Obraz2 2

Tabela 4-1

Wymiarowanie pisma technicznego rodzaju B (wg PN-EN ISO 3098-0:2002)

Cechy charakterystyczne		Krotność wysokości h pisma				Wymiary [mm]
Wysokość pisma (wielkość nominalna pisma)	h	(10/10)h	1,80	2,50	3,50	5,0	7,0	10,0	14,0	20,0
Wysokość liter małych	c.	(7/10)h	1,26	1,75	2,50*	3,5	5.0*	7,0	10,0*	14,0
Wysokość części dolnych liter małych	^C2	(3/10) h	0,54	0,75	1,05	1,5	2.1	3,0	4,2	6.0
Wysokość części górnych liter małych	^C3 /	(3/10) h	0,54	0,75	1,05	1,5	2,1	3,0	4,2	6,0
Pole znaków diakrytycznych (litery wielkie)		(4/10) h	0,72	1,00	1,40	2,0	2,8	4,0	5,6	8,0
Odstęp między znakami	a*	(2/10) h	0,36	0,50	0,70	1,0	1,4	2,0	2,8	4,0
Minimalny odstęp między kolejnymi liniami bazowymi, gdy pismo składa się z liter małych oraz liter wielkich ze znakami
diakrytycznymi"*, jak na rys. 4-43	*,	(19/10) h	3,42	4,75	6,65	9,5	13,3	19,0	26,6	38,0
Minimalny odstęp między kolejnymi liniami bazowymi, gdy pismo składa się z liter małych i wielkich bez znaków diakrytycznych, jak
na rys. 4-44	b2	(15/10) h	2,70	3,75	5,25	7,5	10,5	15,0	21,0	30,0
Minimalny odstęp między kolejnymi liniami bazowymi pisma
składającego się tylko z liter wielkich, jak na rys. 4-45	b,	(13/10) h	2,34	3,25	4,55	6,5	9,1	13,0	18,2	26,0
Odstęp między wyrazami	e	(6/10) h	1,08	1,50	2,10	3,0*	4,2	6,0	8,4	12,0
Grubość linii	d	(1/10)h	0,18	0,25	0,35	0,5	0,7	1,0	1,4	2,0

Wartości zaokrąglone

Odstępy między znakami można zmniejszyć do jednej grubości linii, tj. a = (1/10) h = d w piśmie rodzaju B, aby uzyskać lepszy efekt wzrokowy. Zalecenie lo dotyczy na przykład odstępów między dwiema literami lub cyframi, których sąsiednie linie nie są równolegle (LA, TV, WS, RY, 17 itp.).

Na przykład polskie litery: Ą, Ć, Ę, Ó, Z, Ź. Szczegółowe zalecenia dotyczące znaków diakrytycznych alfabetu łacińskiego można znaleźć w PN-EN ISO 3098 l :2002.

4.3.3. Inne rodzaje pisma

Pierwsze próby zapisu informacji przez człowieka daleko odbiegały od tego, co dzisiaj rozumiemy pod pojęciem pisma. Człowiek pierwotny rył lub malował na ścianach jaskiń wizerunki ludzi, zwierząt, różnych przedmiotów. Przedstawienia te nazwano później pismem obrazkowym.

Następnym etapem w rozwoju pisma było pismo wyrazowe, którego znaki odpowiadają całym wyrazom, np. pismo chińskie. Starożytni Egipcjanie stworzyli pismo hieroglificzne, w którym obok znaków odpowiadających wyrazom były też znaki odpowiadające sylabom.

Pierwszym pismem literowym był alfabet fenicki przejęty i udoskonalony przez starożytnych Greków kilka wieków przed naszą erą. Litery greckie (np. alfa i beta) używane są do dziś (także w tym podręczniku) jako symbole pojęć matematycznych,

fizycznych, astronomicznych. Pismo greckie uległo rozszcz pieniu na wschodnio- i zachodniogreckie. Z grupy wschr niogreckiej wyodrębniła się miedzy innymi cyrylica, która dl początek wielu współczesnym alfabetom (np. alfabet rosyjski bułgarski, ukraiński).

Zmodyfikowane i zmienione przez Rzymian pismo grecki przekształciło się w kapitałę. Starożytna kapitała (rys. 4-49| jest pierwowzorem współczesnego pisma zachodnioeuroptj skiego. Przez wieki ulegała różnym zmianom i modyfikacjo! Pomimo to alfabet współczesny zachował te same podstawow cechy budowy, jak: kształty okrągłe, wyprowadzanie budów liter z figur geometrycznych, rytmiczność układów elementó liniowych.

Kapitała składała się tylko z wielkich liter. Dzięki Karolu wi Wielkiemu w VIII wieku utworzył się alfabet małych lib i, zwany minuskułą karolińską.

72