Przykładowe działania niepożądane - ranitydyna
> Reakcje uczuleniowe
> Bóle i zawroty głowy
> Znużenie, osłabienie
> Omamy wzrokowe
> Nudności, wymioty, biegunki, zaparcia
> Zapalenie trzustki, zapalenie wątroby, cholestaza
> Śródmiąższowe zapalenie nerek Niewydolność nerek
> Ginekomastia, zaburzenia libido
> Leukopenia, trombocytopenia, pancytopenia, anemia aplastyczna
> Wysypki
Farmakoterapia
>• Indywidualizacja celów terapeutycznych
> Zawsze uwzględnianie metod niefarmakologicznych
> Zawsze analiza wszystkich leków zażywanych przez chorego -każdy dodany lek - ryzyko działań niepożądanych t o 10%
> Stosowanie tylko leków niezbędnych, odstawianie zbędnych
>- Rozpoczynanie od mniejszych dawek (50% dawki przeciętnej)
> Uwzględnienie wpływu zaburzeń na farmakokinetykę leku:
□ wchłanianie (zaparcia, biegunki, zaburzenia trawienia)
□ dystrybucję (odwodnienie, niedożywienie)
□ metabolizm (niewydolność nerek, wątroby, krążenia)
>- Analiza działań niepożądanych i objawów pod tym kątem
> Uwzględnienie możliwości realizacji zaleconego leczenia (koszty!)
Polipragmazja - określenia
> Podawanie wielu leków, często o wielu wskazaniach w tym samym czasie
> Przepisywanie większej niż wskazana kliniczne liczby leków
> Medyczne zalecenia zawierające przynajmniej jeden niepotrzebny lek
> Empiryczne przyjmowanie pięciu lub więcej leków
> Przepisywanie 4 lub więcej leków
Problem polipragmazji Badania kanadyjskie:
> 19% przyjęć do szpitala związanych z jatrogennymi zespołami geriatrycznymi (działania niepożądane leków związane z polipragmazją)
' 7% hospitalizacji z powodu niepożądanych działań leków (2/3 można było zapobiec)
> Działanie niepożądane leków odpowiedzialne za 1/5 wszystkich zgonów szpitalnych wśród starszych pacjentów
Zagrożenia związane z hospitalizacją
> Obce środowisko: ryzyko nasilenia zaburzeń otępiennych, wystąpienia stanów majaczeniowych, upadków i urazów
> Ograniczenie aktywności fizycznej
> Ryzyko zaburzeń zakrzepowo-zatorowych
> Nasilenie osteoporozy
> Nasilenie niepełnosprawności
> Ryzyko zakażeń szpitalnych
> Ryzyko odwodnienia
> Ryzyko związane z zabiegami diagnostycznymi (badania z kontrastem dożylnym!) i leczniczymi
Przestrzeganie praw pacjenta
> Podeszły wiek, niepełnosprawność i zaburzenia zachowania nie usprawiedliwiają naruszania praw chorego
> Poza ściśle określonymi wyjątkami nie można „ratować chorego wbrew jego woli”
Problem nieuzasadnionego zaniechania leczenia, problem „terapii uporczywej”
> Podjęcie decyzji terapeutycznej
> ocena potencjalnych korzyści i ryzyka
> uzyskanie świadomej zgody chorego Postępowanie w razie niezdolności chorego do udzielenia świadomej zgody regulowane jest prawem
Wiek nie może być podstawą ograniczania dostępu do świadczeń medycznych