P6190583

laniu hormonalnym estrogenów i progesteronu. Ich stężenia są tak dobrane, to zaburzają cykl, wprowadzając organizm kobiety w stan. zwany proudoetążą. Ich punktem działania Jest przysadka. Obniżają one mianowicie sięzen zarówno LH. Jak FSH. blokując syntezą i wydzielanie tych gonadotropin. Wskutek tego zablokowane jest czasowo dojrzewanie pęcherzyków jajnikowych oraz wstrzymana jest owulacja. Występują zmiany cykliczne, lecz o słabym n.*tężeniu. Są to tzw. cykle bczowulacyjne.

7. ZAPLEMNJENIE I ZAPŁODNIENIE

Zapleznnienie jest procesom wstępnym polegającym na kontakcie obu gamet, , I powodującym wniknięcie plemnika do owocytu I rzędu, czyli zapłodnienie! (tertilisatto). Zapłodnienie jest więc zespoleniem obu gamet prowadzącym u człowieka najpierw do ukończenia drugiego podziału dojrzewania owocytu. I a potem do powstania zygoty przez połączenie się jąder owocytu z jądrem * w Jedno Jądro zygoty. Po zapłodnieniu jądro plemnika 1 jądro owocy- , tu otrzymują nazwę przedjądna męskiego i przedJądrza żeńskiego. Połączenie się Jąder nazywa się kartogamlą.

Podczas kopulacji nasienie zostaje złożone w tylnym sklepieniu pochwy. I Stąd plemniki przechodzą drogę około 18 cm przez macicę do Jajowodów. Węd- j rówka ta jest częściowo tylko uwarunkowana ruchami własnymi plemników, które wykazują reotaksją ujemną, ten. płyną pod prąd środowiska, w którymi się znajdują. Główną przyczyną transportu plemników, a ściślej mówiąc spermy3 Jest transport bierny, powodowany skurczami błony mięśniowej macicy i Je-j jowodów. Te skurcze są szczególnie silne I efektywne w czasie orgazmu.

Kwaśne środowisko pochwy Jest szkodliwe dla przeżywalności plemników.! Lekko zasadowe środowisko macicy I Jajowodów sprzyjają przeżyciu pl cm ni-łbów i warunkują Ich uzdatnienie tfó zapłodnieniu, czyli kapacytację. W drogach rodnych kobiety plemniki zdolne są do zapłodnienia komórki jajowej przez 2—3 dm. po czym obumierają. Przeżywolność komórki jajowoj w Jajo-] wodzie po owulecji. Jeżeli nie dojdzie do zapłodnienia, nie przekracza doby.] Zajftde w ciążą wymaga więc synchronizacji wielu procesów.

Zapłodnienie polega na wniknięciu plemnika do komórki jajowej. Plemnik przebija osłonkę przejrzystą fMoaa pellucldaf, a gdy główka Jego wnika do cy toplazmy owocytu. ruchy witki ustają. Do owocytu wnika cały plemnik wraz" z witką. Po wniknięciu Jednego plemnika dochodzi do zmian w błonie owocytu. -chroniących go przed sapłodnleniem przez dalsze plemniki, czyli przed poił-spornią. Równocześnie dochodzi do wydzielanie drugiego ciałka kierunkowegoj i prznh srt alcenie się Jędra owocytu w przed Jądrze żeńskie.

Ostatnio uzyskano szereg nowych danych dotyczących mechanizmu zmieni broniących przed pollspermią. Pana ta otrzymano z badań na łatwo dostępnym materiale pochodzącym od niższych zsrierząL Dotychczasowe badania wskazują jednak na datek o sięgające analogie pomiędzy owocylaml I procesami zapłod* nienta niższych twianrąl I ssaków.

TiptanzUali komżtak jajowych, czyli przylgnięcia plemników do po- 1 wierzchni komórki jajowej, jest rrnrsasm swoistym gatunkowo. Udowodniono to doswiedcsalaie zdaarsjąr la viuo owocyty 1 plemniki pochodząca od różnych gatunków, nnifinmisasiili właściwych gatunków owocytów przez wtamj c»wi piemaiki zależy od receptorów, czyli specjalnych bielak na powierzchzL-piemaików, ktąrymi leeposneją one swoiste gatunkowo białka na powierscho* pMN. Mś m^Rtsm ideklóTyrh gatunków zwierząt su»teły wy.colo*

\vc«nc i oczyszczone. Białka te, o masie cząsteczkowe) około 30000, są u setnych gatunkdw podobne, różnią się Jednak sekwoncjoml aminokwasów, co sta* nowi zapewne o ich swoistości.

