psychorysunek w szkole 2

uwzględnił swój portret. C7r po pominął. Rozmieszczenie przestrzenne. wirdcoii! rysowanych postaci. kolejność ich tynwanii, osoby opuszczone lub dodane, różne szczegóły zwiększające lub ujmujące wanoid poszczególnych postaci pozwalają na wgląd w konstelacje rodziny. Tematy rysunków związane z baśniami wprowadzają w nastrój. który pozwala sięgnąć do głębszych pokładów osobowości oraz pobudzić emocje.

Wszystkie wymienione przykłady testów opierają się na założeniu, ic podstawowe przeiyda człowieka związane są z atmosferą emocjonalną rodziny oraz znajdują swoje odzwierciedlenie w rysunkach.

Jak powinny przebiegać zajęcia z psychoiysunku Dajemy badanemu papier i ołówek z prostym poleceniem zilustrowania danego tematu. Powstrzymujemy się od komentarza. dopóki badany nic ukończy swojej pracy, tak by można było zaobserwować powtarzające się zmiany, wzorce, symbole itp. Ta pozornie łatwa instrukcja może się spotkać z pytaniami w rodzaju: w jaki sposób mam to narysować? Jeśli badany protestuje z powodu braku umiejętności rysowania, na ogół wystarczy zrobić uwagę typu: rysuj tak jak potrafisz. Psychorysunek to nie konkurs plastyczny. Po przedstawieniu przez badanego tematu, dokonujemy analizy wytworu. Punkty przyznaje się kolejnym elementom znajdującym się na rysunku. Na podstawie analizy tych elementów można dokonać interpretacji, która jest nośnikiem informacji o rysującym, jego stosunku do danych przedmiotów oraz jego cechach osobowości. Wskaźnikami służącymi do interpretacji są umowne kryteria. Poniżej przedstawiam niektóre symbole, znaki, cechy rysowanych postaci, które mogą stanowić próbę możliwych interpreracji:

•    słabo zintegrowane części ciała - niska tolerancja frustracji i im-pulsywność

•    niewielkie wymiary postaci - skrajny brak poczucia bezpieczeństwa. wycofanie, depresja, poczucie nieprzystosowania, inerower-sja, zahamowanie, lekowość, niska samoocena, chęć obniżenia znaczenia i wartości osoby

•    zmniejszenie postaci ojca - relacje konfliktowe

•    duże wymiary postaci - ckspansywność, słaba kontrola wewnętrzna, ekstra wersja, agresja, osoby znaczące, dominujące

rysowanie dużej ponad ojca - zagrożenie rysowanie dużej postaci matki - brak harmonii deformacje postaci ludzkich - obniżenie uczuciowości, łtopnio-\vy zanik zainteresowań, dzłwaanotf

krótkie ręce - tendencje do wycofywania się. zwracania do wewnątrz. próby hamowania impulsów

długie ręce — pragnienie zdobywania lub gromadzenia, sięganie w kierunku innych

palce zaznaczone pętelkami lub pojedynczą kreską - pragnienie stłumienia agresywnych impulsów

brak nóg - stłumienie, prawdopodobny lęk przed kastracją

długie nogi — dążenie do autonomii

krótkie nogi - upośledzenie życia emocjonalnego

duża głowa — zaabsorbowanie światem wyobraźni, koncentracja

na aktywności umysłowej

mała głowa — osobowość obsesyjno-kompulsywna. poczucie niższości intelektualnej

usta przesadnie podkreślone - niedojrzałość, agresywność oralna brak określonego kształtu - lęk przed myślami dotyczącymi ciała izolowanie własnej postaci od reszty rodziny — lękowa tendencja do wycofywania się z kontaktów rodzinnych umieszczenie postaci obok siebie - więź emocjonalna rysowanie siebie w centrum, na najwyższej pozycji — infantylizm, egocentryzm

postacie połączone rękami — silna więź między członkami rodziny lub pragnienie istnienia takiej więzi

rat.

•pa-

odsunięcie postaci - wyraz dystansu do odsuniętej postaci przy pragnieniu zbliżenia się do niej. zakłócenie więzi rodzinnej pominięcie postaci członka rodziny — lęk lub odrzucenie przez tę osobę

pominięcie matki — rodzina konfliktowa pominięcie ojca — negatywne emocje wobec ojca pominięcie rodzeństwa — chęć zajęcia centralnej pozycji w rodzinie

pominięcie własnej postaci — zaburzenie emocjonalnej więzi z rodziną, nieakceptowanie istniejącej sytuacji

rysowanie zwierząt jako członków rodziny - dobór zwierzęcia w zależności od roli członka rodziny w domu (np.: lew - głowa

PSYCHOLOGIA W SZOHt M 2/1004