Obraz8

Liczba podwójna
Koniugacja	1. os.	2. os.	3. os.
-i-	voz-i-ve kric-i-ve	voz-i-ta krić-i-ta	voz-i-te krić-i-te
atematyczna	da-ve jes-ve je-ve ve-ve	das-ta jes-ta jes-ta ves-ta	das-te jes-te jes-te ves-te

ł) W koniugacji -o-//-e- przyrostek tematyczny -e- (który występował we wszystkich formach z wyjątkiem 1. os. l.p. i 3. os. 1 ,mn.) - podobnie jak wszystkie inne samogłoski przednie - miękczył poprzedzające spółgłoski. Jeżeli przed owym-e- występowałok łubg, to wymieniały się one nać, z zgodnie z pierwszą palatalizacją spółgłosek welamych (por. § 71). Stąd już prasłowiańskie oboczności pek-ę //pec--e-sb, mog-ę // moz-e-sb.

2) W czasownikach koniugaci -jo- //-je- o rdzeniu zakończonym na samogłoskę przyrostek tematyczny nie ulegał zmianom: cita-je-sb, cu--je-sb, kry-je-śb, my-je-Sb, pi-je-sb, ume-je-sb, zna-je-sb.

Inaczej było z czasownikami o rdzeniu zakończonym na spółgłoskę. Spółgłoski zamykające rdzeń ulegały zmiękczeniu przez/ wchodzącą w skład przyrostka tematycznego -jo- //-je-, skutkiem czego już na gruncie prasłowiańskim k ^ c; g, z ^ z; x, s ^ s a j w trakcie tego procesu zostawała wchłonięta przez zmiękczoną spółgłoskę (por. § 74—76), np. *plak-je-śb ^ *plcic-e-sh, *hg-je-sb ^ *lbź-e -sb, *maz-je-sb ^ *maź-e-sb , *pis-je~sb ^ *pis-e-sb.

Czasowniki tego typu niekiedy trudno jest odróżnić od czasowników koniugacji -o-//-e-, np.:

2. os. l.p. pec-e-sb (-o- // -e-)    plac-e-sb (“jo- // -je-)

moź-e-sb (-o- // -e-)    faź-e -Sb (-jo- // -je-)

W takich wypadkach formy wątpliwe trzeba zestawić z odpowiednimi formami polskimi biorąc pod uwagę 1. os. l.p. Czasowniki dawnej koniugacji -o- // -e- w 1. os. l.p. zachowują pierwotną spółgłoskę twardą (oboczną do miękkiej lub funkcjonalnie miękkiej w 2. os.), ponieważ w 1. os. l.p. występował przyrostek tematyczny -o-, który nie palatalizował poprzedzającej spółgłoski, np.: pek-ę //pec-e-s ^ ps. *pek-ę // *pec-e-sb, mog-ę // moz-es, ^ ps. *mog-Q // moz-e-sb.

Czasowniki dawnej koniugacji -jo- // -je- mają spółgłoski funkcjonalnie miękkie we wszystkich osobach, gdyż j

140