polski ubior8

37. Dworski strój kobiecy -sznurowana suknia z owalnym wycięciem, przepasana metalowym pasem, płaszcz z listwą u góry i czepiec zw. kriuelcrem

u dołu lub workowymi. Po zmianie kroju rękawów na nieco węższe okrycie to (robę) przekształciło się w połowie XV’ w. na suknię wierzchnią. Według dawnej formy krojono jedynie suknie domowe, które zamożne damy szyły albo z adamaszku, albo z cienkiej tkaniny wełnianej.

W ubiorach kobiecych, których obraz przekazały nam zabytki sztuki 2 połowy XV w., najważniejsza była tendencja do uzyskania za pomocą kroju smukłej sylwetki. Okrycia, zwane na Zachodzie robe._y starano się przez zwężenie rękawów' i górnej części szytej osobno dostosować do tych wymagań mody. Suknia domowa z bocznym snu-rowaniem w dalszym ciągu utrzymywała się jako ubiór wygodny i praktyczny (rys. 42). Do skróconych rękawów tej sukni doszywano wąskie przedłużenia z wzorzystego adamaszku lub też wychodziły spod nich innej barwy rękawy lekkiej sukni nałożonej na koszulę (rys. 43). Wychodząc z domu kobiety zakładały suknie z wąskimi rękawami, które zajęły miejsce dawnej robę. Suknie te często były obszyte futrem przy wydłużonym wycięciu. W końcu wieku XV także w ubiorach kobiecych zaczęły się pojawiać rękawy z ażurowym wycinaniem (rys. 44).

Formy ubiorów dworskich były w pełni naśladowane przez zamożniejsze warstwy społeczeństwa, starające się jak najszybciej przechwytywać prądy aktualnej mody oraz dobierać na ubiory jak najlepsze tkaniny, a także cenne ozdoby. W wieku XIII mieszczanie i rycerstwo szyli swą odzież zarówno z luksusowych sukien flandryj-skich, jak i z tkanin wytwarzanych przez rzemiosło rodzime oraz produkowanych systemem domowym. Przypuszczać należy, że z lepszych gatunków importowanych i krajowych szyli odzież odświętną często rejestrowaną w zapiskach sądowych, księgach i rachunkach miejskich, z tkanin zaś gorszych (nierzadko wytwarzanych samodzielnie) robiono ubiory codzienne, o których wiemy stosunkowo niewiele. Można jednak sądzić, że wraz z rozwojem miast, wzrostem zamożności oraz dokonującymi się zmianami w’ zakresie produkcji tkackiej i handlu tkaninami wzrosły wymagania co do jakości także i odzieży codziennej. Od końca wieku XIV zamożniejsi mieszczanie szyli swe ubiory codzienne z prostych, ale barwnych sukien śląskich.

38