Obraz6

Mierzwy, po 1306 r ). aczkolwiek jest kompilacją innych kro„ l znikome wartości informacyjne (Banaszkiewicz 197₇₎ ⁿ'^k im, na uwagę ..ze względu na swą ideologię zjcdnoczeniową^-S 1959. s. 131).    ^,K<

Statuty bpa Nankera (podobnie synod uniej_0Wsk potwierdzają wcześniejsze decyzje językowe. Nakładają ' '³²⁶' boszczów obowiązek recytacji: „aby. wyuczywszy się _sa, ^na P">-na pamięć odmawiali z ludem w każdą niedzielę .V/orf/,, ' ^dobbt Pozdrowienie Anielskie i Skład wiary. A nadto mieli ci, który udzielono odpowiedniego pozwolenia, wykładać ludowi w ku ewangielię” (Karbowiak 1899. s. 20).    ^{J g0}%-

Proces ma też swoją dynamikę religijną. Statuty Nankem \ wadzają w ślad ogólnych zaleceń nowe święto Bożego Ciała W parafialne w całej Europie w procesjach przeżywają i ucieleśnia Kościoła jako mistycznego ciała. Szerokim nurtem wchodzi do 11    '

i sztuki tematyka eucharystyczna, w której wokół hostii skupia m zowanie wcześniej wiązane ze świętymi.    v oora-

Szydercze epitafium. Pieśń o wójcie Albercie jest ułożona jako monolog zmarłego wypowiadany z grobu i wyrażający pełni świadomość klęski, uznający słuszność swego pośmiertnego poniż* ma. które usprawiedliwia swoją zdradą i podłością za życia:

...Ciało me pod tym spoczywa tu grobem Na wspak i zjakimś topielcem złączone; (...) i ^Qd^_i wodzik wiem. był wiedział, nnego na tron me przyzywał pana. ronnędzy Szwaba nie wstąpił rycerze, boranu z,cmia przeze mmc wydana. (...)

. atura niemiecka do tego mię wiodła,

" Z* ^8d/ICk0'^Wlck swoją nogą.

wC;r^[alczji'"^o,c8o^'^a

wszy.lk.ch poniżyć, nie słuchać nikogo

(Przel. z I* Dobrzyński 1877, s. 346-348)

spotkaliśmyT^y, ^m°ⁿ°^logu’ w którym ktoś sam się oskara świadectwa j_L*_st hin^h i ^ ^Fun*^ccJ^a tego rodzaju przewrotnego p<K’hodzi iq _/r I? ^,c/na’ P^cmawia ono silniej niż zwykłe-^a’ P° którym spodziewalibyśmy się czegoś

Śpiew prostych żołnierzy w obozie cesarza oblegają-jjeżyna się jako prozopopeja, mająca wyrazić pewne ^o<5^,og° napastników dzielnością napadniętych Polaków. Ale ;#*^zenlC. cesarscy zaczynają szemrać przeciw swojemu władcy, wrogiego” Bolesława:

*vch'vaW

On P^r0' My

wadzi dozwolone wojny z poganami

V. ronioną walkę wiedziem tu z chrześcijanami! to też Bóg poszczęścił mu walką zwycięską.

Anas~sluszni^c za zadane krzywdy karze klęską!

Rosnący podziw dla obcego władcy, który nic sobie nie robi .• _cesarskicj potęgi, sprowadza zwątpienie co do słuszności '^_njj Fabuła pieśni przybiera bieg dość nieprawdopodobny.

^KJ- nuiąc wiedzę, jaka jeszcze wtedy nie mogła być w ich posia-f^^>PJednak autor brnie w to jak w fikcję, mówiąc o tym, jak ce-^zakazuje tego śpiewu. I aby nikt nie miał wątpliwości, po czyjej ąroniejest racja, Gall dodaje (III 12): „To tylko pewna, że lud, kiedy śpiewa, posłuszny jest woli Bożej". Coś podobnego można by powieko zupełnie innej sytuacji samooskarżeniach, jakie słyszymy z grobu wójta Alberta. Kto jak kto, ale trup nie powinien kłamać...

Poważnie zaś mówiąc: wytężywszy wyobraźnię możemy się zmusić do potraktowania serio sytuacji, że wójt mówi równym wierszem. a nawet takiej, kiedy trup wójta przemawia ludzkim głosem, ale doprawdy trudno się zgodzić na to, aby mówił bezbłędnym heksa-metrem daktylicznym... Mówimy to nie żeby epatować niesmacznym itrtem, ale żeby wyjaśnić czym jest prozopopeja. Nieco podobne samooskarżenie wygłasza władca ruski, kiedy zaskoczony przez Polaków na łapaniu ryb musi uciekać, a porzucając „wędkę razem ^z królestwem” mówi jeszcze: „Schwytał nas na wędkę ten, który sumów łowić ⁿ>^c umie" (II 12). Przypomina to motyw „zbroi szyder-^t?tJ "śmiesznych hełmów, jakie przywdziewają żołnierze rzymscy ^J obrazach przedstawiających drogę krzyżową (Żygulski). oi# ^Mowi,iśmy ⁰ dialektyce prozopopei i fikcji w rozdziale o Ka-

lakeie¹¹ ’ if ^ *^)owsta^^e P° fakcie są inkorporowane do narracji o tym ^{Jtl b}y*y częścią tamtego wydarzenia. Pomieszanie utworu nk _w^^lywne®° ^{2 rc,}faksją uczestników zdarzeń to dowód, że tekst • ^aza ‘Autentycznych przeżyć. Metodę takiego rozróżniania za-