część widocznego świata. Cztery żywioły 0gie„, ziemię - zapamiętasz kładąc je na koniuszkach cz',c 0'v,c|fZc „ to przykład najprostszy, ale tę samą metodę stosuje s. , Pal<kC«! wania trudnych algorytmów obliczania danych ściśle k , Wj* wynikających z niewspólmiemości cyklu obrotów k. 1 Cndat?3 w stosunku do siebie i z jednostkami kalendarzowy"'^3 1 slot tygodniem, z czego wynika ruchomość pewnych ś~~~ rokic, względem siebie i względem dal miesięcznych. Dzick^1 ' stosowanej przez stulecia do różnych dziedzin nauk!1 '/CJ melo<k, my opanowawszy jakąś wiedzę, że mamy ją u maK ^ 10 <fcii ^ Warto odnotować współcześnie opracowane'” Pa,CU pedjezne. w którym na anatomicznych częściach leu^*0 W sowany jest tzw. alfabet punktowy dla gluchonicwid ^ dl°ni r°?tY które już poznały alfabet i strukturę mowy. umożliwi- ”’yCh; 0s°S. we i nieme porozumiewanie się drogą wskazywani-, .bea'r*«*o. składania z nich słów (Kozłowski 1998). ' K0,eJnych |jter
Nieodzowną częścią podręcznika komputu bvl , i jan. feslorum versus, 24-linijkowy wierszyk .1, ' Ukz« c»?k
Odmiany odzwtercedlają nie tylko miejscowe /wyczai^‘ if,g3,UntŁ i pomyłki piszących, przede wszystkim jedirik , -h J kull»"e,alt Podręcznik Anianusa zawiera cyzjojan p,Sarfkic *9*.
I ^gmemarycznym lac. cyzjojanini w tzi iifr"^ szyckiego (s. 59. transkr. Wydry, z po) yv Mod,'tawiiku Pta-
° C° 60'« od naszego in£bS, ^ PÓŹnie^
"'ać mnemoteJhnfkę2gdyż ,1"CralUr>' mus«l uwzględ-
pamiętywamg złożonych tekstów al- "8 ^ nie lylko w metody za-
także w metody ich układania I ' JCS‘ d,a nas ciekawsa
ST ^ najŚeiiieJ metody Z ' dmg‘C odzw,erciedIa n,
dŻ0"'? mnerT,0,echniki !ia \'™SSI,S ad “‘“'"'es). Patrząc z punktu i n|C ? 0rm pocO'nając od n ,lp°/yej'r’ ^oracką, stwierdzimy cal,
1 Rożnych. Jąc 0d ^prostszych układów altabc.ycLych
..fanje i odtwarzanie, także przepisywanie bez onno .
„ mogła być ujęta w takie ramy. P^/czen.
> l iteraturze europejskiej spotykamy abccedanusz.e zasto do najróżniejsi matem: epitafia, wiersze hagiograf^ ^uite dl kjc modlitewniki, a nawet zagadki. ne’
^"Itcedariusze charakterystyczne są dla twórczości li,crac.
r0dowisk bernardyńskich, zwłaszcza w konwentach krakow-M Warszawskim zarowno łacińskie, (mniej zbadanej) jakl
*jdtiej (Kowa|e'v'cz T\ Wybltnyni au,orem stosujjcjm
^^aty alfabetyczne byl W ładysław z Gielniowa (zm. 1505, na
^' którego zapisano w ostatnich dziesięcioleciach cały szereo < (Wydra 1992). Do znanych wcześniej Jak pieśń'bożona £iowa Auff*** kie‘‘y kro,owaljWR. s. 253-255). czy rymowa-Plrafraza Pieśni nad pieśniami Ad canticą canticorum — dodano 'i wierszowanych katalogów papieży, cesarzy i królów polskich
Saidłuższy katalog papieży (tnc. Antistes primus Romanus sanctus oL apostolus) liczy sobie 414 linijek i powtarza alfabet 11 razy .Wydra 1989, s. 193, 201).
Podobne jak alfabet funkcje miewały a kros tychy, z których .dne mogły wykorzystywać znane imię lub wyrażenie jak oś, na tiorą „nawlekało się' linijki lub zwrotki (często imię świętego w sekwencji na jego cześć, lub słowa w rodzaju Ave Maria, 4Kowalewicz 1967, s. 161), inne zaś ukrywały w inicjalnych literach wersów imię autora. Wielu pisarzy średniowiecznych zaszyfrowało w ten >posób swoje autorstwo, co niekiedy odkryto dopiero w naszych czasach. Tak było np. z twórcą flamandzkiej wersji Lisa Przechery (ok. 1200). która uchodziła za anonimową, dopóki w XX w. nie odkryto, ze ostatnie linijki zaczynają się od liter układających się w podpis „bi willeme — przez Wilhelma. Dzięki akrostychowi Jesus Kristus Ma-wLadislaus, jakim Władysław z Gielniowa „podpisał” kilka swoich i^orow. można mu było przypisać łaciński Wiersz o spustoszeniu hinbora. Mniej znaną formą zawierania dodatkowej informacji były leestychy — końcowe litery wierszy układane w słowa. f( Słynniejszy może poetycki cykl numeryczny stworzył Jr.ar a’ P'SZ4C sonety do Laury, których liczba pokrywa się z licz-pod u 'v r°ku. Przy wszelkich cyklach numerycznych trzeba brać lnny walor liczb symbolikę numerologiczną, kiedy
253
"U°ry abecadlowe. ZamknięciWymieńmy wsPomni'ane na początku
2J2 ęC,C Wlersza w rastrze alfabetu ułatwia-