Rzeczowniki |
Końcówki | |
do XVIII w. |
od XVIII w. | |
Twardotematowe (tematy na -a-) |
-y |
-y |
Miękkotematowe (tematy na -i-) |
-i |
-i |
(tematy na -ja-, -er-, -u-) |
-e // -ej |
3) Stan współczesny
Rzeczowniki twardotematowe mają końcówkę-y z dawnych tematów na -a-, rzeczowniki miękko tematowe mają końcówkę -i z dawnych :ematów na -i-
§ 121. Celownik liczby pojedynczej.
1) Stan wyjściowy
Deklinacja |
Końcówka |
Przykłady |
-a- |
-e |
żen-e, ręc-e |
-ja- |
-i |
duś-i, gospodyn-i |
-i- |
-i |
kost-i |
-er- |
-i |
mater-i |
-u- |
-i |
svekrbv-i, xorQg"bv-i |
2) Zmiany na gruncie polskim
W języku polskim zachowały się końcówki odziedziczone: w iwardotematowych -e (^*-e), np.: chacie, głowie, w miękko-tematowych -i, np.: kości, pani, pracy.
Końcówka -e pochodziła z - e?, które w tematach zakończonych na spółgłoskę welamąwywoływało drugąpalatalizację, np.:męk-a: męc-e, nog-a : nodz-e, much-a : musz-e.
W rzeczownikach miękkotematowych do końca XVII w. trafia się też końcówka -ej zapożyczona z deklinacji złożonej przymiotników (por. § 146), np. dobrej prącej, pięknej paniej.
105