Obraz6 3

Prawidłową masę ciała można określić:

•    Stosując regułę:

Wzrost w cm - 100 = prawidłowa masa ciała w' kilogramach

Odchylenie masy ciała w górę o 10% w stosunku do normy świadczy o nadwadze. Odchylenie masy ciała w dół o 20% w stosunku do normy świadczy o niedo-wadze.

•    Przez określenie wskaźnika BMI (ang. body mass index).

BMI jest to liczbowy wskaźnik masy ciała, który pozwala ocenić, czy masa ciała odpowiada normie. Wylicza się go następująco:

Bmi ₌ masa dała (kg)

wzrost (m) x wzrost (m)

40    50    60    70    80    90    100    110    120    130    140

Masa baia w kg

□ Niedowaga    I    I Prawidłowa

³    |_| masaaata

[ + | Nadwaga | Q | Otyłość

Otyłość znacznego stopnia

Ryc. 6.11. Notnogram do oceny masy ciała (wg J. S. Garrow, 1981).

Optymalną masę ciała mają osoby, u których BMI oscyluje między 20 a 25.

O nadwadze mówi się, gdy BMI wynosi 25-30.

O otyłości, gdy wskaźnik len mieści się pomiędzy 30-40.

Niedowagę mają osoby o BMI niższym niż 20.

Pomiar wzrostu

Pomiaru wzrostu (mierzenie pacjentów) powinno się dokonywać u każdego pacjenta w czasie przyjęcia do szpitala. Wskazane jest, aby dokonywać pomiaru rano, ponieważ w ciągu dnia człowiek staje się niższy mniej więcej o 1 cm.

6.5.1.2

Ocena narządu wzroku i słuchu

Ocena narządu wzroku

Wzrok stanowi jeden z najważniejszych zmysłów człowieka. Jego prawidłowe funkcjonowanie zapewnia kontakt z otaczającym światem, wpływa na komfort życia codziennego (80% informacji z otaczającego nas świata człowiek odbiera za pomocą wzroku).

Do podstawowych badań oceniających stan narządu wzroku należą:

•    badanie ostrości wzroku,

•    badanie widzenia barwnego,

•    badanie położenia i ustawienia gałek ocznych.

Badanie ostrości wzroku polega na odczytywaniu różnej wielkości liter z określonej odległości. Do badania ostrości wzroku służą tablice Snellena do dali i dobliży.

Są one tak skonstruowane, że na białym matowym tle znajdują się czarne, matowe znaki (optotypy) — litery, cyfry, pierścienie, obrazki, które stopniowo zmniejszają się ku dołowi. Znaki te mają określoną grubość i oddzielone są jednakowej wielkości odstępami. Przy każdym szeregu znaków jednakowej wielkości zaznaczona jest odległość w metrach (D), z jakiej zdrowe oko powinno widzieć cały znak. Siłę ostrości wzroku osoby badanej wyraża się stosunkiem odległości, w jakiej badany znajduje się od tablicy (d), do odległości, z jakiej ten znak widzi zdrowe oko. Jeśli więc badany z odległości 5 m odczyta najniższy rząd oznaczony D-5, to ostrość jego wzroku wyniesie 5/5 (pełna ostrość wzroku).

Prawidłową ostrość wzroku zapisuje się:

-    ostrość wzroku oka prawego — visus ot uli dexlri (v.o.d.) = 1,0,

-    ostrość wzroku oka lewego — visus oculi sinistri (v.o.s.) = 1,0.

Zaburzenia widzenia barwnego stwierdza się za pomocą tablic pseudoizochro-jnatycznych, w których liczba, litera lub znak utworzone są z elementów barwnych. Nieodczytanic tekstu barwnego przez badanego potwierdza istnienie daltonizmu, który może objawiać się upośledzeniem widzenia jednej barwy lub wielu barw. Najczęściej spotykane jest zaburzenie widzenia barwy zielonej, czerwonej, rzadziej niebieskiej. Badaniom takim poddawane są m.in. osoby prowadzące pojazdy mechaniczne (kierowcy, maszyniści kolejowi, piloci).

325