Obraz4

132 I I )nszyknw>ka. ).ik«isi /yii.i w |n i-ipt klywic |H'd.igo^ic/nc)

Niektórzy autorzy, między innymi: li. Suh, li. Diencr i F. Fujita, tłum.i czą słaby i krótkotrwały wpływ czynników obiektywnych na zadowoleni* z życia znacznie silniejszym wpływem zdarzeń z ostatnich 6 miesięcy (/< »l > Zalewska, 2003, s. 26), podobnie A. Kaleta uzasadnia, iż w znacznym stop niu sytuacja życiowa w danym momencie kształtuje poziom ocen jakoś, i życia (zob. Kaleta, 1985, s. 118).

Podobny wniosek można wyprowadzić z badań własnych, w który*.li uwzględniono radosne i smutne zdarzenia z ostatnich 6 miesięcy w ży* m nauczycieli studiujących. Wśród wydarzeń radosnych nauczyciele najeżę', ciej wymieniają te, które wiążą się z wyznacznikami szczęścia, np.: zdrów i. bliskich i własne, szczęście bliskich, dobra atmosfera w rodzinie oraz dohi < kontakty międzyludzkie itp. Na przedostatnim miejscu objęci badaniami sondażowymi nauczyciele podają brak problemów finansowych jako jeden z powodów radości z życia. Wprawdzie wśród zdarzeń smutnych stosun kowo najwięcej osób wymienia problemy finansowe, jednak występowam. problemów rodzinnych, międzyludzkich, zawodowych jest także wyliczali* przez znaczną liczbę badanych, co dowodzi niemałego ich znaczenia dla dokonywanej przez nich oceny jakości życia.

Na zakończenie analizy wpływu zmiennych osobowych na kształtowa nie ocen jakości życia u badanych nauczycieli na podkreślenie zasługoi< fakt, że w zasadzie przy każdej z nich sygnalizowano występowanie c/\ n ników dodatkowych. Przypuszczalnie łączne ich rozpatrywanie pozwoliło by na dokładniejsze wyjaśnienie omawianej problematyki. Na podstawi, dotychczasowych wyników badań przypisuje się zatem większe znacz* nie subiektywnym wyznacznikom jakości życia (o czym wspominano juz w 1 rozdziale niniejszej pracy) niż obiektywnym jej uwarunkowaniom.

Subiektywne wyznaczniki a ocena jakości życia w opinii nauczycieli studiujących

Na subiektywne wyznaczniki jakości życia składa się cały system pozy tywnych lub negatywnych doświadczeń, emocjonalnych odczuć, stopień realizacji wartości, bliższych i dalszych celów życiowych oraz szereg cali osobowościowych każdego człowieka (zob. Czapiński, .Midi. •• 259 279) Subiektywnym wyznacznikom jakoś* i zy* ia zostanie po .wlę.ona kolejna * zęść niniejszego rozdziału.

Poczucie szczęścia i poi ztu ie radości życia nauczycieli studiujących

Uzyskane wyniki badań wskazują, że średnie oceny jakości życia w całej próbie najczęściej wahają się w granicy 2-3 punktów (niezależnie od uwa mnkowań obiektywnych), co odpowiada ocenom w przedziałach pomiędzy niska a przeciętna. Nieco inaczej przedstawiają się rezultaty badań dotyi zą ■ yi b samooceny doznawanego przez badanych poczucia szczęścia, zostaną one poddane analizie w niniejszej części publikacji.

/a J. Czapińskim przyjęto, że szczęście to subiektywnie po strzegą na lub odczuwana pomyślność własna, dóbr osi a n u lasnego życia (zob. rozdział 1). Aby człowiek czuł się szczęśliwy, nie muszą zaistnieć szczególnie pozytywne wydarzenia w jego życiu, za to do tego, by poczuł się on nieszczęśliwy, niezbędne są wydarzenia negatywne. I'ih /ucie szczęścia jest jednym z subiektywnych wyznaczników jakości ży i la, Izn. na podstawie jego występowania bądź braku możliwe jest dokona nie oceny jakości życia. Ta ostatnia jest pojęciem szerszym.

Indywidualne różnice w odczuwaniu szczęścia (i jego ocenach) wskazu lą podobnie jak w przypadku oceny jakości życia - iż jest ono stopniował ue (jest wielkością ciągłą), co udowadnia, że można być bardzo lub trochę •./< zęśliwym, bądź też nieszczęśliwym. Mówiąc inaczej, istnieje kontinuum ■.A zęścia, które szereguje jego poziom w ocenie badanych osób: od najniż s/ego poziomu na jednym końcu, pośrodku sytuując poziom przeciętny, do najwyższego poziomu na drugim biegunie.

I )o pomiaru poziomu poczucia szczęścia nauczycieli studiujących posłu /ono się pięciostopniową skalą, dla której przyjęto umowną liczbę punktów od 5 do I, tj: bardzo szczęśliwy - 5 punktów, szczęśliwy - 4 punkty, ani ■>/» zęśliwy, ani nieszczęśliwy 3 punkty, nieszczęśliwy - 2 punkty, bardzo nieszczęśliwy 1 punkt.

Uzyskane wyniki badań oceny poczucia szczęścia u nauczycieli studiu ląi yi h zamieszczono w tabeli 23.

Z danych przedstawionych w tabeli wynika, iż na 385 badanych nauczy > leli ponad połowa / nich (tj. 249 osób) deklaruje, że jest szczęśliwa lub nawet baid/o s/i/ęśllwa (lą< /nie 72,2%). Kolejno grupa HH osób (22,9%) ot n sla. i/ nie jesl auł > o, śliwa, ani nies/i /ęśllwa, W badanej próbie wy stępują lak/i nam . v leli IIklńt/y uwa/a|ą się /a nles/c/ęśllwych I Iuudzo nlesZi /ęsllwyi b