PICT6069

mmmmm

Rozdział 6

Skuteczność metod statystycznych i warunki ich stosowania w badaniach pedagogicznych

Przypadek sprzyja tylko temu. v_l0 wic. jak starać się o jego wzg|_ę<i_y Karol Nicoile

Autor niniejszego artykułu spotykał osoby przeświadczone, że jeśli w bloku mieszkają 3 rodziny mające po jednym dziecku, dwie mające ich po dwoje, jedną z trojgiem i jedną z czworgiem dzieci to przeciętna liczba dzieci w rodzinie wynosi w tym bloku dwa i pół z wyliczenia (1 + 2 + 3 + 4): 4. a także osoby sądzące, że średnia ta jest inna, równa mianowicie I 3/7 z wyliczenia (1 + 2 + 3 + 4) : 7. Spotykał również osoby przekonane, że występuje zależność pozytywna pomiędzy praworęczni ścią a umiejętnością bezbłędnego przerysowywania figury wzorcowej, skoro spośród osiemdziesięciu zbadanych praworęcznych zadanie to wykonało pięćdziesięciu, zaś spośród zbadanych dwudziestu leworęcznych - powiodło się ono tylko piętnastu (pięćdziesiąt to więcej niż piętnaście). Autor spotykał także osoby uważające za nieodzowne, aby próba stanowiła zawsze dokładnie 5% populacji. Spotykał wreszcie osoby, które obliczywszy przeciętną liczbę błędów w dyktandzie pragnęły następnie „obliczyć chi² od tej średniej". Niektóre spośród tych osób stały wobec konieczności lub odczuwały pragnienie prowadzenia rozmaitych badań, których wyniki pożytecznie jest analizować z pomocą metod statystycznych.

Wszystkim tym właśnie osobom autor dedykuje ten rozdział.

Badanie prowadzone pr/.ez pedagoga polegać może na: a) zbieraniu danych dla opisu sytuacji, b) testowaniu, c) eksperymentowaniu, d) son-

dnia. opinii. Częstokroć badania zawierają wiccei ni,

nych elementów.    ^{9 J} J^cd=n z wymienia-

Przykłady: i.) porównanie rozmiarów absencji szk„i • pełnych i dzieci z rodzin rozbitych, b) zbadanie poziomn 2■^d?^{eci z rod}*m kresu histon. Polski uczniów ostatnich klas zasadnie *^,adomofc' z. za-wych. c) zaaranżowanie dwóch różnych metod orz ■ ^ ^{S7jc61 zawod}°-tmiwersytcckiego i porównanie stopnia przyswoienia^P[^7“^{nia wyklad}“ chaczy. d) postawienie pytania słuchaczom studiów t u ^prz" J⁰8oslu-cujacych o przystępno&i dla nich wykładów m.l!7”^{nych d}'a pra-w ramach ..Politechniki Telewizyjnej”    ™^alykl’ emitowanych

W przypadkach „b". „c" i „d" stosuje sie z „.a. cyjną. w przypadku „a" - metodę reprezentacyjna lub ^{? reprezcnIa}-Badanic metodą reprezentacyjną polega na t,l\ 7“ ^“rpujący. tylko, i to zwykle znikomą, interesujących nas ' ,^0bcjmuJ^c ono część konkluzje odnoszą się do wszystkich obiektów had,'^ÓW’^nalomiast jego czyli do całej populacji.    * ^adany^ch i pozostałych.

6.1. Sztuka konstruowania próby badawczej

Wszelkie badania odnoszą się do jakiejś populacji. To oczywiste, mniej zaś może oczywiste, iż rzeczą prowadzącego badania jest nie tyle wybór populacji, ile jej skonstruowanie. Populacja nie musi wcale stanowić zbioru ludzi, zbiom osobników. Może stanowić ona zbiór szkół. klas. drużyn harcerskich, wypracowali, kart oceny postępów w nauce etc.

Zadaniem badacza jest ustalenie jednostki badania, tj. niepodzielnego obiektu badania, i określenia kompletu cech istotnych dla jednostki, tzn. wspólnych wszystkim jednostkom badania. Populacja to zbiór wszystkich jednostek badania, a więc zbiór wszystkich przedmiotów, w których każdy posiada komplet cech uznanych przez badacza jako ważne. Przykład: wśród badanych znajdujemy uczniów klas VIa Szkoły Podstawowej nr 5 w Radomiu. Jaka populacja jest badana? Oto dziesięć ewentualności spośród z pewnością stu możliwych praktycznie, teoretycznie zaś spośród nieskończonej ich liczby:

1.    dzieci 12- i 13-letnie,

2.    uczniowie wyższych klas szkól podstawowych w całym kraju.

3.    uczniowie klas VI w całym kraju.