Obraz5

130 W. Kotarba

1 1Q

miotem unieważnienia, w całości lub w części . Unieważnienie oznacza uznanie praw za niebyłe od samego początku. O unieważnienie może wystąpić osoba, która ma w tym interes prawny do organu, który udzielił praw wyłącznych. Może to uczynić w dowolnym momencie trwania praw, jeśli uważa, że nie były spełnione przesłanki niezbędne do udzielania ochrony. W przypadku ochrony roślin każdy może zgłosić pisemne zastrzeżenia do dyrektora Centralnego Ośrodka w sprawie przyznania wyłącznego prawa.

W stosunku do wszystkich udzielanych przez Urząd Patentowy praw wyłącznych (na wynalazki, wzory, topografie, znaki towarowe, oznaczenia geograficzne), istnieje możliwość złożenia sprzeciwu mogącego doprowadzić do unieważnienia tych praw. Sprzeciw może złożyć każda osoba - nawet nieposiadająca tzw. interesu prawnego. Można go wnieść w okresie 6 miesięcy od opublikowania informacji o udzieleniu praw wyłącznych. O wniesieniu sprzeciwu Urząd Patentowy niezwłocznie zawiadamia uprawnionego. Uprawniony może zareagować na dwa sposoby. Jeśli uznaje argumenty, to nie musi zajmować żadnego stanowiska, wówczas Urząd Patentowy wyda decyzję o uchyleniu decyzji o udzieleniu patentu, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji. Jeśli natomiast uprawniony uzna sprzeciw za bezzasadny, wówczas sprawa jest (tak samo jak sprawy o unieważnienie), rozstrzygana przez Urząd Patentowy (w trybie spornym). Podstawą do unieważnienia praw, w tym w ramach procedury sprzeciwu, jest wykazanie, że nie zostały spełnione ustawowe warunki wymagane przy udzielaniu ochrony.

W przypadku utworów stwierdzenie braku cech koniecznych do istnienia ochrony możliwe jest wyłącznie w postępowaniu sądowym. Nie można tu jednak mówić o unieważnieniu praw, bo ich istnienie nie jest potwierdzane jakimkolwiek dokumentem. To twórca (wydawca, producent itd.) utworu ustala, że ochrona istnieje. Zdarza się, że nie zawsze bierze przy tym pod uwagę cechy przewidziane prawem, jakie powinien spełniać utwór podlegający ochronie. W tej sytuacji osoba posądzona o naruszenie praw może zwrócić się do sądu o ustalenie, czy prawa wyłączne w ogóle powstały.

Unieważnienie w części nie dotyczy odmian roślin.

Prawa wyłączne mogą również wygasnąć. Wygaśnięcie praw oznacza przerwanie ich istnienia. Prawa wyłączne wygasają z upływem okresów czasu, na który zostały udzielone w procedurze rejestracji, lub określonych w prawie autorskim. W przypadku ochrony rozwiązań często zdarza się, że rzeczywisty czas istnienia ochrony jest krótszy od czasu możliwego (maksymalnego). Jego wielkość określają samodzielnie właściciele praw wyłącznych. To oni decydują czy rozwiązanie ma pozostawać pod ochroną w maksymalnym czasie, czy też w odpowiednio krótszym. Decyzje te podejmowane są w oparciu o analizę ekonomicznej i moralnej wartości rozwiązania. Szybki postęp techniczno-organizacyjny powoduje eliminowanie rozwiązań mniej atrakcyjnych i zastępowanie ich innymi, lepszymi. Nie ma więc uzasadnienia dla utrzymywania w ochronie tych rozwiązań, które się zdewaluowały.

Zdarza się również, że podstawę decyzji o zaprzestaniu utrzymywania ochrony stanowi przesłanka braku perspektyw na wdrożenie -zmaterializowanie określonego rozwiązania, czy też na jego udostępnienie w postaci licencji, lub sprzedaż praw innej osobie. W tej sytuacji właściciel praw może zaprzestać uiszczania opłat okresowych za utrzymanie rozwiązania w ochronie, co spowoduje wygaśnięcie praw. Podobna sytuacja ma miejsce w odniesieniu do znaków towarowych, gdzie brak przedłużenia ochrony skutkuje wygaśnięciem praw. Ponadto w przypadku znaków towarowych i oznaczeń geograficznych wygaśnięcie praw może nastąpić na skutek nieużywania tych oznaczeń (w okresie 5 lat), a dodatkowo przy znakach wówczas, gdy utracił on znamiona odróżniające. Wygaśnięcie praw wyłącznych jest oczywiście również skutkiem zrzeczenia się ich.

Specyficzne powody wygaśnięcia praw wyłącznych dotyczą ochrony odmian roślin. Są to przykładowo sytuacje:

•    odmiana nie spełnia wymagań dotyczących wyrównania lub trwałości;

•    hodowca:

-    nie zachowuje odmiany,

-    uniemożliwia przeprowadzenie kontroli zachowania odmiany i sprawdzenie dokumentacji dotyczącej zachowania odmiany,