Obraz (88)

przy świetle dziennym, i oświetleniu. Jeżeli pra-edenie.

tworzyć dobry kontakt ijąca zabawa. Dorosłym odstawiają niczego okre-e mówić, co przychodzi ►dpowiedzi mają dla nas hologiem. Przy podaniu oo ostatniej wypowiedzi adania.

•t podobne? Jednocześnie danego i zatrzymuje się ierzyć czas początkowej przez badanego) za po-

10, notując czas począt-tablicy, mówi mu się, że iział. Zmiany położenia

lalnej. Zmieniając pozy-■po wiedź.

X). Po pokazaniu tabli-i da żadnej wypowiedzi, tylko w całej plamie, ale nterpretowania białego

>licę, nie dając wypowie-liej coś „zobaczył”, mtanicznie wypowiedzi, di na każdą tablicę. Jeśli rwie 2 minut zabiera się

cza czasu, jednak 5 mi->słej, normalnej, wraz ze W naszej praktyce czas

YI TECHNIKI BADANIA

badania jest zwykle krótszy (ale zawsze trzeba mieć na badanie zarezerwowaną 1 godzinę).

Poza zachęceniem badanego do odpowiedzi słowami: Proszę przypatrzeć się i coś powiedzieć, bowiem wszystkie odpowiedzi mają dla nas wartość, wszystkie są dobre. Proszę mówić wszystko, co panu (pani) na myśl przychodzi — badający nic więcej nie mówi, nie wdaje się w dyskusję z badanym. Jeśli ten pyta się, czy dobrze powiedział, potwierdza się to, posługując się raczej gestami niż słowami. Można tylko podczas badania prosić o dokładne wskazanie obszaru (miejsca) na tablicy, który badany omawia, który do czegoś upodabnia, bez tego bowiem nie można zanotować wypowiedzi.

Drugą bardzo ważną częścią badania (której czasu już się nie mierzy) jest sprawdzanie. Sprawdza się bardzo wiele rzeczy. Przede wszystkim raz jeszcze upewniamy się co do obszaru omawianego przy każdej wypowiedzi, potem pytamy o determinanty i in.

Protokół

Wypowiedzi badanego zapisujemy podczas badania, a sygnujemy po sprawdzeniu wszelkich wątpliwości. W tym celu przygotowujemy sobie arkusz papieru z dworna szerokimi marginesami. Na marginesie z lewej strony notujemy pozycję tablicy ^A, v , < , >) i oznaczamy obszar, który interpretuje badany. Dokładne oznaczenie obszaru jest dość trudne; zazwyczaj oznaczamy go w swój własny sposób, używając określeń skrótowych, np. w tabl. I: cal. - gdy badany mówi o całej plamie, albo: ręce - gdy badany mówi o występach górnych w kształcie rąk, itp. Można też posługiwać się specjalnymi tablicami z numerami oznaczającymi możliwie wszystkie części plamy. Notujemy w'tedy tylko numer części, o której mówi badany.

Na marginesie z prawej strony umieszczamy wszystkie sygnatury w pięciu kolumnach, w których wpisuje się kolejno sygnatury dotyczące obszaru, determinanty, poziomu formy, treści i czynników dodatkowych.

1)    obszar (W, D, Dd, S i in.),

2)    determinanta (F, M, FM, m, FC, CF, C, Fc, c, Fc', c' i in.),

3)    poziom form (+ ± -),

4)    treści wypowiedzi (H, Fłd, A, Ad, At, Ats, X, R, Kr, N i in.),

5)    różne (P, Or, szok, opis, omawianie, odmowna wypowiedzi i in.).

W podręczniku podane są sygnatury używane w Polsce od początku wyprowadzenia do nas metody Rorschacha, czyli oznaczenia anglo-amerykańskie. Nadal są one używane najczęściej. Jak zaznaczono we wstępie, prezentowana w podręczniku wersja sygnowania i interpretacji opiera się na ujęciu Zygmunta Piotrowskiego, ale równolegle istnieją też inne wersje.

"ROTOKÓŁ

17