Następnie z tablic rozkładu testu F-Snedecora należy odczytać wartość krytyczną testu Far ri, gdzie r, = K +1 = 1, r2 = T-2(K + l) = 58. Wartość krytyczna testu
wynosi F005;l;58 = 4>01 - stąd spełniona jest zależność F > F^ ^ , odrzuca się
hipotezę zerową. Stwierdza się, iż badany szereg czasowy zmiennej Y posiada istotne załamanie strukturalne w czerwcu 2003 roku (r = 30).
W kolejnym kroku, w programie Gretl przeprowadzono estymacje KMNK modelu danego wzorem (4.43). Zmienne objaśniające wprowadzone do programu zostały podzielone na dwie części (dwa szeregi czasowe), zgodnie z formułą wzoru (4.43). Punktem podział jest moment załamania strukturalnego - czerwiec 2003. Tablica 5.30 przedstawia taki zbiór danych (patrz również macierz X z przykładu 4.5)
Tablica 5.30
<£ gretl
Plik Narzędzia Sesja Dane Próba imienna Model Pomo£
skSb.gdt
ID # |
Nazwa zmiennej |
Pełny opis zmiennej |
0 |
const |
stała - automatycznie generowana |
m |
Y |
koszty rodzajowe w firmie A w zł |
2 |
XI |
wynagrodzenia w firmie A w zł |
3 |
X1JL |
wynagrodzenia do maja 2003, potem 0 |
4 |
Xl_2 |
wynagrodzenia od czerwca 2003, przedtem 0 |
5 |
al |
stała do maja 2003 |
6 |
a2 |
stała od czerwca 2003 |
7 |
tl |
zmienna czasowa do maja 2003, potem 0 |
8 |
t2 |
zmienna czasowa od czerwca 2003, przedtem 0 |
Miesięczne: Pełny zakres 2001:01 - 2005:12
Źródło: Opracowanie własne.
Model dany wzorem (4.42), oszacowany w programie Gretl przedstawia tablica 5.31, model ten można zapisać w postaci:
(10457.3) (49834.2) (0.10) (0.63) (273.62) (316.46)
Współczynnik determinacji R~ =0,895102, wskazuje na wysoki stopień dopasowania modelu do danych empirycznych (tablica 5.32, wykres dopasowania). Statystyka DW = 1,87745 sugeruje brak autokorelacji I rzędu składnika losowego (rozdział 4.3.3.).
Tablica 5.31
r prfycta lesty Wykresy Qane nxdokj
jiodel 1: Estymacja KMNK 2 wykorzystaniem 60 obserwacji 2001:01-2005:12 2»ienna zależna: Yi
Zmienna
Współczynnik Błąd stand. Statystyka t Wartość p
al |
50435,7 |
10457,3 |
4,823 |
0,00001 |
*** |
a2 |
73659,4 |
49834,2 |
1,478 |
0,14519 | |
XI 1 |
1,20657 |
0,0968604 |
12,457 |
<0,00001 |
*** |
XI 2 |
0,619328 |
0,631792 |
0,980 |
0,33132 | |
tl |
1600,13 |
273,616 |
5,848 |
<0,00001 |
*** |
t2 |
598,140 |
316,458 |
1,890 |
0,06412 |
* |
Średnia arytmetyczna zmiennej zależnej = 164552
Odchylenie standardowe zmiennej zależnej = 36412,3
Suma kwadratów reszt = 8,20571e+009
Błąd standardowy reszt » 12327,1
Wsp. determinacji R-kwadrat = 0,895102
Skorygowany wsp. R-kwadrat = 0,885389
Statystyka F (6, 54) = 1858,71 (wartość p < 0,00001)
Statystyka testu Durbina-Watsona ■ 1,87745
Autokorelacja reszt rzędu pierwszego = 0,0374882
Logarytm wiarygodności » -647,149
Kryterium informacyjne Akaika (AIC) = 1306,3
Kryterium bayesowskie Schwarza (BIC) = 1318,86
Kryterium infor.Hannana-Quinna (H<2C) = 1311,21
Zamknij
Iło: Opracowanie własne.
Tablica 5.32
V gretl: wykres gnuplot □055
Źródło: Opracowanie własne.
141