628033455

101

SPOŁECZNO-PSYCHOLOGICZNE CZYNNIKI...

wań sądzić można choćby po zainteresowaniu, jakim cieszyły się broszury z serii „Publicyści partyjni”, przygotowanej przez katedrę dziennikarstwa i literatury Wyższej Szkoły Partyjnej przy KC KPZR, wydane w latach 1973—1975 przez Wydawnictwo „Mysi”²¹.

Każde z tych opracowań zawiera analizę twórczości publicystycznej i jej analizę z myślą o wychowywaniu i kształceniu dziennikarzy.

Bardzo celowe wydaje się nam także dogłębne badanie swoistości psychologicznej wszystkich aspektów wrodzonego talentu radzieckich publicystów, jak i wybitnych dziennikarzy krajów socjalistycznych, odznaczających się własną niepowtarzalną indywidualnością. Nie tylko środowisku dziennikarskiemu, ale i masowemu czytelnikowi znane są dzisiaj liczne nazwiska publicystów, których podpis pod artykułem mówi nie tylko o autorstwie, ale i o walorach treściowych materiału. Badania socjologiczne audytorium czytelniczego potwierdzają, że w jego oczach popularność publicysty wiąże się bezpośrednio z zainteresowaniem jego publikacjami, z percepcją treści.

Dlatego właśnie badanie dzieł wybitnych publicystów radzieckich i postępowych zagranicznych jest jednym z aktualnych zadań naukowo-praktycznych. Badań — dodajmy — nie tylko gotowego tekstu, czyli produktu ich twórczości, ale i analiz ich wypowiedzi, argumentów, którym nadają własne cechy intelektualne, charakteryzujące swoistość pracy twórczej w dziedzinie masowych środków informacji i propagandy.

O takiej konieczności przekonuje również treść i popularność książki Grigorija Sagała „25 wywiadów”²². Pożyteczna ta praca świadczy także o konieczności badań natury specyficznych rysów twórczego dziennikarza: oryginalności abstrakcyjnego myślenia, uwarunkowanej kompetencjami naukowymi; osobistych i obiektywnych parametrów motywacyjnych w twórczości; stopnia emocjonalności i jej proporcji z komponentami racjonalnymi, twórczego psychologizmu; proporcji uniwersalizmu i specjalizacji w praktyce publicystycznej; komunikatywnych talentów autora pozwalających mu nie tylko „rozgadać” człowieka, ale i przekazać treść swoich utworów masowemu odbiorcy itp.

Na szczegółowe badania zasługują także metodologiczne parametry światopoglądu, zasady partyjności w pracy dziennikarskiej. „Optymalny poziom twórczości publicystycznej — podkreśla słusznie W. M. Gorochow — osiąga się tylko wtedy, gdy partyjność przekształca się w osobisty, świadomy i odczuty program działania, w połączenie zawodowych celów”²³.

Naukowe opracowanie subtelności indywidualnego mistrzostwa, doświadczenia emocjonalnego, które jest trudno uchwytne dla logiki, jest zadaniem tyleż skomplikowanym co i aktualnym przy rozwiązywaniu problemów podniesienia efektywności masowych środków informacji i propagandy.

4. Wydaje się, że jako samodzielny temat badań naukowych można by traktować badania procesów powstawania współczesnych wybitnych publicystów. Szczególnie aktualne wydaje się tu zadanie przemyślenia drogi kształtowania się typu dziennikarza dysponującego publicystyczną indywidualnością, zdolnego wyrazić społeczne zainteresowania i potrzeby w sposób przy-¹¹ Patrz A. K. Biełkow: W. W. Worowskij; W. A. Kruglow: A. W. Łunaczarskij; B. p. W i e r i o w k i n: M. S. Olminskij; W. W. S z a r o w: I. I. Skworcow-Stiepanow; G. W. Bułacki j: P. N. Lepieszynskij; J. W. Kazniecow: W. A. Karpiński]; G. A. Panuszkin: G. I. Krumin; A. W. Tołmaczew: M. I. Kalinin.

⁵² G. Sagal: 25 interwju. Moskwa 1974.

^M W. M. Gorochow: Zakonomiernosti publicysticzeskogo tworczestwa, s. 39.