw-ność jej oddziaływania. Pisze Gilson:

„Osobowość Eriugeny góruje nad ówczesną epoką, a jego doktryna zajmuje (...( wyjątkowe miejsce w historii myśli ^UI 1 Ukazała łacinnikom możliwość (...) wejścia raz na zawsze na drogę zainicjowaną przez dwóch teologów greckich: Dionizego i Maksyma Wyznawcę. Gdvbv spełni-^{s,v ,a} "Nowość, wówczas filozofia neoplatońska z pewni . cią odgry wała by dominującą rolę w Europie Zachodniej az po koniec średniowiecza."

} ^{K ma ,nu/}yki w średniowieczu przedstawia się nam >sUm * os systemiczncgo, systemowego; całość hic-lK/nit up(*rządkowana w funkcjonowaniu powiążą-

ⁿvch ze sobą elementów.

-1 Mowo - ze muzyka, komponowana i " ^sU'^mi*m per analogiam do systemu filo.’ tematyki dyscyplin naukowych wśród ^{to nac/}.v w tamtej epoce kompon* *• przede wszystkim uprawiać to. >

' i Boecjusza zwie się trzecim rod.

•    >Msirumentalis. Czy jest to jednak ‘^1,1 pewnych postaci melodycznych

sijnych (liturgicznych) tekstów? A nuv*

•    ^j n lamy - „tekst" i „muzyka (czyli n ^u -ilo w ścisłym związku słowa i dźwięku