powodem odmówienia pomocy, zaś osobie zainteresowanej siuży jedynie skarga na jego zachowanie do dyrektora jednostki organizacyjnej pomocy społecznej (ewentualnie skarga na dyrektora do organu samorządu terytorialnego). Pracownik socjalny powinien opracować pisemny plan współdziałania, który może przyjąć formę kontraktu socjalnego. Pisemna forma pozwala m.in. ustalić, czy zobowiązania są prawidłowo realizowane. Aktywności obu stron w'y-maga już samo opracowanie planu współdziałania, niestety przy jego realizacji świadczeniobiorcy często kwestionują swoje wcześniejsze zobowiązania. Odmawiają podjęcia lub kontynuowania współpracy w rozwiązywaniu swoich problemów', „nie widzą np. potrzeby podjęcia leczenia odwykowego, ponieważ uważają, że nie są alkoholikami, nie wykazują aktywmości w' poszukiwaniu pracy, gdyż jak «wszystkim wiadomo, pracy nie ma»"M. Za wystarczającą podstawę do odmowy przyznania świadczenia NSA uznał: odmowę podjęcia pracy we wiasnym gospodarstwie rolnym, nieskorzystanie z ofert}' pracy, mimo posiadanego zawodu i możliwości zatrudnienia oraz permanentne korzystanie ze świadczeń, przy jednoczesnym braku jakiejkolwiek pomocy osoby zainteresowanej w likwidowaniu wiasnych problemów' materialnych64. Należy dodać, że bierna postawra świadczeniobiorcy może spow'odow'ać nie tylko wydanie decyzji o odmowie przyznania świadczenia, ale również może być powmdem wstrzymania świadczeń pieniężnych i uchylenia decyzji o przyznaniu pomocy. W każdym przypadku odmowy przyznania świadczenia czy ich ograniczenia organ musi wziąć pod uwagę sytuację osób pozostających na utrzymaniu podmiotu starającego się o świadczenie lub korzystającego ze wsparcia. Trzeba zauważyć, że wskazany brak współdziałania świadczeniobiorcy w rozwiązywaniu jego trudności życiowych nie może być utożsamiany z brakiem jego aktywmości jako strony w postępowaniu administracyjnym.
odwołanie
Stronie niezadowolonej z rozstrzygnięcia służy prawo do wniesienia odwołania od decyzji. Termin jego złożenia wynosi czternaście dni, licząc od dnia doręczenia rozstrzygnięcia, po jego upływie decyzja staje się ostateczna. Uruchomienie trybu weryfikacji rozstrzygnięć jest wyrazem zasady dwminstan-cyjności postępowania oraz realizacją konstytucyjnych uprawmień jednostki. Zgodnie bowiem z powmłanym już art. 78 Konstytucji każda ze stron ma prawo do zaskarżenia orzeczeń i decyzji wwdanych w pierwszej instancji. Zasadniczo odwołanie wmosi strona - adresat decyzji. Niemniej ustawa o pomocy społecznej przyznaje to uprawmienie rówmież innej osobie działającej za zgodą podmiotu ubiegającego się o świadczenie (art. 106 ust. 6 u.p.s.). Odwołanie wnosi się do organu wyższego stopnia za pośrednictwem organu, który wydał decyzję. Organem wyższego stopnia w' stosunku do organów jednostek samorządu terytorialnego są samorządowa kolegia odwmławcze65. Organ, któ-
6,S. Nitecki, Fakultatywne formy weryfikacji decyzji administracyjnej w sferze pomocy społecznej, Sam. Teryt. 2003, nr 11, s. 41.
4J Wyrok NSA z dnia 22 września 1999 r., I SA 714/99, LEX nr 48598; wyrok NSA z dnia 8 kwietnia 1999 r., I SA 193298, LEX nr 47405; wyrok NSA z dnia 18 maja 1999 r., II SA'Gd 25/98, LEX nr 44078.
65 Uprawnienia samorządowych kolegiów' odwoławczych w sprawach z zakresu pomocy społecznej znajdują potwierdzenie w orzecznictwie sądowym - postanowienie NSA z dnia 2 czerwca 2000 r., I SA 169299, LEX nr 79607.
157