Do zaplemnicnia nie wystarcza obecność rozpoznawczych receptorów aa olcmnikn. Konieczne mj również receptory na powierzchni komórki lejowej. Receptorami tymi są swoiste glikoproteiny. Usunięcie glikoprotein t po* wierzchni komórki Jajowej za pomocą swoistych enzymów uniemożliwia za* plodnicnic. Oczyszczone glikoproteiny powierzchni komórek jajowych dodano do zawiesiny plemników zlepiają je l prowadzą do ich aglutynacji, przy czym zlepieniu ulegają jedynie pleihnlki togo samego gatunku co komórki jajowe. r których dana glikoproteina została wyizolowana. Tak więc rozpoznawanie plemników i komórek jajowych następuje przez substancje receptorowe i jest „prowadzone" przez oba rodzaje gamet. Badania nad substancjami receptorowymi są ogromnie ważne z punktu widzenia medycyny, ponieważ zawierają w sobie możliwości stworzenia nowych sposobów kontroli częstości urodzeń, bez ingerencji środków o aktywności hormonalnej.

W procesie zeplcmnienia do komórki jajowej przylega ogromna liczba plemników. Tylko Jeden z nich wnika do niej prowadząc do zapłodnienia. W owocytdch stwierdzono dwa mechanizmy broniące komórki przed polisper* mią. Są to tzw. blokada szybka, występująca natychmiast po zapłodnieniu i trwająca około 60 sokund, oraz występująca po Jej wygaśnięciu tzw. blokada wolna.

Blokada szybka polega na zmianie w potencjale elektrycznym, który Jak we wszystkich komórkach, gdy mierzy się wnętrzo komórki w stosunku do środowiska zewnętrznego, jest ujemny. Po zapłodnieniu dochodzi do gwałtownego zaburzenia potencjału wewnątrzkomórkowego, który z —60 raV przechodzi do + 10 mV. W komórkach jajowych, w których potencjał wzrasta tylko nieznacznie i nie przekracza —10 mV, dochodzi do polispermii. Szybki blok jest zjawi* kłem przejściowym, po którym następuje wolno narastające blokada powodowana przekształceniami biochemicznymi.

Pod osłonką przejrzystą znajduje się błona, zwane błoną żółtkową (mc mb ta na v Hel lina K Leży ona bezpośrednio na błonie komórkowej owocytu. Tuż pod nią, na obwodzie owoplazmy, znajduję się ziarnistości zwane ziarnlstościami korowymi owocytu. Ziarnistości te sę drobnymi pęcherzykami powstającymi w aparacie Golglego, zawierającymi glikoproteiny oraz niektóre enzymy. Po zapłodnieniu następuje w owocycłe tzw. reakcje kocowa polegająca na uwalnianiu się zawartości tych pęcherzyków pod błonę żółtkową, która unosi się ponad błonę komórkową. Błona żółtkowa Jesl najprawdopodobniej miejscom, w którym znajduję się substancja receptorowe komórki Jajowej. Jej unleśkaif i oddzielenie od błony komórkowej stwarza przeszkodę nie do pokonania dla plemników, które usiłowałyby wniknąć do komórki jajowej po zapłodnieniu,

Uniesiona błona żółtkowa, zwana teraz Monę zapłodnienia (membtana iw ptegnatlva). ulega istotnym zmianom chemicznym, przekształcając się w błonę o bardzo zwartej konsystencji. Zmiany w konsystencji polegają na powitaniu połęczeó chemicznych w postaci mostków pomiędzy rodnikami łyiozynawymf glikoprotein. Wiązania mostkowe powstaję w obecności nadtlenku wodoru pod wpływam swoistych enzymów. Reakcja la zużywa dużo llanu, Zjawisko dużego nażycia tlenu po zapłodnieniu zostało zaobserwowane przez Warburge TO Jat temu, eta taras dopiero wyjaśniono Ja.

U maków ‘mechanizmy zapobiegające paiispemUi sę najprawdopodobniej identyczna lub zbliżona Istotną różnicę Jest brak błony żżłMmrej. Tek więc reakcja keeews mnwadW 4o praw mli tnm. pnwitninl ahalełśkkeeeL bężre otacza owocyt Zawarta w taj praaefneuJ eułkopohsacharydf wydzMen#