Obraz4

Np.: pisa-ti->1. os .pisa-xb, 2. os .pisa; vęza-ti-^ 1. os .vęza-

-xb, 2. os. vęza; robi-ti->1. os. robi-xr>, 2. os. robi; prosi-ti ->

1. os. prosi-xr>, 2. os. prosi; ume-ti-> 1. os. ume-xb, 2. os. ume.

2) Zmiany na gruncie polskim

A)    Zakończenie 3. os. 1. mn. -są zostało zastąpione przez -xq analogicznie do imperfektu.

B)    Czasowniki o temacie czasu przeszłego zakończonym na spółgłoską w języku polskim przybierały następujące zakończenia:

osoba	l.p.	1. mn.
1.	-ech	-echom
2.	-e	-eście
3.	-e	-echą

Np.: nieś-ó-os. niesi-ech, 2. os. niesi-e; móc *mog-ti)->

1.    os. moż-ech, 2. os. moż-e; piec *pek-ti)-> 1. os.piecz-ech,

2.    os.piecz-e.

§ 178. Losy imperfektu i aorystu w języku polskim. Imperfekt i aorystbyły kategoriami zamierającymi, bardzo archaicznymi. W języku polskim istniały szczątkowo do XV w., przy czym we wszystkich znanych zabytkach staropolskich zachowało się zaledwie 26 pewnych form imperfektu i aorystu (nie licząc form od czasownika być), takich jak: błogosławiachą, szukachą, mołwiasze, przysięgachą, mołwich, mołwiach, mijachą, ukradziechą, wynidziechą, wychodzasze itp.

W języku polskim na skutek zmian przedstawionych w§ 176(1,2) doszło do zrównania imperfektu i aorystu w 1. os. l.p. oraz L, 2., 3. os. l.mn. wszystkich czasowników, których temat czasu przeszłego nie kończył się na -i, np.:

czyta-ć

rozume-c

mes-c

• imperfekt	czyta-axb -
aoryst	czyta-xb -
imperfekt	rozum e-axb
aoryst	rozum e-xb
imperfekt	nes-eaxb --
aoryst	nes-exb -

czyta-ch

•rozumie-ch

niesie-ch

156