Rzeczowniki |
do XVIII w. |
od XVIII w. |
Twardotematowe |
-e |
-e |
Miękkotematowe |
-i // -ej |
-i |
3) Stan współczesny
Trwają końcówki odziedziczone: w twardotematowych -e, w miękkotematowych -i.
§ 122, Biernik liczby pojedynczej.
1) Stan wyjściowy
Deklinacja |
Końcówka |
Przykłady |
-a- |
-Q |
żen-Q, rqk-Q |
-ja- |
-Q |
duś-Q, gospodyń-Q |
-i- |
-h |
kost-B |
-er- |
-h |
mater-t |
-u- |
-Ł |
svekrtv-i>, KoręgBY-Ł |
2) Zmiany na gruncie polskim
Rzeczowniki spółgłoskowe (tj. dawne tematy na-i-,-er-, -u-\ mają B = M (por. § 119).
Rzeczowniki samogłoskowe (tj. dawne tematy na -a- // -ja- > odziedziczyły w B końcówkę *-ę, która mogła być krótka łub długa, Krótkie *-p ^ ę, długie ą (por. § 65), co spowodowało pojawienie się w B l.p. rzeczowników samogłoskowych dwóch końcówek: -ę i -ą.
1) Końcówkę -ę *-ę) miały rzeczowniki zakończone w M l.p. na -a jasne (^ -a), tzn.:
A) twardotematowe,
B) miękkotematowe
a) zakończone na-ca, -ica,
b) rodzime zakończone na -ja,
c) niektóre inne.
2) Końcówkę-^ (^ *-q) miały rzeczowniki zakończone w M l.p. ni -a pochylone *-a), tzn.:
A) zapożyczone na.-ja,
B) niektóre inne (por. § 119).
Końcówka-^ od XVI w. stopniowo zanika. Najdłużej, bo do końca XIX w. utrzymywała się w rzeczownikach zapożyczonych zakończonych
106