psych003

Tabela 2.2

Schemat oceny stanu psychicznego

Obszar funkcjonowania	Niektóre z określanych cech
Zachowanie i napęd psychoruchowy Wyraz twarzy	Ruchliwość, bezruch, stereotypie, zachowanie spokojne, zborne, oporne, aroganckie, dziwaczne, błazeńskie, bez poczucia dystansu, zahamowanie, otamowanie, pobudzenie, podniecenie Pogodny, ponury, zgnębiony, mimika żywa, uboga lub sztywna, twarz maskowata, grymasy, manieryzmy, tiki
Nastrój	Obojętny, żywy, wesoły, przygnębiony, chwiejny, euforyczny, mo-riatyczny, wzmożony; syntonia, afekt sztywny, tępy, niedostosowany, drażliwość, wybuchowość
Świadomość i przytomność Uwaga	Senność, sen głęboki, śpiączka; przyćmienie świadomości, zamącenie, zmiany jakościowe, zwężenie pola świadomości Rozproszona, nadmiernie przerzutna, lepka, męczliwość, trudności w skupianiu uwagi
Pamięć	Zdolność zapamiętywania,.przypominania, ogólny zanik pamięci, luki pamięciowe, wyspy pamięciowe, złudzenia i omamy pamięciowe, konfabulacje itd., niepamięć wsteczna, śródczesna, następcza
Orientacja	Allopsychiczna (w czasie, miejscu, otoczeniu, sytuacji własnej), autopsychiczna, dezorientacja urojeniowa
Czynności • myślowe	Zaburzenia ilościowe: zwolnienie, przyspieszenie toku myślenia, gonitwa myśli; zaburzenia jakościowe: rozkojarzenie, rozerwanie związków myślowych (inkoherencja)
Mowa	Małomówność, mutyzm, gadatliwość, wady wymowy, bezgłos, afazja, mutyzm selektywny, perseweracje, neologizmy, stereotypie, dziwactwa
Inteligencja	Otępienie, upośledzenie umysłowe, otępienie rzekome, bezkry-tycyzm
Zaburzenia spostrzegania Patologiczne twory myślowe Poczucie choroby psychicznej	Złudzenia, omamy, omamy rzekome, halucynoidy, mikropsja, mak-ropsja, nadwrażliwość Urojenia, natręctwa, myślenie magiczne, spójność i stopień systematyzacji urojeń, idee nadwartościowe, mitomania Brak lub przesadne poczucie choroby, nastawienie hipochondryczne, dyssymulacja, agrawacja, symulacja, nastawienie roszczeniowe
Uczuciowość wyższa	Zanik, obniżenie, rozszczepienie, stopień uspołecznienia, zakres zainteresowań, egocentryzm, egotyzm, egoizm, zanik hamulców uczuciowo-rozumowych, ambicji, psychodegradacja

Obszar funkcjonowania	Niektóre z określanych cech
Życie popędowe Osobowość	Obniżenie, zanik, anoreksja, paroreksja, ocena popędu seksualnego, jego zorientowanie, skłonności samobójcze, agresywne, autoagresywne, chorobliwe popędy Osobowość przedchorobowa, struktura osobowości: rozszczepienie, rozdwojenie naprzemienne, zubożenie

Tabela 2.3

Ocena psychodynamiczna pacjenta

Charakterystyka ego	Siła
'	Mechanizmy obronne i konflikty
	Relacja do superego
Relacje z obiektem	Związki rodzinne
	Wzór przeniesienia Spójność reprezentacji wewnętrznych obiektów
Charakterystyka Ja	Samoocena Zwartość Ja Ciągłość Ja Granice Ja

Badanie psychologiczne bywa pomocne w ustaleniu diagnozy psychiatrycznej (szczególnie badanie neuropsychologiczne). Diagnoza psychologiczna odgrywa istotną rolę przy planowaniu procesu terapeutycznego i prognozowaniu przebiegu schorzenia.

Tak zwane badania dodatkowe (obrazowanie mózgu, EEG, badania laboratoryjne, genetyczne itd.) odgrywają istotną rolę diagnostyczną przy podejrzeniu organicznej przyczyny zaburzeń psychicznych. W niektórych przypadkach badania na obecność substancji psychoaktywnych rozstrzygają istniejące wątpliwości diagnostyczne.

Określony w czasie badania stan psychiczny pozwala na rozpoznanie zespołu psychopatologicznego. Informacje pochodzące z wywiadu, badań dodatkowych pozwalają nierzadko tę diagnozę uściślić. Stanowi ona wspólnie z oceną psychodynamiczną funkcjonowania pacjenta podstawę do ustalenia programu leczenia i prognozowania.

Wszystkie przytoczone powyżej czynności powinny znaleźć się w dokumentacji lekarskiej (tab. 2.4).