emocjonalnego dziecka do pewnych określonych obiektów. Odpowiednie organizowanie doświadczeń dziecka. W toku tych doświadczeń dokonuje się ustalenie subiektywnej wartości różnych obiektów, osób, sytuacji czy zdarzeń - ich wiązanie z potrzebami dziecka. Istotny wpływ na kształt funkcjonowania emocjonalnego dziecka wywierają wzorce reagowania emocjonalnego i uczuciowych kontaktów interpersonalnych dostarczane przez zachowanie się innych ludzi. Wraz z wiekiem dziecka pojawiają się i wzrastają możliwości wpływania na procesy emocjonalne poprzez rozwijanie samoświadomości, w tym zakresie są tu pomocne treningi w analizowaniu własnych reakcji emocjonalnych .
12. Choroba sieroca jako przykład zaburzeń rozwoju emocjonalnego.
O zaburzeniach emocjonalnych mówimy wtedy, gdy nasilenie i rodzaj reakcji emocjonalnych powodują, że zachowanie się dziecka odbiega od normalnego zachowania dla danego wieku. Charakteryzują się one następująco: 1. Reakcje emocjonalne o charakterze negatywnym / płacz, smutek, złość, grymaszenie/ występują częściej niż reakcje pozytywne /śmiech, radość/. 2. Dziecko czyni wrażenie zobojętniałego, reakcje pozytywne pojawiają się rzadko przy małej sile reakcji negatywnych. 3. Reakcje pozytywne jak i negatywne są niewspółmierne do bodźca je wywołującego.
Jest rzeczą niezwykle ważną dla zdrowia psychicznego /człowieka/, aby dziecko przez cały okres niemowlęctwa i wczesnego dzieciństwa wychowywało się w warunkach stałego, bliskiego, czułego kontaktu ze swoją matką lub matką zastępczą. Ta wzajemna bliskość powinna być źródłem zadowolenia i satysfakcji dla obu stron.
J. Bowlby - przywiązanie do matki jest wrodzoną potrzebą dziecka, jest to cecha gatunkowa. Jeżeli potrzeba ssania, przywierania .wodzenia wzrokiem, uśmiechu jest nie zaspokojona wtedy reakcje emocjonalne są zaburzone.
M. Arnold uważa, że przywiązanie dziecka do matki tworzy się zza życia. Kiedy osiąga 4 m-c życia by rozpoznawać matkę /uspołeczniony uśmiech do matki/ wtedy tworzy się przywiązanie /rozwój poznawczy b.ważny/.
Dziecko jest monotropiczne /dąży do kontaktu z jedną osobą dorosłą/. Trzy razy można zerwać kontakt matki z dzieckiem.
Choroba sieroca - jest reakcją na brak przywiązania do jednej osoby. Zaburzenie zachowania powstałe w okresie krytycznym. Choroba małego dziecka do 3 lat. Nie musi powstać kiedy nie ma matki, ale wtedy gdy dziecko oddajemy do szpitala czy sanatorium.
Fazy choroby sierocej: I. Faza protestu - protest przeciwko rozstaniu. Ujawnia się zachwianie głównych życiowych funkcji biologicznych. Zaburzenia snu, łaknienia, następuje proces wyniszczenia. Zahamowana aktywność motoryczna-brak reakcji ożywienia. Dominuje rozpacz, tęsknota, lęk, smutek. 2. Faza rozpaczy - pojawia się poczucie beznadziei, dziecko odczuło bezsens protestu. Pojawiają się autystyczne zachowania obrony /ssanie palca, masturbacja, skubanie brwi /. 3. Faza zobojętnienia lub wyobcowania - najcięższa faza choroby. Lęk przed rozstaniem zdaje się wygasać, zachowanie dziecka pozornie normuje się, dziecko traci zdolność przywiązywania się do ludzi i nie ma już potrzeby trwożyć się o to, że ktokolwiek je opuści. Dzieci dotknięte tą formą choroby sierocej stanowią kategorię pacjentów najtrudniejszych do rehabilitacji, najbardziej opornych na leczenie.
Matka jest pierwszą istotą ludzką z jaką styka się dziecko i jego postawa uczuciowa wobec niej jest prototypem wszystkich późniejszych powiązań uczuciowych człowieka.
13. Krótka ocena zachowania emocjonalnego dzieci w początkowych okresach rozwojowych.
1. Niemowlęta potrafią dostroić się do nastroju innych ludzi. Reagują pozytywnie na emocje pozytywne i negatywnie na emocje negatywne. Nawet noworodki reagują na płacz innych niemowląt również płaczem. Zachowania te są przykładami zjawiska określonego terminem „ zarażenie emocjami”.
2. Niemowlęta potrafią wyrażać zainteresowanie, niesmak, niepokój, uśmiech i zaskoczenie, a także złość i smutek. Emocje te pojawiają się w wieku 2 m-cy.
3. Dzieci w wieku ok. 3-5 m-cy potrafią rozróżniać u innych ludzi takie emocje, jak: lęk, złość i
10