PICT6367

1.1’ojęda i terminy

w c.Hłncnnyn, »po.yUmy mj * *«»""»    1^

mutaia różne znaczenie < zę«o mc    ■    *    r-“•men

m,X jednym poiędcm , .Iruy.m. ;c/ch n,c M ««**'•*» *«»*»*, _UL w,ęc mc/crny popełni bW. P¹**¹**?* ^I>'^h1 •^mb> ^ P",**

premio.> Pojęte. Ukic n,c_Pr/ys„.«.«,nu-    u,y^

n<xlohnvrni pojęciami. takimi iak nn

______ (7_Cjto mc /dajemy sobie sprawę / potlołwTT

cen a drugim* je«l» ⁿ‘^c r    I--------

_y popełnić błąd. podciągając P<hI ..mby ’ znane pojZ" '    •    ;-.i Mtrnr/vAtosowanic soidcc/ii.*” ..v___^

ró/nc pr«MiMH";' •»jt—*    - , .    .    ,,,,

.'mH nmicnnic / ..mymi podobnymi iMęcm™ .......u.iiiic srx.lc.vnc" c/y „wyk»l<»cn.e społeczne ,

mimo 1/ ich zakresy**.

••losowanie społeczne’ c/y

jęciowc w rzec!yw>sto.<c« me pokrywają '*ę l udzie w procesie komun,k**, posługująsie włamymipfli«dami, któreprayjęlt lub kt «>w.hI/* _/ohlau wacji Pojęcie jest więc c/yms. co sami tworzymy / tego w zględu bczpofr* nic komunikowanie się ludzi między sobą mo/c być. a niekiedy , jest utn* monę Pomewa/ mc mogą one być ani bezpośrednio, nm pośrednio /aoby*. wowanc. gdy/ nic istnieją, to „wymyślamy je” Właściwości i cechy widi przedmiotów oraz towarzyszących im zjawisk czy procesów, muszą być wb*. damach w pewien sposób oznaczone, przez pojęcia i odpowiadające im term:, ny stanowiące ich znaczenie Proces w loku którego określamy, co mamy tu myśli używając danego pojęcia czy danego terminu w badaniach, nazywany konccptuali/acją.

Pojęcia nic są zjawiskami, lecz symbolami zinwi.sk Są abstrakcyjnymi elementami reprezentującymi obiekt, zjawiska lub klasy zjawisk z danej dziedziny Są one konstniktami wywiedzionymi z procesu wzajemnego ustalana ich znaczenia Pojęcia są efektem myślenia abstrakcyjnego, doświadczała Życiowego i obserwacji, za pomocą których człowiek poznaje ogólne cechy pewnych i/cczy. zjawisk czy procesów Są one (pojęcia) niejako podstawowymi cegiełkami teorii, symbolami przedmiotu bądź jednej z jego właściwości. stworzonymi dla ich systematyzacji i komunikacji Kiedy wyjaśniamy jakieś pojęcie (termin), to wskazujemy na jego treść, która z pojęciem tym jest związana lakic dla przykładu pojęcie, jak „niedostosowanie społeczne" czy ..przestępczość młodocianych", są z obiektywnego punktu widzenia, tylko zbiorem liter.

Nie zawsze jednak treść jakiegoś pojęcia jest prawdziwa i przez wszyS* kich akceptowana W zależności od tego. kto dane pojęcie formułuje i w jakim kontekście jest ono używane, może oznaczać ró/ne rzeczy dla różnych ludzi D.me pojęcie ma takie znaczenie, jakie zgadzamy się jemu nadać Nic turo* rżymy pojęć zupełnie dowolnie l)o jego precyzji dochodzimy poprzez ciągły ptmes Zbliżania się do nadania mu właściwego znaczenia Wieloznaczni ncsci niektórych pojęć, utrudnia niejednokrotnie formułowanie pytań Kicia*-c^zydi w sposób precyzyjny , /rozumiały, ponieważ podejmowany a awczy mc jest dostatecznie doprecyzowany, lynt samym, pozyska®* " wymku takich bada* wiedza na dany temat czy formułowane na tej H**¹*

wic tconc. mogą okazać tię nieprecyzyjne. niezrozumiałe a niekiedy i wielo-znaczne / tego względu zarówno _r .    ,₄k i odpowiadając im tertmnv

