Zasada racjonalności oceniania
Oznacza konieczność oparcia wszystkich zadań i działań związany z ocenianiem na rozumowym podejściu do tego zagadnienia (a nie wyląc na wcześniejszym doświadczeniu i intuicji zawodowej). Wymaga kierowan' się rozumem, stawia na prawidłowe (w znaczeniu: logiczne) myślenie i we skowanie. Zasada racjonalności oceniania odwołuje się do teoretycznych: łożeń procesu pielęgnowania, a w szczególności tego, co niosą ze sobą et I i IV (istota rozpoznawania 1 etap i oceniania IV).
Zasada komplementamości danych
Wcześniej omówione zagadnienia dotyczące charakteru danych groma na potrzeby oceny stanu podmiotu opieki wprowadziły już nas w zagadnienie nych obiektywnych (ilościowych) i subiektywnych (jakościowych) oraz ich zn nia dla pielęgnowania.
Komplementamość w odniesieniu do danych o podmiocie opieki ozn~ ich uzupełnianie się. Zbiór danych obejmujących podmiot opieki jako in gralna całość pozwala wnioskować o jego stanic.
Współbrzmienie tego, co obiektywne i subiektywne, zakodowane j w rozumieniu, kim jest człowiek, a tym samym podmiot opieki (pojedyr rodzina, grupa społeczna). Zawarte jest także w definicjach zdrowia prz tych przez pielęgniarstwo.
Już w najstarszej definicji zdrowia (Światowa Organizacja Zdrowia) wyr eksponowana jest konieczność uwzględniania w ocenie stanu subiektywnych czuć człowieka. „Zdrowie to dobrostan biopsychospołeczny, a nie tylko brak roby lub niepełnosprawności”.
Zasada współudziału podmiotu opieki w ocenianiu
Współudział najczęściej rozumiany jest jako wspólne uczestniczę" w czymś (np. w jakiejś pracy, zadaniu). Z teoretycznego punktu widzenia ma takiej sytuacji, aby podmiot oceny nie mógł uczestniczyć w ocenr własnego stanu. Udział ten może być różnie wyrażony. Oznacza to, że może być jego zakres i różny charakter. Samo to, że dotyczy danego człc ka (rodziny), świadczy o jego „obecności" w tym procesie.
To, co zostało zobrazowane na ryc. 2.35, jest klasycznym zapisem relacji po dzy udziałem podmiotu opieki i pielęgniarki w ocenianiu.
12B
Udziat
Udział
pielęgniarki
podmiot
op*«
R?c 2J5- Zakres współudziału podmioiu opieki w ocenianiu (w zależności od jego sianu).
Jeśli w praktyce relacja ta jest zaburzona, to najczęściej z przyczyn leżących po stronie pielęgniarki. Współudział z założenia wymaga:
- traktowania podmiotu opieki jako partnera (ocenianie dotycz)'jego stanu i dla niego, a nie dla pielęgniarki ma największe znaczenie i najwyższą wartość; dla pielęgniarki jest celem zawodowym);
- celowego i planowego aktywizowania (wówczas gdy jego udział nie jest wystarczający), przy wykorzystaniu dostępnych sił i środków.
Uwaga. Niekiedy za satysfakcjonujące przyjmuje się samo zaakceptowanie przez podmiot opieki i(lub) jego rodzinę, osoby bliskie:
• działań podejmowanych przez pielęgniarkę na rzecz oceny jego stanu oraz
• końcowego wyniku tych działań w postaci oceny.
Zasada utrwalania ocen („zapisywania’')
Zasada ta wskazuje na konieczność zapisywania (w różnej formie, w tym coraz częściej i w elektronicznej) i przechowywania ocen dotyczących podmiotu opieki (pojedynczy człowiek — pacjent, rodzina, społeczność lokalna), a sformułowanych na potrzeby zindywidualizowanego pielęgnowania.
To, o czym mowa w tej zasadzie, nie jest specyficzne wyłącznic dla zawodu pielęgniarki, ale dla każdego zawodu, którego przedstawiciele formułują oceny dotyczące stanu i zapisują je (np. lekarz, psycholog, pedagog). Czynią tak. aby na podstawie wpisów (zapisów) zawartych w odpowiednich dokumentach (np. historia choroby pacjenta, karta informacyjna) można było:
- potwierdzić (lub wykluczyć) istnienie określonego stanu (np. wczoraj, tydzień temu),
- uzasadnić, dlaczego takie właśnie działania (a nic inne) były realizowane na rzecz danego podmiotu,
*" wyciągać uzasadnione .wnioski, czyli takie, które oparte są na faktach (te zaś w postaci konkretnej oceny lub ocen odnotowane są we właściwych dokumentach pojedynczego pacjenta lub grupy osób).