PICT6062

w środowisku, mało istotny, nieistotny”. Skali tej daleko do poprawno.

ści. Miała tylko pokazać zasadę konstrukcji.

Skała zakłada istnienie pewnego ciągu logicznego stopni oznaczających natężenie pewnego zjawiska. Dla jej poprawności konieczne jest uwzglę^. nienie wszystkich możliwych określeń danej sytuacji, czyli musi ona być wyczerpująca. Drugą jej cechą jest rzetelność, czyli możliwość uzyska, nia takich samych wyników przy kolejnych badamac i tej samej próby, a trzecią trafność co oznacza logiczne dopasowanie poszczeg nych stopni skali do rzeczywistości, innymi słowy konieczną adekwatność między skalą a mierzonym zjawiskiem, postawą, opinią.

5.2.1. Skala nominalna

Jest to najpopularniejszy typ skali stosowany bezwiednie w każdych >adaniach. Polega na wyróżnieniu i nazwaniu przedmiotów zjawisk lub :cch pod jakimś względem, bez orzekania o ich porządku, kolejności ub innych relacjach. Przykładem skali nominalnej będzie wyróżnienie ;zterech temperamentów ludzi: choleryk, sangwinik, melancholik, fleg-matyk. Podział ten niczego nie porządkuje, nie nadaje wartości, jest natomiast pewnym narzędziem poznania, przyporządkowania osoby jakiejś

Podobną postacią skali będzie podział młodzieży na obozie letnim na regiony, z których pochodzą, a więc: „górali”, „mazurów ’, „kaszubów”, „ślązaków” itp.

Skala nominalna może być stosowana do wstępnej klasyfikacji zbioru badanego, jest raczej narzędziem badania niż efektem badania, służy rozczłonkowaniu zbioru na elementy, ułatwiając tak wyróżnione elementy identyfikować w badaniach. Jest prawie identyczna z podziałem logicznym.

5.2.2. Skala porządkowa

Jak mówi jej nazwa, skala porządkowa służy ułożeniu w porządku elementów jakiegoś zbioru ze względu na wybraną cechę. Dzieci dowolnej klasy możemy uporządkować wedle średniej ocen uzyskanych w ciągu roku szkolnego. Podobnie postępuje nauczyciel wychowania fizycznego, mie-

rżąc czas biegu na 100 metrów uczniów danej klasv i no dlc kolejności uzyskanych wyników.    ^{1 y P}°^rz,^^dkujc j_{ch We}_

Bardziej /.łożonym zastosowaniem skali norz hł-uporządkowanie rodzin badanych uczniów, np zcwzel i ^{j będzic} biblioteki domowej, albo ze względu na wielkość' i , ? ^W,clkoś* (książki, czasopisma, płyty, sprzęt audiowizualny” , jl* ^ku.¹'^uralncgo^M stosował wśród wielu innych J. Pieter w badaniach nul; ,"'^{0 Skal}*

wychowawczym.    ‘^d lodowiskiem

Skala porządkowa określa, że jeden przedmiot • , go ze względu na jakąś cechę. Skala porządkoważawlćraTsććwt nominalną, ponieważ mc tylko porządkuje, ale i wyróżni, ,    ^skal?

n, względem siebie. Uczeń nr 3 nie .ylko szytóci h^a    ^

,ub 6. ale Jes, też innym elementem zbioru    ⁴

tów zbioru określonych miejsc na skali porządkowi _n ^dcmcn' określonej rangi. Stąd często mówi sie o raneowamu , ^{P yplsaniem} >m rządkową nazywa się też skalą rangową. Najbardziej w żyć⁰™' * ^{Skal? P}°~ kładem skali rangowej są stopnic wojskowe ^{J V Znanym} Pray-

5.2.3. Skala interwałowa

Bardziej złożoną postacią skali jest skała interwałowa. Zawiera ona informacje skali nominalnej, czyli wyróżnia elementy zbioru, zawiera informacje skali porządkowej, czyli układy elementu zbioru w porządku wedle zasady od największego do najmniejszego, na koniec określa odległość (interwał) między elementami zbioru na umownej skali liniowej. Można więc powiedzieć, że skala interwałowa zawiera w sobie skale nominalne i porządkowe, a to. co jest jej specyficzną własnością polega na określeniu o ile element 5 jest większy od elementu 6.

Skalę interwałową możemy zastosować do uporządkowania dzieci rozwiązujących zadanie. Zakładamy, że na jego wykonanie konieczna jest co najmniej godzina, a najwyżej dwie. Tworzymy więc skalę wyróżniającą przeciąg czasu między oddaniem pierwszego dziecka i przypisujemy mu wartość 0 i ostatniego dziecka i przypisujemy mu wartość 100. Odległość między nimi dzielimy na 100 równych części i poszczególnym dzieciom przypisujemy miejsca na tej skali stosownie do momentu, w jakim w ykonali sprawdzian.