(nazwy). mu*/ą dla potrzeb badawczych być pozbawione owej wicloznaczn*v lei. gdy Z utrudniają ich prowadzenie Dane pojecie jc«t prawdziwe wówczas, gdy fakty empiryczne potwierdzają to znaczenie Fałszywe. fdy me odpowta-da temu warunkowi

Badacze rozpoczynają badania od tworzenia pojęć opiiując-.ch istniejąca rzeczywistość Nie można w sposób sensowny zbadać jakie! zjawisko, bez pewnych roboczych ustaleń, co dane pojecie znaczy, np co znaczy- „niedostosowanie społeczne". .klasa społeczna** ^styl autokratyczny ', „władza". ..po-zibm    >tp ¹ suknia ich znaczeń pozwalają badaczowi pracować nad

danym zagadnieniem Dztcki mm możemy przekazywać wiedzę w sposob ułatwiony i posiłkować %ię nią wc w/ajcmnq naukowej wynuame, w procoic wzajemnego komunikowania się badaczy.

Każda dyscyplina naukowa tworzy własny, typowy dla mej zbiór pojęć, którymi posługują się jej przedstawiciele Takie pojęcia, jak „dojrzałość szkolna”. ..niepr/ystosowame społeczne '. ..absencja uczniów", zaburzenia rozwoju**. ..postawa”, „reforma edukacji”. ..empatia” czy mne pojęcia, sa iy-powymt dla pedagogiki. Inne pojęcia, jak np. ..demokracja”, naród'* ..władza”. ..grupa społeczna”. ..opinia*' „biurokracja”. ..inteligencja”, są powszechne wśród socjologów czy psychologów Ponieważ pojęcia są składnikami teom. dlatego powinny hyc zrozumiałe dla innych badaczy i hyc przez nich akceptowane. W przeciwnym ra/ic stają sic one mało użyteczne / punktu widzenia funkcji jakie pełnią w badaniach naukowych.

Pojęcia stanowią przede wszystkim podstawę do komunikowania się badaczy między sobą t idy by mc istniał akceptowany zbiór pojęć, badacze nie potrafiliby przedstawić rezultaty własnych dociekań baJawc/vch i przek.izac je innym osobom, bądź porównywać z innymi badaniami Po ecu umożliwiają systematyzowanie, porządkowanie i klasyfikowanie wyników z badan Wyraża Się to w celowym pomijaniu przez badacza tych właściwości badanych przedmiotów bądź zjawisk, które nic mają istotnego znaczenia w ich klasyfikowaniu lub które występują okazjonalnie bądź rzadko. Cechy tc pomija się dlatego. żeby dokonać uogólnienia tych właściwości w badanych zjawiskach czy przedmiotach, które występują systematycznie i które mogą stanowić ich cechą konstytutywna l ogóltuanic oznacza redukowanie liczby przedmiotów lub ich cech. przez uznanie niektórych z nich za nieistotne, podobne lub tożsame.

1 tak np. możemy nie zauważyć, czym różnią się od siebie, np sosna. dąb. jodł.i. świerk, palma i jabłoń czy inne drzewa i ująć ich rodzajowe podobieństwo w pojęciu ..drzewo” Drzewo jest pojęciem ogólnymi, pozwalającym badaczowi na ujmow anie dużej liczby jego cech. takich jak np kolor, wysokość, ks/talt liści. wiek. szybkość wzrostu, itp. i ustawienie ich w określonym po-i/ądku Drzewo test także pojęciem abstrakcyjnym w tym sensie, ze spccy-

51