photo31

Podczas pracy amortyzator zmienia swe potożenie względem zawieszenia i nadwozia. Dlatego do ich połączenia stosuje się elastyczne przeguby gumowo-metalowe, które zapobiegają powstawaniu sił mogących złamać amortyzator. Inną ich pozytywną cechą jest tłumienie hałasu.

Tłok przesuwny oddzielający gaz (w górnej części amortyzatora) od oleju. Podczas ściskania amortyzatora przesuwa się on, sprężając gaz, a także gdy ciepły olej zwiększy swą objętość. Podczas rozciągania tłok przesuwa się tak, że w komorze olejowej nie powstaje podciśnienie.

Cylinder amortyzatora. W najnowszych konstrukcjach na jego płaszczyźnie stosuje się szczelinę, która ułatwia przepływ oleju, gdy tłok przesuwa się nieznacznie wobec pozycji spoczynkowej. Przy większym ruchu (gwałtowny manewr) tłok wychodzi poza szczelinę i tłumi normalnie.

Tłok roboczy z zaworami ruchu ściskania i rozciągania, które zapewniają pożądaną siłę tłumienia - różną dla ruchu ściskania i rozciągania.

W tłoku są też zawory stałego przepływu mające podobną funkcję jak szczeliny cylindra - poprawiają komfort podczas delikatnej jazdy.

Amortyzatory gazowo--olejowe. tzw. gazowe stanowią obecnie najbardziej popularne rozwiązanie konstrukcyjne

Amortyzator jest jednym z podzespołów, którego uszkodzenie wpływa bezpośrednio na bez

W każdym samochodzie amortyzatory spełniają niezwykle trudną i odpowiedzialną rolę. Najważniejszym ich zadaniem jest utrzymywanie ciągłego kontaktu kół z jezdnią, a także zapobieganie rozkołysaniu się auta. Muszą też zapewnić odpowiedni komfort jazdy. Są to wzajemnie przeciwstawne oczekiwania: ze względu na bezpieczeństwo najlepiej, gdy amortyzatory mają dużą silę tłumienia; komfort wymaga, aby była ona jak najmniejsza.

Dlatego charakterystyka tłumienia amortyzatorów montowanych fabrycznie jest na ogół kompromisem komfortu i bezpieczeństwa. Producenci samochodów zwykle dobierają ją dla obciążenia auta dwiema osobami o masie ok. 75 kg.

Zużyty amortyzator to niebezpieczeństwo

Niesprawne amortyzatory drastycznie obniżają bezpieczeństwo jazdy, ponieważ pogorszona zdolność tłumienia umożliwia chwilowe odry wanie się kół od jezdni. Skut

kiem tego jest zwiększona nawet do 30 proc. droga hamowania. Drugim niepożądanym efektem jest tendencja do kołysania się nadwozia, co powoduje utratę stabilności. Zwłaszcza na zakrętach i przy nagłych zmianach toru jazdy. Na mokrej nawierzchni łatwo wtedy wpaść w poślizg.

Zły stan amortyzatorów' ma duży wpływ nic tylko na bezpieczeństwo jazdy, ale również na stan techniczny samochodu. Źle działające amortyzatory przyspieszają zużycie elementów podwozia.

a w szczególności opon, przegubów oraz tulei metalowo--gumowych (sileniblocków).

Zużywanie się amortyzatorów to proces powolny, dlatego kierowca często nie zauważa pogorszenia ich własności i stopniowo coraz gorszego zachowania się samochodu. Dlatego zaleca się, aby co 20 tys. km sprawdzić stan amortyzatorów na stanowisku diagnostycznym. Tzw. szok-testery oszacowują zużycie amortyzatorów, poddając koła samochodu serii drgań o określonej częstotli

wości. Amortyzator bezwzględnie wymaga wymiany, gdy jego spraw ność spada do 30 proc, lub na jednej osi różnica skuteczności przekracza 15 proc. Najpóźniej wtedy należy wymienić oba amortyzatory na danej osi. Wstępnym sposobem oceny może być próba rozkołysania nadwozia. Jeśli wykona ono kilka ruchów, zanim w róci do neutralnego położenia, to jest to sygnał ostrzegawczy. Również wycieki oleju z amortyzatorów są powodem do wymiany. W praktyce wymiana jest

Badanie zużycia amortyzatorów

•Do sprawdzania stanu amortyzatorów służy urządzenie zwane szok-testerem. Kilkuminutowe badanie określa procentowe zużycie poszczególnych amortyzatorów. Można je wykonać w większości stacji diagnostycznych. Usługa kosztuje 30-60 zł.

Fot Wojciecti Dew** SACHS

34 Auto ŚWIAT I Nr 20

Popularne konstrukcje

Amortyzator może mieć rozbudowaną postać tzw. kolumny prowadzącej

W niskociśnieniowym amortyzatorze panuje ciśnienie zaledwie 0.4-0.8 bara

Oprócz amortyzatorów gazowo--olejowych (tzw. gazowych) stosuje się też amortyzatory niskociśnieniowe (zmniejszone ciśnienie w komorze gazowej) i tzw. olejowe - bez komory ga

zowej. Cechuje je niska cena, zwarta budowa i duża czułość przy drganiach o małej amplitu dzie. Ich charakterystyka jest kompromisem pomiędzy komfortem i bezpieczeństwa jazdy.